EUSKALTZAINDIA HIL DA, ANTZEZLAN BATEAN


2002ko abenduaren 15ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Euskaldun berria izatea betierekoa al da? Zein kalte eragiten ditu euskara ikasteak? Zertarako ikasi zenuen euskara? Euskaldun berria kamufla al daiteke? Galdera horiexek ditu ardatz Patxo Telleria eta Mikel Martinez aktore bilbotarrek oraintsu aurkeztu duten «Euskera Sencilloaren Manifiestoa» lan berriak. BIKOTEatroa izenpean agertu zaizkigu oraingoan urte luzez elkarrekin aritu diren antzezleak. Izen berri horri buruz zera esan digu Mikel Martinezek: «Izen hori gure aurkezpen txartela dela esan daiteke. Askotan egin dugu lan elkarrekin, Maskaradarekin ‘Monstruo Sakratuak’ egin genuen, hainbat sketch egin izan ditugu ekitaldiak aurkezteko, «Komeriaka» bera... Bi pertsonaiekin dialogo ugari egin ditugu, ondo ulertzen dugu elkar eta oso gustura aritzen gara».

Formatu txikiko antzezlan honek Korrika 12ren baitan sortutako «Komeriaka» lana du abiapuntu. Orduan euskaldun berririk zaharrenak ziren pertsonaiak sortu zituzten bi aktoreek. Gaia gustuko zutenez, gai berari heldu diote Patxo Telleriak idatzi duen parodia kutsuko ikuskizunean.
Agertoki biluzian, 45 minutuz, edozein euskaldun berrik bizi izandako arazoak, anekdotak, haserreak... gorpuzten dituzte bi aktoreek; baita hainbat aldarrikapen egin ere. Hori bai, jokalariak taulara igo eta berehala, jakinaren gainean jartzen dituzte ikusleak: «Euskaltzaindiak jakinarazten dizu ikuskizun honen kontsumoa kaltegarria izan daitekeela zure euskararen osasunerako». «Edalontzi bat ur» inork erabiltzen ez duela konturatzen den zortzigarren mailako ikaslearen arrangura, euskal abestien letren zentzugabekeria ( zer demonio ote da ikimilikiliklip edota tirikitrauki?), euskara ikasteak eragiten duen memoria galera, subjuntiboak sortzen duen menpekotasuna... Euskaldun berriaren buruhauste anitz arrapaladan agertzen dira eszenatokian. Euskaldun jator izendatuko dituzten lizentziatura zeremoniaraino iritsiko dira bi pertsonaiak, baina ez dute lortuko, azken mementoan akats bana egingo dutelako. Horrek ezinegona sorraraziko die eta aldarrikapenerako grina piztuko die. Hala, sortuko dute ikuskizunari izena ematen dion «Euskera Sencilloaren Manifiestoa». Behin baino gehiagotan euskaldun berriari nahiz zaharrari otuko zitzaizkion burutazioak jasotzen ditu manifestuak, antzezleek dioten bezala, euskalduntzea luzea baina ikaslearen bizitza laburra baita. Hortaz, AEKn hainbat neurri ezartzea eskatuko dute. Hala nola, edozein hizkuntzetako hitzak erabili ahal izatea; tx, ts eta tz berdin ahoskatzeko eskubidea; edota aditz laguntzailea abolitzea. «Euskaltzaindia hil da» oihukatu ahal izatea izango da euren lanaren saria.


EUSKALDUN BERRIENTZAKO KATARSIA.

Hasieratik bukaeraraino umorez zipriztindutako antzezlana da, psikoterapeutaren kontsultara bisita egitea aurreztuko dio euskara ikasle hainbati. «Aspaldi ekin genion gauzak puzteari eta halako umore absurdo eta surrealista egiteari», adierazi digu Mikel Martinezek. «Monstruo Sakratuak» lanarekin hasi ziren parodiari leku egiten eta iturri horretatik edan dute oraingoan ere: «Oso barregarria da, katarsia da euskaldun berrientzat». Aktoreak beraiek ere euskaldun berriak direla jakinarazi digu Martinezek: «Euskaldun berriok oso hurbiletik ezagutzen dugunaz egiten dugu barre». Haren aburuz, euskaldun berriek gozatuko dute batez ere ikuskizun honekin, baina baita euskaldun zaharrek ere. Izan ere, hizkuntzaren arau berri eta aldaketek denoi erasaten digute.
Formatu txikiko lana izaki, ez da antzoki handien zirkuituan sartuko. Ikuskaria taberna, herri areto eta antzeko guneetara eramateko asmoa dute BIKOteatroko kideek. Egin dituzten emanaldietan harrera ona izan dute eta agendan emanaldi mordoxka dituztela iragarri digute. Dagoeneko Agurainen, Berrizen, Ondarroan eta Burlatan izan dira. Euskaldun berrien iraultzan parte hartu nahi baduzu, abenduaren 17an Bilboko Kalderapekon egingo dute hurrengo errebolta. Bataila ez da hor amaituko, besteak beste, Ordizia eta Abadiñotik igaroko da bataloia. Bataloia ala batalloia ote?


