2008 gogoan

  • Bi urte luzez, Txinako hiriburuan bizi izan da Gorka Gomez hernaniarra. Sukaldaria da lanbidez eta espainiar jakietan espezializatutako jatetxe batean aritu da lanean. Bi urtetan Pekin goitik behera ezagutzeko aukera izan du eta Gorkak bertan ikusi eta bizitakoak orrialde hauetara ekarri ditugu. Bide batez, Pekin opor leku bezala ezagutzeko parada izango dugu

2002ko ekainaren 30ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Txinako hiriburua, Pekin, izugarrizko hiri handia da. 11 milioi biztanle baino gehiago bizi dira, 16.500 kilometro koadro inguruko azaleran. Hiria oso laua da eta iparraldea mendilerro izugarri batek inguratzen du. Paisaje oso ederrak ikusi daitezke bertan. Tenperaturak mutur-muturrekoak izan ohi dira: oso hotzak edo oso beroak.

Nabariak dira azken aldian Pekinen eta oro har Txinan gertatzen ari diren aldaketak. Globalizazioaren garaian gauden honetan, kapitalismo/komunismo dikotomian aurkitzen da Pekin, etorkizunera begira erronka ugarirekin. Mendebaldetik begiratuta eta gure bizimoduarekin alderatuz, Txinan oso bestelako gizartean bizi dira. Hala ere, mendebaldean oso gutxi dakigu Txinako gizarteari buruz. Herrialde behartsu eta atzeratu baten irudia izaten dugu Txina burura etortzen zaigunean, baina ez da horrela. Egia da bai garapen bidean dagoen herrialde bat dela, baina bizitza kalitate mailari dagokionean, Asiako lehenengoetarikoa da.
2008. urteko Olinpiar Jokoak Pekinen izango dira eta mendebaldeari begira, hirian aldaketa ugari ari da egiten. Lurrak estatuarenak dira eta lurraren gainean eraikita dagoen guztiaren inguruko erabakiak estatuak hartzen ditu. Txinatar ezaugarriak dituzten etxe txiki asko botatzen ari dira, izugarrizko dorreak eraikitzeko. Garraiobideak ere oso eskasak dira eta errepideak txukuntzen eta metro ibilbide gehiago ari dira eraikitzen. Guztia, mendebaldeari begira, itxura ona emateko asmoarekin.
Pekin hirian kontrakotasun asko daude. Luxuzko izugarrizko dorreetatik metro gutxitara, ia erortzeko zorian dauden etxeak aurki daitezke. Hirian aniztasuna da nagusi. Bertako bizimodua eta gizartea oso desberdina bada ere, eguneroko bizitzan mendebaldeko kultura oso gertutik bizi dute. Txinatarrek mendebaldeko ohiturak asko estimatzen dituzte eta guregana hurbiltzeko ahalegin handiak egiten dituzte, etorkizun oparoago bat izateko esperantzaz. Mendebaldetik Pekinera hurbilduz gero baina, harrituta geratzeko moduko lekuak aurkituko ditugu. Lehenagotik argazkitan ikusitako tokiek txundituta utziko baikaituzte. Gorka Gomezek Pekin ondo baino hobeto ezagutzen duenez, berak gidatutako bidaia egingo dugu hirian barrena. Ondorengo lerroetan Pekin osoa ikusteko aukera ezinezkoa izango da, hiria izugarria baita, hori dela eta, eraikin eta leku ikusgarrienetan barneratuko gara.


TIANANMEN

Bidaia Tiananmen plazatik abiatuko dugu, behin Pekinera etorrita derrigorrezkoa baita berau bisitatzea. Berrogei hektareako zabalerarekin, munduko plazarik handiena da Tiananmen. Pekineko hiritarrentzat, eta oro har txinatarrentzat garrantzia handia duen plaza da. Txinako bizitza politikoan azken 50 urteetan izan diren gertakizunen eszenatokia izan da. Turistaz beteta egoten da plaza eta animazioa ez da inoiz falta. Bitxikeri modura, Txinako bandera erraldoi bat dago Tiananmen plazan eta egunero, eguzkia ezkutatzen denean, plazako trafikoa geratu eta zeremonia txiki batekin jasotzen dute bandera.


HIRI DEBEKATUA

Behin Tiananmen plazan batera eta bestera ibili ondoren, parez pare dagoen «Hiri debekatua» ikustera joan gaitezke. «Hiri debekatua», Ming eta Qing dinastietako enperadoreen bizitokia izan zen. Munduko jauregi handiena da, harresi batez inguratuta dago eta 9.999 logela ditu. Pekin zaharreko eraikin garrantzitsu eta garaiena da. «Hiri debekatua»ren barruan, txinatar artean oinarritutako hainbat museo ikus daiteke: pinturarena, zeramikarena, ordulariena...
«Hiri debekatua»ren iparraldean, «Ikatzezko mendixka»artifiziala dago. «Hiri debekatuko» arroilako lurrak erabilita egin zuten txinatarrek. Baina mendixkak badu bere zentzua, «Hiri debekatua»ren iparraldean aurkitzen baita. Neguan iparraldeko haizea hotza eta gogorra izan ohi denez, hiria babesteko eraiki zuten.


