Milaka urtetako poesia


2004ko martxoaren 28an
Laster loratuko dira Wisteriak eta bihotza duten poetak eta jo eta su trukean aritzen diren atsoak zoratuko ditu. Wisteria xarmanta Leguminosae familiakoa da, beraz baba, indaba, sasi-arkazia eta otearen bestengusua da. Izena Pennsylvaniako Unibertsitateko anatomia irakasle zen Caspar Wistari (1761-1818) zor dio. Hamar espezie daude genero honetan, bi Ameriketako Estatu Batuetako hegoaldekoak eta besteak Asia ekialdekoak, Txina, Japonia eta Korea. Txinarra (Wisteria sinensis) eta japoniarra (Wisteria floribunda) dira lorategi deitzen ditugun baratzetan erabilienak.
Landare igokariak dira, ikaragarrizko indarrez hazten direnak, beti beste landare edo edozein euskarriren gainean. Negu partean adar kiribilak soildu egiten dira geurean, beste giro batzuetan jantzita jarraitzen du. Udaberriaren hasieran lehertzen da, lehertzen da, bai: Hostaia berria zabaldu aurretik lore multzo zintzilikario izugarriak luzatzen ditu, zuriak, larrosak, gorriztak, urdinskak... batzuk metro eta erdiko luzera dutenak. Espektakulua harrigarria da, wisteria heldu samarra bada lore emana desdetxa da, ikusgarria. Landare zahar batek etxe handi baten fatxada osoa bete dezake, imagina ikuskizuna...
Eguzkizalea da, egunean sei ordu edo gehiago gustura hartuko ditu eta lurra dela eta ez da mizkina, ia edozein lurretan biziko da azido-punttua dutenetan askoz ere mardulago haziko bada ere.
1816. urtean Txinatik Ingalaterrara ekarri zutenetik morexka den barietate bat da gehien erabiltzen dena, baina egun ia edozein lor daiteke, Italia aldetik batik bat.
Bere lorealdiarekin txoratzen bazara ere, kontuz maitemindu, eta batez ere hazirik ez jan, damutuko zara.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude