Bi eta bat ez dira beti hiru
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Hipertentsioa, kolesterola eta odoleko azukre-maila (gluzemia), zer da garrantzitsuagoa?" Horixe izan zen Madrileko Princesa ospitalean eta hiri bereko Doce de Octubre ospitalean ari diren Carmen Suarez internistak eta Julian Segura nefrologoak emandako tailerraren izenburua. Saio horren helburua arrisku kardiobaskularra mugatzen duten faktoreen pisua mahai gainean jartzea izan zen.
Kasu kliniko batetik abiatuz, eta Andromaco laborategien babes ekonomikoarekin, tailerrean bildutako partaideak oso gustura irten ziren saioetatik. Gaixotasun kardiobaskularrak sortzeko arrisku-faktore desberdinek jokatzen duten papera neurtzea izan zen tailerrean bildu zirenek eztabaidatu zutena. Eta, jadanik ezaguna den bezala, hipertentsio arteriala, hiperlipidemia, hipergluzemia, obesitatea, eta horrelakoak aipatu ziren saioan, faktore ezagunak horiek guztiak. Aditu biek azpimarratu zutenez, arrisku-faktore horiek sarritan batera agertzen dira paziente berean, eta horregatik ez da beti preziso faktore horiek normaltasuneko mugetatik kanpora egotea. Nahikoa izan daiteke zertxobait alteratuak egotea, bat baino gehiago batera agertzen direnean paziente hori arrisku kardiobaskularreko egoeran egoteko. Izan ere, faktoreen baturak arrisku hori modu esponentzialean gehitzen du, eta horrela pertsona bat erretzailea, hipertentsoa eta dislipemikoa baldin bada (bere odoleko gantzak, kolesterola batez ere, altu samar baldin baditu), bihotzeko eta odol-hodietako gaitzak jasateko arriskua ez da hiru aldiz handiagoa, 16 aldiz handiagoa baizik (2x2x2=23=16).
Beraz, behar-beharrezkoa da paziente horiek, sarritan asintomatikoak oraindik, detektatzea eta dauzkaten arrisku-faktore guztien abordaje integraleko plan bati ekitea. Abordaje horren funtsezko zutabeak bizi-aztura osasungarriak hartzea (pazienteak) eta tratamendu farmakologiko egokia agintzea (medikuak) izango dira.
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
Beste urte batez Los 40 Summer Live jaialdia ospatuko dute Zarautzen, eta horren kontra agertu dira herriko hainbat eragile, haien ustez, garrantzi handiagoa ematen zaiolako ekitaldi horri herriko jaiei baino: "Argi erakusten du gure herrian zeinentzat dauden erraztasunak... [+]
3.600 pertsona aurkeztu dira ertzain edo udaltzain izateko lan eskaintza publikoko deialdira, eta 2.800 hautagaiek ez dute proba psikosoziala edota atal teorikoa gainditu. Segurtasun sailburuak defendatu egin du Polizia izateko "exijentzia maila".
Zientzia-dibulgazioa saritzeko erreferentziazko sariak izan dira CAF-Elhuyarrekoak. Antolatzaileek 31. edizioa martxan zegoela etetea erabaki dute, "sariketa behar bezala egiteko baldintzarik ez dagoelako".
Boliviako ezkerreko militante historikoa da Nila Heredia, bi aldiz Evo Moralesen Osasun ministro izandakoa. Abuztuan hauteskunde orokorrak izango dituzte, eta herrialdearen egoera politikoa aztertu du elkarrizketa honetan.
Joan den astean aurkeztu ziren proiektuaren inguruko entzuketa prozesuaren emaitzak, eta Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu ziren. Busturialdearen beharrei "arduraz" erantzutea exijitu die plataformak, eta proiektuaren inguruko informazio eta... [+]
Emakumea hilda aurkitu dute bere etxean. Senarrak, 85 urteko gizonak, emakumearen heriotzaren berri eman du, Polizia bertaratu denean diskurtso inkoherentea zuela ohartu eta atxilotu egin dute.
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]
Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.
Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]
Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]