ETXEAN PRESTATUTAKO BOTIKAK
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Askotan sendabelarraren eraginkortasun positibo hori substantzia horietan guztietan oinarritzen da. Gaur egungo farmakologiak ordea, laborategietan kimikoki sortzen duena substantzia aktibo nagusia izaten da, guztiak izan dezakeen onura aprobetxatu gabe. Hala ere, kontuan hartu behar da, honelako osagai asko eta asko ezezagunak ditugula, batek daki nolako sendagaiak ezkutatzen dizkigun naturak sendabelarren bitartez. Hau guztia aztertzeke dago oraindik .
Medikuntza naturalaren aldekoek nolabaiteko filosofia bat jarraitzen dute, olistikoa edo osotasunari dagokiona, hau da, gaixotasun edo desoreka horien oinarrira iritsi behar dela diote, eta ez sintomak apaltzeaz bakarrik arduratu, betiko medikuntzak egingo lukeena, alegia. Bizitzeko estiloak, elikadurak eta jarrerak bat egiten dute, eta norberaren organismoa estimulatu egin behar da sendabidean jartzeko.
Dudarik gabe, adibide ezagunena aspirina da, azido salizilikoa da osagai aktiboaren izena, eta sahatsaren (Salix sp.) azal eta hostoetan topatzen da. Gaur egun osagai hau laborategietan tonaka sintetikoki egiten bada ere, lehenago, komertzializatu aurretik, berau egosi eta belar ura moduan hartu ohi zuten hamaika lekutan. Oraindik, zenbait herrialdetan sendabelarrekiko sinesmenak gaur egungo medikuntza gainditzen du, sendagai modura nahiago baitituzte botika natural hauek farmazietako produktuak baino. Herrialde horien artean, Txina eta Japonia aipatzea ezinbestekoa da. Osasunerako Mundu Erakundea ere (OME) jarrera honen aldekoa da.
Europa mailan Alemania omen da sendabelarren kontsumitzaile nagusiena. Orokorrean, sendabelarren kontsumoak gora egin du, eta bestelako arazoei ere bide eman zaie. Izan ere, zenbait sendabelar desagertze arriskuan dago. Sendabelarren herrialde esportatzaile asko aipa ditzakegu: India, Pakistan, Txina... Zenbait herrialdetan hainbat sendabelarren esportazioa eragotzi nahi dute
Sendabelarrak prestatzeko modu desberdinak daude, guk horietako batzuk aipatuko ditugu:
Tisanak
-Infusioak: irakindako uretan botako dugu sendabelarra berehala sutik kenduz eta hamar minutuz edukiz estalitako ontzian.
-Egosketak: osagai aktiboa erauztea zailagoa denean erabili ohi da, sustraiekin eta azalekin gertatzen den moduan. 10 eta 20 minutu bitartean utzi behar da egosten.
-Beratzea: ez du inongo beroketarik behar. Litro bat ur hotzean 20 gramo sendabelar beratzen jartzen dira, 10 orduz gutxi gorabehera hosto eta loreen kasuan, eta 20 ordu sustrai eta azalen kasuan.
Kataplasmak
Kataplasmak prestatzeko modu desberdinak daude erabileraren arabera. Beroak izango dira zauriren bat sendatu nahi badugu adibidez, baina barize edo erreduren kasuan kataplasma hotzak erabiliko ditugu. Sendabelarrak benda batekin jartzen dira, landare freskoek egosaldi arin bat jaso ondoren edo arrautzaren zuringotan berotu ondoren moldagarriagoa izango da kataplasma.
Jarabeak
Sendabelarrak egosi egingo ditugu. Eduki hosto eta loreak ordu laurden batez ur irakinetan. Sustraiak denbora gehiagoz eduki beharko dira. Ondoren eztiarekin gozatuko dugu guztia.
