Appassionato, ma non troppo

  • Pailazo bihurtutako musikaria da T(arte)an ekoizpen etxeak taularatu berri duen Sonata segundu batean... eta piku antzezlanaren protagonista. Patxo Telleriak idatzitako istorioa nahia eta ezinaren arteko borrokaz mintzo da.

2004ko otsailaren 29an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Bizitzak semifusa batek baino gutxiago irauten du. Sentsazio horixe izaten omen da hil baino segundo bat lehenago. Bizitako pasarterik adierazgarrienak ikusten ei dira begien aurrean. Horixe gertatu zaio Juan Sebastian Perezi, Sonata segundu batean... eta piku antzezlaneko protagonistari. Bere bihotzak inguruneak ezarri dion erritmo agitatoa jasan ez, eta oholtza gainean hil da bihotzekoak emanda, barre-gosez dagoen ikuslearen aurrean. Une horretantxe, bere bizitza osoa oholtza gainean errepresentatuta ikusiko du. Zizerone arituko zaizkio Baster eta Txus lagun minak, bere bizitzaren narratzaile inprobisatu bilakatuta. Hirurak ere harreman oso berezia izan dute ezagutu zirenetik, oso gertukoa. Inaxio Tolosak (Jota), Patxo Telleriak (Baster) eta Jose Cruz Gurrutxagak (Txus) gorpuztutako hiru musikariei astindu bat baino gehiago emango die bizitzak. Pasioa bai, baina ez gehiegi. Horixe da gaur egungo gizarteak ezartzen duen ideia. Antzezlan honetako pertsonaiei, ordea, ez zaie sugarra berehalakoan itzaliko.

Michel Tournier idazle frantsesaren Nire zoriona ez dadila sekula bukatu ipuinak liluratu egin zuen Patxo Telleria, eta harekin antzerkirako zerbait egiteko gogoa piztu zitzaion. Pailazo bilakatu zen pianojole baten istorioa da ipuinaren muina. Dena den, berehala ohartu zen idazlea oholtzara eramateko elementu gehiagorekin hornitu beharko zuela kontakizuna: "Pertsonaia nahiko pasiboa da ipuinean agertzen dena eta hori oso antiteatrala da. Teatroan pertsonaiak borrokan ikusi nahi ditugu, bai ingurukoekin eta bai beren buruarekin ere. Horregatik sartu nituen Baster eta Txus pertsonaiak, antagonista lanak egiteko".

Nahiaren eta ezinaren arteko talkaz mintzo da antzezlana, izan nahi genukeena eta garenaren arteko amildegiaz. Patxo Telleriaren hitzetan guztiok ere oso gertuko dugun gaia da: "Azken batean denok ukitzen gaitu. Gaztetan asmo piloa izaten da, baina bizitzak aurrera egin ahala zapuztuz joaten dira gure indarrak. Prozesu horri buruz hitz egin nahi nuen". Eszenatoki beraren dimentsioak ere ideia horixe iradokitzen du, taula gainean dauden egurrezko pianoa, oihalak eta ispilua erraldoiak baitira pertsonaien alboan. Amestutakoaren eta errealitatearen arteko kontrastea agerian jartzen da.

Aitor Mazo aritu da zuzendari lanetan, Jokin Oregiren laguntzaz.

Oztopoz betetako bidea

Jota deitzen dioten JS Perez protagonistak musika jotzea du benetako pasio. Harremanetarako trakets samarra den arren, klarinetea hartzen duen bakoitzean eraldatu egiten da. Musikak aske egiten du. Baster laguna, aldiz, beste jite batekoa da. Pianoa jotzea gogoko duen arren dirua eta arrakastarekin amesten du. Musika talde bat sortzea erabakita, Txus baxu jolea kontratatzen dute, jatetxeetan musika komertziala jotzeko. "Baster eta Txusek putakeriak egiten dizkiote protagonistari, baina hala ere maite dute. Lagun minak dira hiruak. Kontua da bakoitzak munduaren ikuskera ezberdina duela eta indarren arteko soka-tira bat gertatzen da orduan".

Jota eta Txusen artean harreman sentimental bat sortzeak, gainera, hirukotearen arteko tentsioak areagotu egingo du. Hasieran Telleriak emakumezko batentzat idatzi zuen Txus-en papera, baina baxua jotzen zekien emakumezko aktorerik topatzen ez zuela-eta, pertsonaia gizonezko bihurtzea erabaki zuen: "Pentsatu nuen hirukote harreman hori bereziagoa izango zela horrela. Izan ere, neska izanez gero beste konnotazio bat izango zukeen istorioak. Hirukote horretan imana Jota izatea nahi nuen. Gainera, uste dut badela garaia homosexualitatea inongo azalpenik gabe eta propagandarik gabe azaltzeko".

Sonata segundu batean...eta piku antzezlan erromantikoa da, laguntasunaz eta musikarekiko pasioaz mintzo den aldetik. Baina bada ordea, garratzagoa den alde bat ere. Izan ere, artista batek arrakasta lortzeko bide ilunenak ere ezagutu behar izaten ditu sarritan. Egungo gizartearen ispilu garbi bilakatzen da orduan antzezlana: "Gaur egun jendea arrakasta lortzeko edozer egiteko gai da. Telebistan segundo bateko gloriaren truke bere arima edo bere amarena behar izanez gero biluzteko prest dago jendea", dio Telleriak. Hala, antzezlaneko protagonistak, gogoz kontra sudur gorria jarri eta pailazoarena egiten jardun beharko du, noizbait musiko lez duen balioa errekonozituko diotelakoan. Errekonozimendu hori ez da sekula ailegatuko, ordea.

Partitura dramatikoa

Umorea eta dramak bat egiten dute antzezlan honetan, baina biak ere "olioa eta ura ontzi batean bezala banatuta" daude. Kontenedore baten istorioak edo Torito bravo lanetan erabilitako umore absurdua alboratu du egileak kasu honetan: "Eskema orokorra errealismotik abiatzea nahi nuen, efektismoari inolako kontzesiorik egin gabe. Umorea badago, baina pertsonaiak umorista egiten direlako". Momentu komikoak latz bilakatzen dira maiz, ezintasun baten isla direlako gehienetan.
Musika da, dudarik gabe, lan honetan drama eta komedia lotzen dituena. Antzezlan guztian zehar hamar bat pieza labur jotzen dituzte aktoreek zuzenean. Jose Luis Canalen musika aholkularitza izan dute horretarako. Canal berak konposatutakoak dira Bachen moldaketa bat eta bi blues.

Sonata segundu batean...eta piku euskaraz sortua izan den arren, gaztelerazko bertsioan ere eskainiko du T(arte)an ekoizpen etxeak. Patxo Telleriak garbi du bi hizkuntzetan lan egiteko hautua: "Nik euskaldun zein erdaldun jendearengana iritsi nahi dut. Euskaraz kalitatezkoak eta duinak diren lanak egin nahi ditut, baina bestalde, kanpora ere atera nahi nuke egindakoa".

Euskara sencilloaren manifestoa antzez-testuagatik Max sarietarako izendapena jaso berri duen Patxo Telleriak asmo ugari du etorkizunerako: "Ofizio honetan gauza bat bukatu orduko, berehala hurrengoan pentsatzen hasi beharra dago. Arlo horretan jada ideia batzuk baditut buruan. Bestalde film baterako gidoi bat egiteko asmoa ere badut, baina oraingoz Madrilen ekoizpen etxe bila nabil".

Inpultsoei kasu
Patxo Telleriak garbi du merkatuak sormena baldintzatu egiten duela. Horregatik nahiago du ideia bat duenean hura ekoiztuko dion norbaitengana jo. Urtetan Maskaradan ibili ondoren Aitor Mazo eta Lander Iglesiasekin jada desagertutako Txirene ekoizpen etxea sortu zuen. Maskaradarekin zenbait lan egiten jarraitzen du eta Mikel Martinezekin Bikoteatro konpainiarekin dabil. Sonata segundu batean... eta piku ekoizteko, aldiz, T(arte)an ekoizpen etxearen laguntza izan du. "Enpresa propio bat sortzea pentsatu izan dut noizbait baina urtero zerbait egin beharrak, diru-laguntzei begira egoteak... estutu egingo ninduke. Nahiago dut nire inpultsoei jarraitzea, merkatuaren beharrei erantzutea baino". Baina konpainia propioa ez izatearen desabantailak ere aipatu dizkigu Telleriak: "Urte piloa daramat antzerkian eta beti hutsetik hasten naizela sentitzen dut".


Azkenak
2025-08-27 | Patxi Azparren
Askapen prozesu heterokroniko, poliedriko eta “kuantikoa”

Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!

Prozesu heterokronikoa

Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]


Kilate askoko abesbatza

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Le Concert des Nations. La capella Nacional de Catalunya.
Zuzendaria: Jordi Savall.
Abesbatzaren prestaketa: Lluís Vilamajó.
Egitaraua: Mendelssohnen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]


Denge eta chikungunya kasuak ugaritu dira Europan, klima aldaketak eraginda

Abuztuan chikungunya infekzio kasu bat atzeman dute Hendaian. Bero boladek, tenperaturaren igoerak eta eremu tropikaletara egindako bidaiek areagotu dituzte kasuak.


Eskola-itzuleran 400-500 euro artean gastatuko dute Hego Euskal Herriko etxeek, inkesten arabera

Testuliburuen mailegutza, berrerabilera edota bigarren eskuko azokak ugaritu badira ere, ikasmaterialak gastua izaten jarraitzen du etxe askotan, dirulaguntzak dirulaguntza. Eskola-itzulerak batez beste 400 eta 500 euro arteko gastua ekarriko du Hego Euskal Herriko etxeetan,... [+]


Muruzabal eta Zarrakaztelu suteengatik hondamendi eremu izendatu ditu Espainiako Gobernuak

Izendapenak ahalbidetuko du kalte ordainak ordaintzeko prozesuak hastea. Bi suteetan 500 hektarea baino gehiago erre dira.


Frantziako Estatuak “arriskuan” jarriko du EKE, dirulaguntzak 30.000 euro murriztuta

Iaz jasotakoarekin alderatuta, %15eko murrizketa jasango luke Euskal Kultur Erakundeak. Prentsa ohar batean, erakundeak adierazi du erabaki horrek "ondorio latzak" izango lituzkeela: esaterako, hainbat postu arriskuan egongo liratekeela eta kideei emandako dirulaguntza... [+]


Talde ekologistak:
“Auditoretza ekonomiko bat nahikoa izan da inbertitzaileak Muga meatze proiektuan atzera egiteko”

Ekologistak Martxanek eta Sustrai Erakuntzak diote txinatar inbertitzaileek atzera egiteak agerian utzi dituela Zangozako meatzearen "funtsik gabeko arrazoiak". Nafarroako Gobernuari eskatu diote "interes publikoari erantzuten ez dion proiektu defendaezina... [+]


Urruñako sukalde zentrala prest da herriko haur eta adinekoei tokiko elikadura prestatzeko

Herriko Etxeak elikadura burujabetzaren aldeko urrats handia egingo du 380 metro koadroko azpiegitura berriarekin. Sukaldeak haur eta adinekoentzako janari osasungarria eskainiko du, tokiko produktuekin eta tokiko laborantza indartuko du.


Mapamundiak Afrikaren benetako tamaina islatu dezala aldarrikatu du kontinenteak

“Mapak ez dira erreminta hutsa, sinboloak dira, eta mapa zuzentzea Afrikari buruzko narratiba globala zuzentzea ere bada; duintasun kontua da”. Afrikako Batasunak eskatu du munduan oraindik erabilienetakoa den mapa distortsionatua alboratzeko.


Euskal Selekzioak jokatuko du munduko Wallball txapelketan

Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.


Oposizioari aurrea hartuz, Bayrou konfiantza mozio batera aurkeztuko da irailaren 8an

"Gehiengoa lortzen badugu, gobernua berretsiko dute; bestela, erori egingo da", adierazi du Frantziako lehen ministroak. LFI Frantzia Intsumisoak, Frantziako Alderdi Komunistak, ekologistek, Alderdi Sozialistak eta RN Batasun Nazionalak, ordea, dagoeneko jakinarazi dute... [+]


Wagner birformulatua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.

---------------------------

Oraingo... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez 20 pertsona hil ditu, tartean bost kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean bost kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


BEC ondoko ‘minipisuak’: 1.000 euro hilean eta 24 metro koadro, iruzurrean oinarrituta eta legearen gainetik

639 'minipisu' ari dira eraikitzen Barakaldon, BEC erakustazokaren aldamenean. Udal ordenantzak aginduta, hotel erabilera eman behar zaio espazio horri, baina "alokairu malgua" dela dio Be Casa-k. Egun batzuetako alokairuetatik hasi eta "hilabete batzuetarako... [+]


Festetako egitarauaren argazkia matxista dela salatu du Cascanteko emakumeen elkarteak

Candela emakumeen elkarteak eta PSNk eskatu dute argazkia kentzea eta udalak argitaratutako materialetan kontrol handiagoa egotea, ez egoteko estereotipo sexistarik.


Eguneraketa berriak daude