Azkenak
Astebeteko liskarren ondoren, Thailandiak eta Kanbodiak su-eten akordio bat sinatu dute

Duela astebete, bien arteko mugan Thailandiako eta Kanbodiako tropak elkarri eraso egiten hasi ziren, Frantziaren kolonizazio aldian jatorria duen gatazka berpiztuta. Bi herrialdeek "berehalako eta baldintzarik gabeko" su-etena ezartzea adostu dute astelehenean, 35... [+]


Zuzenean eta zeharka 434.000 palestinar hil ditu Israelek 2023ko urritik, Gazako biztanleriaren %20, kalkulu baten arabera

The Lancet aldizkari entzutetsuak iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du Steven Donziger kazetari estatubatuarrak, The Lancet-en formula... [+]


Europa makurrarazi du Trumpek
AEBek Europako produktuei %15eko muga-zergak ipiniko dizkie, eta alderantziz ezer ere ez

Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]


Agur esan du Hatortxu Rockek, baina segida izango du abenduan: Aske jaialdia

Lau egunez Lakuntza milaka lagunez bete du Hatortxu Rockek. Aurtengo edizioak presoen aldeko jaialdiaren bideari amaiera eman dio. Hala ere, abenduak 27rako jaialdi berria iragarri dute: Aske.


Gosez hiltzen ari gara

Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.


2025-07-28 | Hala Bedi
Gasteizko kanpaldian jasandako Poliziaren bortizkeria salatu dute GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak

GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak salatu dute Ertzaintzak eta Gasteizko Udaltzaingoak gogor kargatu zutela "giro lasaian" egiten ari ziren ekimenaren aurka. Lau atxilotu, 11 identifikatu eta hamarnaka zauritu utzi zituzten Poliziaren esku hartzeari buruzko bestelako... [+]


Janaria sartzeko “10 orduko etenak” iragarri ditu Israelek, Gazan 100.000 haur desnutrizio arriskuan daudelako

"Pausa taktiko" gisa definitu ditu Israelek. Igandean hasi da eta 35 kamioi sartu dira Gazako zerrendara.


Espetxetik irten da Georges Abdallah, Europan espetxean denbora gehien zeraman preso politikoa

40 urte pasatxoko espetxealdiaren ostean, joan den ostiralean atera zuten espetxetik, eta segituan Libanora eraman, bere jaioterrira. Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz ez... [+]


2025-07-28 | Gedar
Arrazakeriarekin lotu ziren iazko gorroto-delituen ia erdia Espainiako Estatuan

%37 genero- eta sexu-diskriminazio kasuekin loturik egon ziren, eta aporofobia %33 hazi zen. Gorroto-delituen intzidentzia tasarik altuena Nafarroan identifikatu zuten iaz.


Umezurtz geratu diren Palestinako haurrei eskolak ziurtatzeko 41.000 euro bideratuko ditu Salam Gaza erakundeak

Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]


Paul Urkijoren ‘Gaua’ hurrengo filmaren soinu bandaren grabaketan parte hartu du Aiaraldeko Iaiaiai taldeak

Irrintzi eta performance taldeak aste honetan egin ditu grabaketak Paul Urkijoren eta Mursegoren eta Aran Callejaren gidaritzapean, eta beste artista batzuekin elkarlanean, Ibon RG-rekin besteak beste. Sitgeseko zinema jaialdian estreinatuko dute pelikula, urrian.


Octavio Alberola zendu da, Donostian Franco hiltzen saiatu zen anarkista

1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.


Sendabelarrak oliotan

Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]


Eskuz eta banaka

Udan, Sargazoen itsasoan (Ipar Amerikako ekialdean) eme bakoitzak 2-3 milioi arrautza askatuko ditu. Baten batek bizirauterik badu, bi hilabeteren baitan ekialderantz igerian hasi eta urte erdi izaterako Azore uharteetara helduko da. Bertan elikatu eta haziko da, urtebeterekin,... [+]


Eguneraketa berriak daude