Deflazioaren mamua Europara iristen ari da

  • Herrialde batzuk kezkaturik dabiltza, prozesu inflazionista dela kausa. Beste batzuen buruhaustea, aldiz, kontrako prozesua da, hots, prozesu deflazionista. Azkeneko horien artean daude, besteak beste, Japonia, Estatu Batuak, Alemania eta Suitza bezalako herrialde garrantzitsuak. Prozesu horiek beste herrialde batzuetara heda daitezkeenez, ekonomiako adituak hasiak dira horretaz ohartarazten.

2003ko uztailaren 06an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Europako eta munduko gainerako herrialde ugari dabiltza kezkati, beren ekonomietan igartzen den prozesu inflazionista (prezioen indizearen igoera) dela kausa. Beste herrialde batzuk, aldiz, agian garrantzitsuenak, edota jada kontrako egoeran daude, hots deflazioa dute (jaitsiera iraunkorra prezioen indizean), hala nola Japoniak, edota ia muga horretara iristeko zorian dira (egoera horretan dago Alemania nonbait, eta Estatu Batuak ere ez dabiltza urruti). Eta, jakina denez, inflazioa bera baino okerragoa izan ohi da deflazioa ekonomian.
Deflazioa inflazioaren kontrako egoera da, eta ekonomiaren arloan arriskutsuagoa. Deflazioa, berez, ondasunen eta zerbitzuen prezioen jaitsiera etengabe, orokor eta iraun handikoari esaten diote. Hau da, egoera ez da horrela kalifikatzen, baldin jaitsiera sektore bati edo produktu jakin batzuei bakarrik badagokie. Prezioen jaitsierak, bada, orokorra eta iraun handikoa izan behar du. Baina nola gertatzen da deflazioa? Jarduera ekonomikoaren jaitsiera handiren baten ondorioz gerta daiteke deflazioa, segidan nolabaiteko depresio ekonomikoa badakar behintzat.
Ekonomiako hainbat eta hainbat adituk diote munduko ekonomia deflazio global batean murgildua dagoela laurogeiko hamarkadaren amaierako urteez geroztik, eta egoera hori burtsan kotizatzen duten enpresen balorazio handiei esker mantendu dela ezkutuan. Antza denez, joan den urteko martxoan gertatu zen balio merkatuen jaitsiera orokorrak bistaratu zuen prozesu deflazionista, hainbat herrialderen oraingo buruhaustea dena hain zuzen. Aditu horiek berek azaltzen dutenez, urrea, zilarra, beruna eta petrolioa, laurogeiko hamarkadako lehen urteetako mailatik jaitsi izana da horren guztiaren adierazle onena.


Alarmatuta Estatu Batuetan, Alemanian eta Suitzan.

Azken asteotan, deflazioaren alarmak saltatu egin dira Alemanian, Suitzan eta are Estatu Batuetan ere. Alemaniako Ikerketa Ekonomikoen Institutuak (DIW), joan den hilabetean, ohartarazi zuen Alemaniak arrisku handia duela ez bakarrik atzeraldi ekonomikoan erortzeko, baita deflazioan lerratzeko ere, baldin eta koiunturaren egoera txarrak prezioen eta soldaten maila presionatzen segitzen badu. Hori gertatuko balitz, ziurtatzen du Alemaniako Institutuak, lehen ere Japonia deflaziora eraman zuen konbinazioa gertatuko litzateke. Japoniak badaramatza bost urte deflazioko egoeran, prezioen etengabeko jaitsieran. Aski da seinalatzea prezioen batez besteko indizea %-0,7an jarri zela 2001. urtean eta %-0,91n 2002n. 2003. urte honetarako aurreikuspena %-0,3an dago.
Estatu Batuetan ere hasi dira alarma batzuk jotzen. Horren frogagarri da BBVAren analisi ekonomikoen aldizkariak, "Situación" izenekoak, galdera honekin heldu diola gaiari: "Estatu Batuak: ba ote du funtsik inflazioaren arriskuak?". Dena dela, ziurtatzen du, oraingo koiunturan, Ameriketako ekonomia ez dagoela deflaziotik gertu. Hala ere, biltzen ditu sektore batzuen baitan saltatu diren alarmak. Horrela, seinalatzen du deflazioaren beldurra berriro agertu izana hainbat faktore konbinatzen diren koiuntura batetik datorrela: desazelerazioa espero baino gehiago luzatzea, burtsetako beheraldiak sakontzea eta beste aktibo batzuen prezioak berriro erortzeko arriskua. Kontestu horretan, analistak planteatzen hasiak dira deflazioa piztuko ote den, eta bankari zentralak hasiak dira kezkatzen ea politika monetarioak, interes tasek jaitsiera metatuak izan eta gero, mugatuak geratuko ote diren zerotik haragokoa egiteko ezinagatik.