LAMEN TENPLUA

Ibilbidea jarraituz, harresiz inguratuta zegoen Pekin hiriko ekialdean, Lamen tenplua aurkituko dugu. Izan ere, 1950. urte arte Pekin harresiz inguratua egon zen eta egun oraindik hainbat arrasto ikus daiteke. Ez da Pekinen dagoen tenplu bakarra, asko baitaude, baina bera da ziurrenik beste guztietatik bereziena
Lamen Tenplua antzina Yongzhen printzearen jauregia zen. Hiriko beste tenpluetan ez bezala, tibetarren estiloko apaingarriak aurki daitezke bertan. Egun tenpluan monjeak bizi dira eta euren eguneroko bizimodua ikusteko aukera dago. Behin tenpluaren barruan, bertako isiltasunari eta lasaitasunari esker Pekinetik kanpo, beste leku batean gaudenaren sentsazioa sortzen da.


UDAKO JAUREGIA

Udako jauregia, Pekingo ipar-mendebaldean dago. XVIII. mendean eraiki zen, baina urteetan izan diren borrokak direla medio, jauregia egun ez da antzina zen erdia ere. Jauregia Qianlong enperadorearen opor leku izateko eraiki zen eta lan horretan 100.000 langile aritu ziren. Lorategi erraldoi bat dela esan daiteke, berdegunez beteta baitago. Bere baitan laku bat dauka eta udan barkuan paseatzeko aukera dago. Inguruan dauden eraikinak ere aipatzekoak dira. Nabarmenena jauregiaren erdi-erdian dagoen pasabidea da. Txinako historia islatzen eta biltzen duten milaka margolanekin apainduta dago.


HARRESIA

Txinako harresia Lurrean ezagutzen den eraikinen artean aipagarrienetako bat da. Gizakiak egin duen eta ilargitik ikus daitekeen eraikuntza bakarra dela esan ohi da. Duela 2.500 urte inguru hasi ziren eraikitzen, Txinako gizartea iparraldeko tribuengandik mehatxatuta sentitu izan baita beti. Harresia egiten hasi bai, baina harresi zatiak elkartu ziren lehen aldia K.a. III. mendean izan zen, Qinshihuang enperadorearen eskutik. Ordutik hona, maiz berregituratu behar izan da. Txinako itsaso inguruko Shangaiguanetik, Asia erdiko Jiayuguaneraino luzatzen da. Guztira, 50.000 kilometro harresi eraiki dira Txinan. Hori dela-eta, iparraldean oso normala da oraindik zutik dauden harresi zatiak aurkitzea.
Pekinetik gertu toki ugari daude harresia ikusteko. Badaling da gehien bisitatzen den zatia. Mendien arteko bide batean dago, hori dela-eta, harresia goitik edo behetik ikusteko aukera dago. Mutianyu harresiko beste zati bat da. Bi mendien artean geratzen da eta bertatik harresi zaharra eta berria ikus daitezke.
Hemen bukatu da Pekinera egindako bidaiaren lehengo zatia, orain zuri dagokizu bigarrenari ekitea


Azkenak
Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Indendentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Biktimen artean lau kazetari hil daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Israelek eta Hamasek su-etenerako negoziazioekin jarraitzen dute, Gazan gosetea “larriagoa” bihurtzen ari den bitartean

AEBetako Estatu idazkari Marco Rubio astelehenean biltzekoa da Israelgo atzerri ministro Israel Katzekin, su-etenerako akordioez mintzatzeko. IPC Jakien Segurtasunaren Faseen Sailkapen Integratuak agentziak ostiralean kaleratutako txosten batek ohartarazi du Gazan gosete... [+]


Gaskoia irakatsiko dute lehenengo aldiz Samatzeko eta Bidaxuneko eskoletan

Martxan daude okzitanieran jatorria duen hizkuntza berpizteko hainbat ekimen. Ipar Euskal Herrian galzorian dagoen hizkuntza da gaskoia; aurreko mende hasieran galdu zen Hego Euskal Herrian.


Itsas salbamenduak 236 pertsona erreskatatu ditu Kanaria Handitik 429 kilometrora zegoen txalupa batetik

Sahara hegoaldeko gizonak, emakumeak eta adin txikikoak zeuden txalupan. Merkataritza ontzi batek jitoan zebilen txalupa ikusi, soka bat lotu, eta laguntza eskatu zuen.


2025-08-25 | ARGIA
Dani Larrea euskaltzalea hil da, Emun kooperatibaren sortzailea

Gaixoaldi baten ondorioz, 65 urterekin hil da Daniel Larrea Mendizabal. 


Gazte boluntarioak frankismoko memoria berreskuratzen

Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.


2025-08-25 | Euskal Irratiak
Zigor Akixo
“Euskal Herriari, Miarritzeko herriari eta itsasoari atxikia zitzaion Maite Maniort”

95 urte bete zituela zendu zen Maite Maniort Hennebutte, 2025eko uztailaren 10ean.


Jose Manuel Gorospe zendu da, Euskadiko Filmategiko sortzaileetako bat

Jose Manuel Gorospe Meagas aktore eta kultur ekoizle donostiarra zendu da, 81 urterekin, Madrilen. Bizitza osoa antzerkiarekin eta ikus-entzunezkoen munduarekin era batera edo bestera lotuta pasatu zuen Gorospek, eta, besteak beste, Euskadiko Filmategiaren sortzaileetako bat... [+]


Eguneraketa berriak daude