Ukenduak
Sendabelarrak oliotan egosiko ditugu, salda hori iragazi ondoren argizaria gehituko diogu, modu honetara ukendu natural eta eraginkorrak lortu ditzakegu
Mihura (Viscum album). Dakigunez landare bizkarroi hau beste zuhaitzetaz baliatzen da elikatzeko, sustraiak barruraino sartuz. Normalean udazken aldera jasotzen da, fruitua atera aurretik. Hartzeko modu egokiena infusioa da, dosi txikietan. Bihotzarentzat oso egokia da, odol presioa erregulatzen baitu. Lunbagoa eta ziatikaren kasuan ere ondo etortzen da, baita ospel eta barizeen kasuan ere.
Elorri zuria (Crataegus monogina). Zuhaixka arantzatsu baina eder hau ere oso onuragarri gerta daiteke kasu askotan, erabilera asko ditu. Beronen hosto eta loreak erabiliko ditugu. Guztiz gomendagarria da depresioei aurre egiteko, besteak beste lasaigarria ere badelako. Insomnio eta nerbio arazoez gain bihotzarekin lotutako eraginen erregulatzaile bezala jokatzen du.
Azeribuztana (Equisetum arvense). Edozein soro hezeetan topa dezakegu eta jasotzeko garai egokiena uda bukaera da. Landare osoa erabil dezakegu lehorketarako, ondoren eragin medizinala lortzeko. Antiinflamatorio egokia denez erabilera anitz eskain dezake, hepatitis edo arazo kardiobaskularrak sendatzeko adibidez. Gainera diuretikoa da eta digestio arazoen aurrean oso lagungarria da
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Kargua hartu eta urtebetera, Alberto Martínez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak lantaldean aldaketa batzuk egin dituela iragarri du, "etorkizuneko osasun sistema publikoaren eraldaketari" ekiteko: besteak beste, Gontzal Tamayo Medel sailburuorde berria... [+]
Zazpigarren urtez, Adunako (Gipuzkoa) Zabala sagardotegian egin dute Ja(ki)tea sarien banaketa, euskal gastronomia tradizionala oinarri duten jatetxeen artekoa. Besteren artean, Getariako Kosta Aroak irabazi du bertako ekoizle onenaren saria, Tafallako Tubalek plater... [+]
Migratzaileak deportatzeko neurriez mintzatzeko, EB Europako Batasuna osatzen duten 27 estatuetako Barne eta Migrazio ministroak bildu dira asteartean, Kopenhagen. Ondorioztatu dute EBko herrialde gehienek babesten dutela etorkinak deportatzeko neurriak gogortzea... [+]
“Badirudi memoria kolektibotik ezabatu nahi dutela hiriak bizi izan duen polizia-indarkeria arrazistaren ekintzarik latzena”, salatu dute. Bestalde, azken boladako diskurtso eta eraso arrazisten gorakadaren aurrean, elkarretaratzea deitu dute Irun eta Donostiako... [+]
Cerdán auziari loturiko Servinabar sozietatearekin eta Antxon Alonsoren beste hemeretzi enpresarekin kontratu publikorik izan ote den jakiteko aztertu ditu EAEko gobernuak azken hamar urteetako esleipenak. Antxon Alonsok Espainiako Senatuko talde politikoen galderak... [+]
Euskal Herrian badugu inurrijale bat, baina ez da Ameriketan aurkitzen den ugaztun hori. Gurean hegazti bat da inurrijale amorratua dena, hainbeste gustatzen zaizkio inurriak ezen Debagoiena eta Debabarrenean inurrijale ere deitzen dioten. Eta hau, okil espezie bat da:... [+]
Madalenetan murgilduta gaudela irakurriko duzue askok artikulu hau, bestela ere pentsatu gure etorkizuneko egunerokoan, jai giro herrikoiak aurrez irudikatzen duen herria baita urte osorako desio dugun herri eredua, deskantsu pixka bat gehiagorekin, noski. Badira urte batzuk... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]