Deflazioaren mamua Europara iristen ari da

  • Herrialde batzuk kezkaturik dabiltza, prozesu inflazionista dela kausa. Beste batzuen buruhaustea, aldiz, kontrako prozesua da, hots, prozesu deflazionista. Azkeneko horien artean daude, besteak beste, Japonia, Estatu Batuak, Alemania eta Suitza bezalako herrialde garrantzitsuak. Prozesu horiek beste herrialde batzuetara heda daitezkeenez, ekonomiako adituak hasiak dira horretaz ohartarazten.

2003ko uztailaren 06an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Europako eta munduko gainerako herrialde ugari dabiltza kezkati, beren ekonomietan igartzen den prozesu inflazionista (prezioen indizearen igoera) dela kausa. Beste herrialde batzuk, aldiz, agian garrantzitsuenak, edota jada kontrako egoeran daude, hots deflazioa dute (jaitsiera iraunkorra prezioen indizean), hala nola Japoniak, edota ia muga horretara iristeko zorian dira (egoera horretan dago Alemania nonbait, eta Estatu Batuak ere ez dabiltza urruti). Eta, jakina denez, inflazioa bera baino okerragoa izan ohi da deflazioa ekonomian.
Deflazioa inflazioaren kontrako egoera da, eta ekonomiaren arloan arriskutsuagoa. Deflazioa, berez, ondasunen eta zerbitzuen prezioen jaitsiera etengabe, orokor eta iraun handikoari esaten diote. Hau da, egoera ez da horrela kalifikatzen, baldin jaitsiera sektore bati edo produktu jakin batzuei bakarrik badagokie. Prezioen jaitsierak, bada, orokorra eta iraun handikoa izan behar du. Baina nola gertatzen da deflazioa? Jarduera ekonomikoaren jaitsiera handiren baten ondorioz gerta daiteke deflazioa, segidan nolabaiteko depresio ekonomikoa badakar behintzat.
Ekonomiako hainbat eta hainbat adituk diote munduko ekonomia deflazio global batean murgildua dagoela laurogeiko hamarkadaren amaierako urteez geroztik, eta egoera hori burtsan kotizatzen duten enpresen balorazio handiei esker mantendu dela ezkutuan. Antza denez, joan den urteko martxoan gertatu zen balio merkatuen jaitsiera orokorrak bistaratu zuen prozesu deflazionista, hainbat herrialderen oraingo buruhaustea dena hain zuzen. Aditu horiek berek azaltzen dutenez, urrea, zilarra, beruna eta petrolioa, laurogeiko hamarkadako lehen urteetako mailatik jaitsi izana da horren guztiaren adierazle onena.


Alarmatuta Estatu Batuetan, Alemanian eta Suitzan.

Azken asteotan, deflazioaren alarmak saltatu egin dira Alemanian, Suitzan eta are Estatu Batuetan ere. Alemaniako Ikerketa Ekonomikoen Institutuak (DIW), joan den hilabetean, ohartarazi zuen Alemaniak arrisku handia duela ez bakarrik atzeraldi ekonomikoan erortzeko, baita deflazioan lerratzeko ere, baldin eta koiunturaren egoera txarrak prezioen eta soldaten maila presionatzen segitzen badu. Hori gertatuko balitz, ziurtatzen du Alemaniako Institutuak, lehen ere Japonia deflaziora eraman zuen konbinazioa gertatuko litzateke. Japoniak badaramatza bost urte deflazioko egoeran, prezioen etengabeko jaitsieran. Aski da seinalatzea prezioen batez besteko indizea %-0,7an jarri zela 2001. urtean eta %-0,91n 2002n. 2003. urte honetarako aurreikuspena %-0,3an dago.
Estatu Batuetan ere hasi dira alarma batzuk jotzen. Horren frogagarri da BBVAren analisi ekonomikoen aldizkariak, "Situación" izenekoak, galdera honekin heldu diola gaiari: "Estatu Batuak: ba ote du funtsik inflazioaren arriskuak?". Dena dela, ziurtatzen du, oraingo koiunturan, Ameriketako ekonomia ez dagoela deflaziotik gertu. Hala ere, biltzen ditu sektore batzuen baitan saltatu diren alarmak. Horrela, seinalatzen du deflazioaren beldurra berriro agertu izana hainbat faktore konbinatzen diren koiuntura batetik datorrela: desazelerazioa espero baino gehiago luzatzea, burtsetako beheraldiak sakontzea eta beste aktibo batzuen prezioak berriro erortzeko arriskua. Kontestu horretan, analistak planteatzen hasiak dira deflazioa piztuko ote den, eta bankari zentralak hasiak dira kezkatzen ea politika monetarioak, interes tasek jaitsiera metatuak izan eta gero, mugatuak geratuko ote diren zerotik haragokoa egiteko ezinagatik.

