ZER EGIN BEHAR DUTE BEGIRALEEK HAURREK EUSKARAZ EGIN DEZATEN?
Euskarazko udalekuen helburuetako bat, ordea, euskararen erabilera bultzatzea da. Eta begiraleek, gainerako esparrutan prestakuntza jaso arren, gai honetan errekurtso falta nabari ohi dute, sarritan ez dakite nola jokatu haurrek euskaraz egin dezaten. Behar hori ikusita Lasarte-Oriako Ttakun Kultur Elkartean gaia lantzeari ekin zioten. «Asko egin dezakete begiraleek haurren artean euskararen erabilera bultzatzeko» izeneko gida osatu eta begiraleentzat prestakuntza saioak burutzen hasi ziren. Marga Iturriza haur-hezkuntzako irakaslea tartean behin Lasarteko ludotekara hurbiltzen zen, berak eskolan erabiltzen zituen teknikan aisialdian ere erabilgarriak ote ziren edo nola moldatu behar ziren ikusteko. Lan horretan oinarrituz Iturrizak eta Iñaki Eizmendi Ttakuneko Aisia Saileko buruak proiektuaren oinarriak sortu zituzten.
Begiraleen kokapenari ere garrantzi berezia ematen diote Ttakunekoek. Begiraleak, taldeko zentroa denean, ekintza zuzentzen duenean, izango du eraginik gehien. Taldeko beste bat gehiago denean ere eragina badu, baina gutxiago. Azkenik taldetik kanpo badago, zailagoa gertatuko zaio haurrengan eragitea. «Haurrak euren kasa futbolean eta erdaraz ari badira, esaterako, jolasetik kanpo dagoen begiraleak ‘egin ezazue euskaraz’ bota dezake. Baina begiraleak buelta eman bezain pronto berriro erdaraz hasiko dira haurrak. Begiraleak jokoan sartu behar du».
Horrez gain, sarritan gerta daiteke haurrak ez jakitea esan nahi duen hori euskaraz nola adierazi. Orduan, begiraleak baliabideak eskaini behar dizkio zerbait esaten ez dakien edo gaizki esaten duen haurrari. Eta haurrak euskaraz egin nahi ez duela dioenean? «Hori, azkenean ez da egin nahi ez duelako», dio Iñaki Eizmendik, «gazteleraz aritzea askoz errazago egiten zaiolako baizik. Begiraleak orduan lagundu egin behar dio, pixkanaka erakarri, baliabideak eta giro aproposa eskainiko dizkio, bera gustura egon dadin». Kontuan hartu beharrekoa da, gainera, taldean lan egin arren, haur bakoitza ezberdina dela eta hizkuntzarekiko jarrera, gaitasun eta ohitura ezberdinak dituztela. Ttakunekoek mezu positiboak erabili behar direla diote, «ez egin erdaraz, hori gaizki esan duzu, ixilik egon...» eta horrelakoak saihetsi behar direla. Gaia lantzeko prestatu duten gidan oinarri hauek denak azaltzeaz gain, udalekutan ematen den hainbat egoera aurreikusi eta adibide praktikoen bidez irtenbidea ematen saiatu dira (ikus goiko koadroa).
Garbi dute, euskararen erabilera helburu izanik ere, hori ez dela udalekuetako helburu bakarra, aisialdiko beste edozein programatan bezala, haurrak ondo pasa behar duela. Eizmendiren hitzetan, «ez dugu eskatzen begiralea eguneko 24 ordutan horretan egotea. Indarrak neurtu egin behar dira, begiraleak ez nekatzeko eta haurrak ez nazkatzeko».
Proiektua berria da eta oraindik garatu beharra dago. Gidaren 2.000 ale argitaratu eta zabaldu zituzten Eusko Jaurlaritzaren laguntzaz. Saioei dagokienez, Lasarte-Oriako ludotekan eta udaleku guztietan aplikatzen hasiak dira, eta Urtxintxa begirale eskolarekin batera herritik kanpo ere eskaintzen hasiak dira. Sei orduko formazio saioak dira eta urtean zehar bi edo hiru jarraipen saio ere egin nahi dituzte, emaitzak ikusteko, arazoak topatzeko, gaiaren lanketa sakonagoa egiteko. Eta ikasturteko programetan ere lantzeko asmoa dute.
Haurrak:
- íQuiero jugar al fútbol!
Begiraleak:
- Futbolean jolastu nahi duzu?
- íSi, quiero jugar al fútbol!
- Errepikatu nirekin: "Futbolean jolastu nahi dut".
- No. A mi no me gusta el euskera.
- Ez zaizu euskara gustatzen? Beno, beno... Baina saiatuko zara nirekin pixka bat hitz egiten, ezta?
- No, no quiero.
- Benga, pixka bat bai. Neuk lagunduko dizut.
- ...
- Errepikatu nirekin batera, "futbolean jolastu nahi dugu", eta ni ere joango naiz zurekin jolastera.
- Bale. Futbolean jolastu nahi dugu!
- Oso ondo. Goazen, bada.
- íPasa el balón!
- Pasa baloia!
- Pasa baloia!
- Tori!
HIL FABOREZ FEST
Lekua: Ibaola Harriak, Eskuernaga.
Taldeak: Lukiek, Las Sexpeares, Seggs Tape, GAL, Chuleria Joder!, Aposapo, Bayou la Batre, Borla, Türbot, Malakias MX3
Data: 2025eko ekainaren 14a.
--------------------------------------------------------
Sindikatuak adierazi du bi ospitale horietan behin-behinekotasunean daudela langile gehienak, eta ordezkapenak ez direla bermatzen; ondorioz, langileen lan-karga areagotzen dela. Gehitu du larrialdi zerbitzuetan “gainkarga” dagoela.
Desinformazioak eta pentsamendu likidoak den-dena hartzen duten garaiak bizi ditugu; garai aproposak beren benetako izatearen disimuluaren arituentzat. Garai aproposak jendea engainatzeko eta Kodizia Jainkosa gurtzen jarraitzeko; jazartzen gaituen Solariaren garaia omen... [+]
EAEko 1,3 milioi biztanlek Europar Batasunak 2030erako ezarri berri dituen mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu zuten 2024an, Ekologistak Martxanek eginiko ikerketaren arabera.
ESK eta LAB sindikatuek jakinarazi dutenez, lorezainek greba egiteko duten zilegitasuna aldarrikatu nahi izan dute ekintza ikusgarri honen bitartez. PSE eta EAJren gobernu-taldea seinalatu dute erantzule nagusi gisa, "Green Capital markaren atzean hiriaren ikurra zaintzen... [+]
Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]
Frantziako gobernamentüak ekonomiak egin nahian, leküko kolektibitateer eta eskülder sos pübliko gütigo banatü dü. Horrek ondorioak badütü, ekonomia handiena kültüran egin beita. Intermitenteek nekeziak ezagütze... [+]
Euskara eskakizunak zehazteko derrigortasun indizea ezabatzea eta erabakia erakunde bakoitzaren esku uztea proposatu zuen iragan astean EAJk. LABek salatu du derrigortasun indizea kenduz gero, epaileen "borondate euskarafoboak" ezarriko lukeela hizkuntza eskakizunaren... [+]
.jpeg)
Lanpostuak, emakumeak artatzeko egonaldi ertaineko harrera zerbitzua eta aurrekontua murriztu ditu Aldundiak.
Xabier Lertxundi alkateak adierazi du istiluak leku eta ordu ezberdinetan gertatu direla, eta haien artean ea loturarik dagoen ikertzen ari dira. Udaltzaingoak laguntza eskatu dio Ertzaintzari 03:30 aldera, eta haiek oldartzean hainbat lagun zauritu dituzte. Segurtasun Sailak... [+]
Ekainaren 13an, ezohiko ekitaldi baten lekuko izan zen Pekineko Herriaren Areto Handia: Txinako Alderdi Komunistaren aginte goren osoak (baimenduta leudekeen absentziak salbu; nola jakin horietakoa ote zen He Weidong jeneralarena? Izan ere, ez zen ageri mahai nagusian,... [+]
Ez dute itxiko, baina orain arte eskaini duten programazioari ezin izango diote eutsi. "Bira txikiago bat" izango dela zabaldu dute sare sozialetan.
Legez, 16 urte bete arte ezingo dituzte sare sozialak erabili Australian, urte bukaera honetatik aurrera. Baina nola gauzatzen da hori praktikan? Gobernuaren azterketa batek ondorioztatu du teknikoki bideragarria dela, eta aurrekaria jarri du bide bera hartu nahi duten... [+]
El Salto hedabideak argitaratu zuen Espainiako dozenaka musika jaialdiren Superstruct sustatzailea Israelen aldeko funts batek erosi zuela. Geroztik, musika talde eta bakarlari ugari batu dira KKR-ren aurkako boikot kanpainan, eta Israel Palestinan egiten ari den genozidioaren... [+]