KOLONIALISMO BERRIAREN ATZAPARRAK
Testua da ikuskizun honetako protagonista, gorabehera guztiak maneiatzen dituena. Aktoreak ere testu itsaso horretan lasai dabiltza igerian, nahiz eta tarteka itsaso mugitua izan.
"Konbat" antzezlanaren argumentuaren intriga anekdota batekin hasten da. Langile beltz batek bizia galdu du enpresa frantses batentzat eraikuntza lanetan ari zela. Enpresa Afrikako herrialde batean dago. Bere anaiak, hesiak gaindituta, eraikuntza lanen buruengana jo du, zendutako anaiaren gorpuaren bila. Inork ez dio gorpurik emango ordea.
Tragedia usaina duen istorioan ingeniari gazte bat (Manex Fuchs), eraikuntza lanen burua (Patxi Ugalde), hark Parisetik ekarritako neska gaztea (Esther Uria) eta bere anaiaren gorpua berreskuratzea besterik nahi ez duen afrikar gaztea (Jon Gaubeka) dira protagonista.
Askori aspaldiko istorioa irudi dakioke kolonialismoarena, baina, oraindik besteen kontura aberasteko asmoz diharduen herrialde asko dago: "Duela hilabete batzuk emakume talde batek petrolio multinazional baten instalazioak okupatu zituen Afrikako herrialde batean. Langileentzat eskolak eta ospitaleak eraiki zitzaten eskatzen zuten. Teknologia eskura duela eta, Europak Afrika esplotatu egiten du, ezkutuan bada ere", iritzi dio Panerak.
Bernard Marie Koltesen obran hondakinez inguratutako espazioak irudikatzen dira, hirigintzaren azturaz atsekabean murgildutako inguruak. Horietan pertsonaiek euren biziraupena bermatu ahal izateko etengabeko borrokan aritu beharra izaten dute. Gizakien arteko harremanak komertzio edo elkartruke gisa ulertzen zituen Koltesek. Giza kondizioari buruz zuen ikuspegiak idealismotik ez zuen askorik, hortaz. Arrazakeriaren salaketa ere, estalita edo modu agerian, etengabe egin zuen idazle frantsesak. "Konbat" horren adibide da .
Zorua are ilunez estalita dago. Aretoaren alde batean oholtza badago ere, emanaldia hasi aurretik arez betetako zirkuluaren inguruan esertzeko eskatzen zaio publikoari. Behin denak, kuriositateak jota, aulkietan eserita daudenean, proiektore batek argazki erraldoiez estaltzen du aretoa. Argazki abstraktuak dira, baina guztiak ere Afrika iradokitzen dutenak.
Pertsonaiak ikusleen artetik irteten dira, konplizeak bilatzen ari balira bezala. Konbatea hastera doa.
"Hasieratik irudikatu nuen muntaia borobiltasun horretan", dio Panerak, "Obrari giro berezi bat eman nahi izan diot, ikusleak eszena parez pare bizi ahal zezan. Gutxitan izaten baita horretarako aukerarik". Carlos Panera berak sortutako eszenografiak eta Javi Ulla eta Eneko Llorentek diseinatutako argi eta ikus-entzunezko espazioak ziztu batean girotzen du antzokia.
Pertsonaien arteko talkak dira "Konbat" antzezlanaren motorra. Hitza da eurek defendatzeko edo erasotzeko duten tresna bakarra. Eginiko zauriak, labanaz eginikoak baino sakonagoak dira, ordea. Horn, Cal, Albury eta Liona pertsonaiek, gertaeren poderioz, ikuskizunaren hasieran zirena izateari utziko diote poliki-poliki. Halaxe esaten dio Cal gazte arrazistak ilusioz beterik datorren Lionari: "Afrikako doinuak ez dira danbor doinuak. Afrikako doinuak, guretzat, haizegailuaren eta karta-jokoaren soinuak dira". Kolono askorentzat Afrika ez zen izan amestutako lurraldea.
Maskaradaren azken urteetako joerari jarraituz "Konbat"en gaztelerazko bertsioa prestatzeari ekingo dio orain. Aktore taldea ezberdina izango da, "aktore berak halako testu zail bat bi hizkuntzetan lantzea oso gogorra delako". Zailtasunari erronka artistiko gisa aurre egitea erabaki zuten taldekideek: "Bi aktore talde sortu eta bi ikuskizun ezberdin aurkeztuz". Hala, maiatzean Bilboko Arriaga Antzokian gazteleraz estreinatuko den "Konbat" antzezlanak eszenaratze oso ezberdina izango du: "Gaztelerazko bertsioa modu konbentzionalagoan muntatuko dugu. Euskarazkoa leku alternatiboetan egingo dugu, ikuslearengandik gertu egon gaitezkeen lekuetan. Gaztelaniazkoa, aldiz, antzokietan"
Hego eta Ipar Euskal Herriko antzerkigintzek ezagutzen dute elkar?
Maskaradarekin lan egitean, zein zailtasun izan da nabarmenena?
Hegoaldeko aktore asko Madrilera joaten da lan bila, Iparraldekoak, aldiz, Parisera?
Antzez estilo ezberdina al daukagu Hegoaldean eta Iparraldean?
Koltesek antzerkigile garaikideen aldeko apustua egin behar zela uste zuen: "Betiko antzerkigileak miresten ditut, eta asko ikasi dut beraiengandik. Baina uste dut hobe dela autore garaikideen lanak muntatzea, dituzten akats guztiekin, Shakespeareren hamar obra muntatzea baino"
Joan den astelehenean, Paris inguruko Bougival herrian izenpetu zen "oinarrizko akordioa", Kanakiaren etorkizun politikoari buruzko dokumentu garrantzitsua. Testuinguru honetan, Kanakiako Nazio Askapenerako Fronte Sozialistak bere lehen adierazpen ofiziala plazaratu... [+]
Duplomb Legeak hiru neonikotinoide baimenduko lituzkeela salatu du ELB sindikatuak. "Aberrazio zientifikoa, etikoa, ingurumenezkoa eta osasunekoa" dela salatu du legearen kontrako sinaduren biltzaileak.
ELAk eta LABek ez dute lan batzordearen gehiengoak erdietsitako eta langileen gehiengoak onartutako aurreakordioa sinatu: "Ez da 1.000 familiarentzako irtenbiderik planteatzen. Finean, lanpostu askoren galera eta fabrikaren itxiera dakar", adierazi du LAB sindikatuko... [+]
Gazteak dira, jaiotzetik aro digitala baino ez dute ezagutu, eta hiperkonexioaz eta estimulu jarioaz nekatuta/nazkatuta amaitu dute. Gutxiengoa dira, baina garbi dute sare sozialen zurrunbilotik ihes egitea hoberako izan dela: "Ez da alarmismo kontua, baina jakin behar dugu... [+]
"Oinarrizko premiak bilatzen dituzten bitartean zibilak, haurrak barne, anker hiltzea" salatu dute. Gazan hamabost pertsona hil dira gosez azken 24 orduetan, eta AFP albiste agentziako kazetariek ohartarazi dute euren lankideak gosez hiltzen ari direla zerrendan,... [+]
Subflubialaren behin betiko proiektua onartu zuenez Aldundiak pasa den astean, eta dozenaka pertsona batu dira proiektua gelditzea eskatzeko.
2011tik 2021era bitarte egin zituen erasoak, klaseak eman bitartean. Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak sexu abusuen delitu bakoitzeko lau urte eta hilabete bat eta hamabi urte bitarteko kartzela zigorra ezarri dio. Horrez gain, 40 urteko gizonak adin txikiko bakoitzari 3.000 eta... [+]
Bide parlamentarioa egin beharko du orain. Lege testu honen arabera, 30 urteko epea ezarriko dute sekretuak desklasifikatzeko, eta 45 urtekoa "goi mailako" sekretuendako. Bakoitza hamabost urtez luza daiteke.
2022an EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ebatzi zuen kuartela Hirigintza Ondare Eraikia Babesteko Plan Berezian sartzea, Voxek jarritako helegite bat onartuta. Gorenak baliogabetu egin du epai hori, eta bidea ireki dio Donostiako Udalari eremu horretan 1.500-1.700 etxebizitza... [+]
Inguratu, iraindu eta besotik heldu eta bultzatu ere egin zutela salatu du Galiziako gida gazteak. Valladolidekoak dira sei pertsona galegofoboak.
Langileak amiantoak eragiten duen minbizi mota bat dauka eta 376.305 euroko kalte ordaina eman beharko diote, EAEko Auzitegi Gorenak zigorra berretsi baitu.
Gasteizko hainbat auzotan ezarri dituzten “Moros fuera de España” kartel eta pegatinak ikertzen ari da Ertzaintza. Irun, Hernani, Barakaldo… Ez dira kasu isolatuak, eta “etorkinen kontura jarraitzaileak irabazi nahi dituen ideologia” ikusten du... [+]
Euskarazko B2 maila dutela ez ziurtatzeagatik Eibarko Egogain zaharren egoitzako lan eskaintza publikotik kanpo utzi zituzten bi langileen alde ebatzi du Donostiako Lehen Auzialdiko 3. Epaitegiak, CCOOk jakinarazi duenez. 2024ko urrian, Gonzalo Pérez Sanz epaileak... [+]
Jesus Maria Gomez Ezkerro 'Txutxo', 2001eko urtarrilean atxilotu zuten, 2021ean hirugarren gradua ezarri zioten, eta 2023ko otsailean baldintzapeko askatasuna eman zioten. 24 urte geroago aske geratu da.