PARIS GUGGENHEIMEN: 70 URTEKO KORRONTEEN KRONIKA
Mendea jaio eta I. Mundu Gerrara bitarte
20ko hamarkadan Montmartreko klubak utzi eta La Coupole, Le Dôme edo La Rotonde Montparnasseko kafetegien inguruan bildu ziren artista eta idazleak. Parisko Eskola estilo tradizionalagora hurbildu zen, Picassoren hainbat lanetan edo Modiglianiren biluzietan islatzen den modura; Le Corbusier eta Ozenfantek makinaren aroarekin bat zetorren purismo sinpleari ekin zioten; Zurich sorburu izan zuen dadaismoa ere Senaren bazterretan zabaldu zen.
30eko hamarkadan Abstrakzio-Sorkunza taldea nagusitu zen, hots, Vantongerloo, Herbin, Mondrian edo Domelaren urdin, hori, gorri eta beltz koloreko konposizio geometrikoak.
Hamarkada berean, faxismoaren goraldiaren testuinguruan, Dalik eta gainerako surrealistek ametsak irudikatzeari ekin zioten auzo honetan.
Magritte, Masson, Ernst, Mondrian, Chagall eta beste hainbatek Paristik alde egin zuen II. Mundu Gerran. Picasso, ordea, ez zen rive gaucheko Saint-Germain auzotik mugitu. Eta existentzialismoa ere, Sartre buru zela, bertara bildu zen.
Gerraren gogortasunak izan zuen isla garai hartako artean. Braque, Bernard edo Buffeten obra goibelak dira horren isla, baita okupatzaileen errepresalia eta torturen lekuko izan zen Frautierren testigantzak ere.
40ko hamarkadaren bukaeran COBRA taldea sortu zen Jorn, Alechinsky eta Appelen eskutik. Parisko Eskolatik eta surrealismotik baztertu nahian, espresionismoari eta kolore bortitzei heldu zieten taldekideek. Baina surrealistak ere Parisera itzuli ziren apurka, eta Parisko Eskola indarberritu eta estilo eta artista ugari bildu zuen bere inguruan. Abstrakzio geometrikoak, op arteak eta arte zinetikoak euren ibilbidea egin zuten 50eko eta 60ko hamarkadatan. Eta Yves Klein artistak, aldiz, bere bide propioari ekin zion, pinturaren genero guztiak berritzeko saiakeran (bere kolore propioa eta guzti asmatu eta patentatu zuen, International Klein Blue, IKB, izenez).
60ko hamarkada iskanbilatsuak, Aljeriako Gerrak eta beste hainbat gertaera politikok, eragina izan zuten Parisen eta baita bertan jarduten zuten artistengan ere. Paris bera borroka politikoen gune bihurtu zen 68ko maiatz ezagunean eta Auzo Latinoko kaleak barrikadez eta gas negar-eragilez bete ziren. Villeglé, Tinguely eta beste batzuek Nouveaux Réalistes taldea sortu zuten, Duchampen readymade kontzeptua birrasmatuz eta artea eguneroko objektuetan oinarrituz.
Errealista berri hauen parean, eta hauen lana nabarmen gaitzetsiz, Figurazio Narratiboa talde ezkertiarra sortu zen. Aillaud, Arroyo, Recalcati eta beste batzuek mugimendu modernoaren amaiera eta pintura politiko berri baten premia islatu zuten euren lanetan.
70 urtez Paris izan zen artearen hiriburua, baina 68ko maiatzak nagusitasun horren gainbeherari eman zion hasiera
Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]
Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.
Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.
Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]
Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.
Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.
Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]
Artziniegako Udalak mezua zabaldu du gertatutakoa gaitzesteko eta elkartasuna adierazteko irainak jaso dituzten herritarrei.
Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]
WeTransferren baldintza berri gaiztoen aurrean, alternatibarik? Bai, pare bat, edo bien arteko konbinazioa. Enkriptazioa edo/eta Tori.eus zerbitzu euskalduna erabiltzea.
Georges Ibrahim Abdallah, Frantzian 40 urteko espetxealdia igaro ondoren kaleratuko dute. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz... [+]
Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.
Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]
Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]