Deflazioa kaltegarria al da ekonomiarentzat?
Deflazioaren jatorria zein den, ezberdina da galdera horren erantzuna. Ekonomiaren historian, lehen ere bizi izan dira prezioak jaitsi izandako garaiak. Deflazioko episodioetako bat, ekonomian eraginik negatiboenetakoa izan zuena, Estatu Batuetan gertatu zen, 30eko hamarkadan, Depresio Handia deiturikoarekin. Orduan, prezioak espero gabe amildu ziren; ez, ordea, konkurrentziaren eta produktibitatearen areagotzeagatik, baizik eta eskari agregatuaren kontrakzio larri batengatik. Beste episodio deflazionista batzuk arinagoak eta aurrez igarriak izan ziren, eta, ondorioz, eraginak ez ziren negatiboak izan ekonomientzat. Joan den mendearen azken laurdenean gertatu zirenak izan ziren. Haien ezaugarria, hain zuzen, inbertsioa eta produktibitatea areagotzea izan zen, eta prezioak beheratzea ekarri zuen horrek. Kasu horretan, prezioen beheratzeak aktibitatearen areagotzea ekarri zuen berekin.
Azkenik, aipa dezakegu beste deflazio mota bat ere, zeinen jatorria baita aktiboen merkatuetan prezioak beheratzea, gehienbat burtsan eta higiezinen sektorean. Hori izan da Japoniak azken hamarkadan izan duen esperientzia, eta paradigma moduan erabiltzen da Estatu Batuetako ekonomian gaur egun gerta litekeenarekin paralelismoak ezartzeko. Kasu horretan, burtsako eta higiezinen sektoreko burbuilen zulatzeak kalte larria ekarri zien banku sistemari eta, hedaduraz, enpresen ehundurari. Horri gaineratzen badiogu politika ekonomikoek oso motel gestionatu zutela krisia, hortik ateratzen den emaitza Japoniako ekonomia azken hamabi urteotan murgildua dagoen deflazio atzeraldien espirala da.
"Situación" aldizkariko analisten aburuz, deflazioak ekonomian dituen eraginak, azken batean, faktore askoren mende daude, hala nola lan merkatuaren malgutasuna, zeinek soldata nominalak doitzeko aukera ematen baitu, soldata errealek gora egin ez dezaten. Aurrezte urriko ekonomia batean, prezioen jaitsierak berekin ekar dezakeen interes tasa errealen gehitzeak lagun dezake aurrezkien tasa ere gehitzen. Alabaina, eskariko arazorik baldin bada, deflazioak oso ondorio negatiboak izan ditzake; batez ere, zorpetzearen maila oso altua denean, Estatu Batuetako ekonomian orain gertatzen den bezala. Inflazioak zordunak faboratzen dituen bezala, goratu egiten baitu kolateralen balioa, prezioen luzaroko jaitsiera jeneralizatuak kalte egiten die zordunei. Deflazioak goratu egiten du zorraren balio erreala, eta horrek zordunak gehiago aurreztera behartzen ditu, zorrari aurre egiteko. Horrek kontsumoa eta inbertsioa bat-batean doitu beharra ekar lezake berekin, eta, ondorioz, eskariaren atzerapena.


Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude