Publikoa, zer ote da?


2004ko martxoaren 28an
STEE-EILAS sindikatuak argitaratzen duen Eskola Publikoa aldizkariko 33. zenbakian "Etorkinen matrikulazioa: abentura gogorra" artikuluan oinarrituko naiz hausnarketa xume hau egiteko.

Aipatu artikuluan ondoko kasua agertzen da: Laura eta bere ama Grisel kubatarrak Oreretako Juantxorekin bertara bizitzera etorri ziren. Eta Lauraren eskolatzeari buruz galdetzen diotenean, hauxe dio Griselek, Lauraren amak: "(…) Juantxo, Oreretako ikastetxe guztietara joan zen. Argi eta garbi genuen zer nahi genuen: ikastetxe publikoa eta D eredua. Une hartan, Laurak 5 urte zituen. Herriko ikastetxe publikoek A eredua, besterik ez ziguten eskaini, alabaren adinagatik, eta ez zuten bermatzen euskararen ikaskuntza. Egoera horren aurrean, Oreretako ikastolan (pribatua) informazioa jasotzea erabaki genuen. Horko zuzendariak ez zigun inongo arazorik jarri eta esan zigun egingo zutela beraien esku zegoen guztia. (…)Hasieran, urtean zehar banakako errefortzu linguistikoa jarri zioten, arratsaldero. Gainontzeko orduetan bere ikaskideekin erreferentzia gelan zegoen. Zorionez, urte hartan helburuak lortu zituen. Lehen Hezkuntzako 1. eta 2. mailan errefortzuekin jarraitu zuen, baina ez banakakoa, taldekoa baizik. Orain, Lehen Hezkuntzako 3. mailan dago eta ez du laguntzarik jasotzen, ez duelako behar. Esan dezakegu zeharo integratuta dagoela (…)".

Lauraren amaren hitzek zer pentsatua ematen digute, ezta?

Publiko hitza entzutean, askotan, eta ikuspegi sozialetik begiratuta batez ere, oinarrizko eskubideak bermatu behar direla bururatzen zaigu. Baina horrela al da beti? Euskal Herrian ditugun esperientziek, gertutik aztertuta, askoz ere zabalagoa den beste zerbait ikusarazten digute. Batzuek, izaera publikoa jabetzari lotzen diote, hau da, jabetza administrazio batena denean soilik kontsideratzen dute publiko izaera. Beste batzuek, aldiz, parte-hartzeari eta erabakitze ahalmenari ematen diote garrantzia. Eskolen kasuan ikasleen, irakasleen, langileen, gurasoen eta zentroarekin zerikusia duten guztien parte-hartzea bermatzeari lotzen diote herritartasuna, eta ondorioz, publiko izaera. Badaude kontsiderazio publikoa eskaintzen den zerbitzu publikoari lotzen diotenak, hau da, herritarrei begira eta horien beharrei erantzuteko egindako zerbitzuari. Askok, dohainik eskaintzen dena soilik jotzen dute publikotzat.

Ikus daitekeenez, publiko hitzak nahi edo esanahi ugari hartzen ditu; ikuspegi juridikotik, espainiar eta frantziar estatuetan behintzat, administrazio batek duen jabetzari eta erabakitzeko ahalmenari lotzen bazaio ere.

Baina, ez al litzateke aberatsa izango lehen aipatutako ikuspegi guztiak jasoko lituzkeen ikastetxe publikoa? Eta hala balitz, posible al litzateke horrelako ikastetxe publikorik? Gaur egun, ez al daude aurrez aurre administrazioaren jabetza eta ikastetxearen erabakitzeko ahalmena? Nola gara lezake zentro batek bere ikastetxeko hezkuntza proiektua ez badu benetako erabakitzeko ahalmenik? Eta nola izan publikoa administrazioren bat tartean ez badago?

Goian aipatu Lauraren kasuan, Orereta ikastola "pribatu" kontsideratu dute elkarrizketagileek. Baina, bestalde, ikastola horrek erantzun dio Lauraren hizkuntza beharrari, eta horrekin, etorkin baten integrazioari. Laurak, Oreretako biztanle integratua izateko euskara, lagunak, ingurua, jasoa izan den modua, errespetua eta abar lagungarri izan ditu. Horiek guztiak ez al dira herritarrei era egokian erantzuteko betebeharrak ikuspegi publikotik?

Nik Orereta ikastolari galdetuko nioke ea publiko, pribatu, zerbitzu publiko ala nola ikusten duen bere burua. Laurari, Griselari eta Juantxori ere galdetuko nieke. Administrazioei ere bai, zergatik ez. Eta zuek, zer iritzi duzue?


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude