Bidea da soluzioa


2003ko urriaren 26an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Abisatu zuen Kavafisek: Itaka bera agian aurkituko duzu pobre, baina Itakarako bidaia luze eta beteak egingo zaitu jakindurian aberats. Poetaren argitan, ea zer ikasi dugun ibilbideko kaietan.

Ajuria enea
Estatutuaren aldekoak eseri ziren Ajuria Eneko mahaian, autonomia sostengatzen zuen gehiengoa. Kudeatzaile, jeltzaleak eta sozialistak, kide ohikoak Jaurlaritzan. Popularrak ez ziren beti eroso agertu, ezta EAkoak ere. Gutxiago nahi haiek, hauek gehiago. Kanpoan ezker abertzalea. Itun barrukoak demokrata, kanpokoak biolento. Hori zioen dotrinak. Ehunekotan, 80 barru eta 20 kanpo, apurra goitik behetik.
Itunak nahi izan zuen HB isolatu baina ezin. Ezker abertzaleak erakutsi zuen zein den bere indarra eta eutsi egin zuen, iraun. Hori bera izan daiteke ezker abertzalearen muga: eusten bakarrik jakitea, soilik irauten.
Ajuria Eneak berak ez zuen iraun. Istiluak gora behera, arrak joa zuen itunaren muina. Autonomia ez zen gehiago joko zelai komuna. Ardanzaren azken ahaleginak ez zuen inor konbentzitu. Akabo mahaia.

Lizarra
Hurrengo bilgunea ustekabean etorri zen, isil antzean egin ziren sukalde lanak. Lizarran agertu ziren elkarrekin alderdi politikoak, sindikatuak eta gizarte eragileak, Euskal Herri osokoak, abertzale guztiak bai baina ez guztiak abertzale. Eta adostu zuten aurrera egiteko tramankulurik sinpleena: eskubide guztienganako errespetua, egitasmo guztien aukera berdintasuna eta erabakia herritarren esku uztea. Edonork onartzeko modukoa, guztiek onartu beharrekoa.
Baina ez zuten guztiek onartu. Eta marra berria sortu zen: alde batekoek aitortzen zioten euskal gizarteari erabakitzeko eskubidea, bestekoek ez. Ehunekoak, oraingoan, 55 eta 45. Banaketa honek argi gorriak piztu zituen eta bistan da zer etorri zen gero.
Lizarrak ere ez zuen iraun. Berez demokraziazko tresna soil zenari gaineratu zitzaion eraikuntza nazionalaren zama, eta aldamioak ezin izan zion guztiari eutsi. Baina hazia ereinda zegoen. Harrezkero, Lizarrakoek ez dute atzera egin, aurrera baizik.

Arriaga
Ulertu nahi bada Ajuria Enetik Lizarrarako ibilia, giltzarri da EAJk Arriagan egin zuen batzar famatua, eta han onartutako ponentzia, 'Ser para decidir' izen xelebrekoa. Bihurgune erabakigarria marraztu zuen alderdi abertzale nagusiak eta geroztik ezer ez da berdin izan euskal politikan. Zenbaitek uste zuen Lizarrako porrotarekin jelkideak kikildu egingo zirela, baina denborak erakutsi du aldaketa estrategikoa izan zela Arriagakoa.
Eta konstituzionalistek nahi izan zutenean Jaurlaritza eskuratu, nahikoa izan ziren Arriagako espiritua eta Ibarretxeren zintzotasuna eraso izugarriari aurre egiteko. Garaipen hark akuilatu zuen lehendakaria plangintzan hasteko.

Itaka
Ibarretxek bere plana aurkeztu du eta eragin hainbat mugimendu, txosten eta proposamen. Orain, sintesiaren garaia omen. Sindikatu abertzaleek erakutsi dute laguntzeko borondatea. Elkarrik nahi du gizartea mugiarazi prozesuan eragin dezan. Bideak zerbait irakatsi digu eta abian gara berriro, hurrengo kaiaren bila, Itakatik hurbilago.
Ez dezagun ahantzi, ordea: soluzioa ez dago bide amaieran, bidea bera da soluzioa. Euskal gizarteak ez du konpartitzen Itaka bakarra, eta inork ezingo du berea inposatu. Bidean zehaztu beharko dugu zenbat dagoen komuna, eta gainontzekoetan nola hartuko diren erabakiak, gaur garaile ez denak aukera izan dezan bihar nagusitzeko, gehienen borondateak bildu eta metatzeko gai den neurrian.
Ariketa honek egingo gaitu jakindurian aberats, elkar bizitzarako gai.


Azkenak
Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.


Eguneraketa berriak daude