Deflazioa kaltegarria al da ekonomiarentzat?
Deflazioaren jatorria zein den, ezberdina da galdera horren erantzuna. Ekonomiaren historian, lehen ere bizi izan dira prezioak jaitsi izandako garaiak. Deflazioko episodioetako bat, ekonomian eraginik negatiboenetakoa izan zuena, Estatu Batuetan gertatu zen, 30eko hamarkadan, Depresio Handia deiturikoarekin. Orduan, prezioak espero gabe amildu ziren; ez, ordea, konkurrentziaren eta produktibitatearen areagotzeagatik, baizik eta eskari agregatuaren kontrakzio larri batengatik. Beste episodio deflazionista batzuk arinagoak eta aurrez igarriak izan ziren, eta, ondorioz, eraginak ez ziren negatiboak izan ekonomientzat. Joan den mendearen azken laurdenean gertatu zirenak izan ziren. Haien ezaugarria, hain zuzen, inbertsioa eta produktibitatea areagotzea izan zen, eta prezioak beheratzea ekarri zuen horrek. Kasu horretan, prezioen beheratzeak aktibitatearen areagotzea ekarri zuen berekin.
Azkenik, aipa dezakegu beste deflazio mota bat ere, zeinen jatorria baita aktiboen merkatuetan prezioak beheratzea, gehienbat burtsan eta higiezinen sektorean. Hori izan da Japoniak azken hamarkadan izan duen esperientzia, eta paradigma moduan erabiltzen da Estatu Batuetako ekonomian gaur egun gerta litekeenarekin paralelismoak ezartzeko. Kasu horretan, burtsako eta higiezinen sektoreko burbuilen zulatzeak kalte larria ekarri zien banku sistemari eta, hedaduraz, enpresen ehundurari. Horri gaineratzen badiogu politika ekonomikoek oso motel gestionatu zutela krisia, hortik ateratzen den emaitza Japoniako ekonomia azken hamabi urteotan murgildua dagoen deflazio atzeraldien espirala da.
"Situación" aldizkariko analisten aburuz, deflazioak ekonomian dituen eraginak, azken batean, faktore askoren mende daude, hala nola lan merkatuaren malgutasuna, zeinek soldata nominalak doitzeko aukera ematen baitu, soldata errealek gora egin ez dezaten. Aurrezte urriko ekonomia batean, prezioen jaitsierak berekin ekar dezakeen interes tasa errealen gehitzeak lagun dezake aurrezkien tasa ere gehitzen. Alabaina, eskariko arazorik baldin bada, deflazioak oso ondorio negatiboak izan ditzake; batez ere, zorpetzearen maila oso altua denean, Estatu Batuetako ekonomian orain gertatzen den bezala. Inflazioak zordunak faboratzen dituen bezala, goratu egiten baitu kolateralen balioa, prezioen luzaroko jaitsiera jeneralizatuak kalte egiten die zordunei. Deflazioak goratu egiten du zorraren balio erreala, eta horrek zordunak gehiago aurreztera behartzen ditu, zorrari aurre egiteko. Horrek kontsumoa eta inbertsioa bat-batean doitu beharra ekar lezake berekin, eta, ondorioz, eskariaren atzerapena.


Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


Eguneraketa berriak daude