Astopisten herria ei zen gurea 1972an. Eta zeuzkaten zirkulazio arazoei nolabaiteko konponbidea emate aldera, gaur egun hain ezaguna zaigun Bilbotik Behobiarainoko autobidea egitekotan ziren. Proiektu honek ez zuen protesta larriegirik sortu, ez behintzat Leitzarango autobia egiterakoan izan zirenaren parekorik. Arazoak arazo, oro har autobidea ondo hartua izan zela esatea legoke, batik bat gidarien aldetik. Izan ere, ordura arte, Bilbo eta Donostia oso urrun zeuden. Bost ordu luze pasa behar zituen trenean batetik besterako bidaia egin nahi zuenak. Eta errepidetik abiatuta, beste hainbeste ez dut esango, baina hortxe-hortxe, gehi bideko arriskuak. Beraz, ulertzekoa da Bilbo-Behobia autobidearen proiektuak jaso zuen gehiengoaren oniritzia, autobus, kamioi zein kotxe gidarien makina bat buruhauste eta ernegazioekin bukatuko zuelakoan. Baina maiz gertatu ohi den bezala, batzuentzat pozgarri izan zitekeenak hondamena ekarri zien beste batzuei.

Honelako izenburua zeraman Errialdek ZERUKO ARGIAren lehen orrialdetik plazaratzen zuen salaketak: "Bilbaotik Behobiraiñoko Autopista. Botatzera doazen baserriak". Nolanahi ere, aldez aurretik pozik agertzen zen Errialde bi norantzatako errepide ustez zabal, babestu eta bidegurutzerik gabekoa izango zutelako laster, eta hauexek ziren horretarako agertzen zituen arrazoiak: "Izugarria da Euskal Erriko ibilbideen arazoa. Ez da trenbiderik gehitu aspaldian, urritu baizik. Treneko joan-etorriak eta eraman-ekarriak, berriz, asko gutxitu dira. Autobideak ere ez dira asko ugaldu azken urte auetan. Batez ere Erri aundietatik igarotzen diranak lehengoak dituzu. Autoak, kamioiak eta motoak, berriz, erruz ugaldu dira. Lau millatara iritxiko dirala egunero Donostia-Astigarraga-Ernani bitartekoan dabiltzanak, pentsatze utsak, ikara ematen du. Bost millatik gora ibilliko omen dira 1977an egunero Gipuzkoako bide nagusietan".
Eta nolakoa ote zen ibilgailu horiek guztiak harantz eta honantz ibiltzeko zeukaten errepide sarea? Bada, ez oso ona, antza denez: "Autobideak -zioen Errialdek- estuak ditugu. Asko koskaz eta zuloz beteak. Astopistak diruditela esan du norbaitek. Asko dira arriskuko bidekurutze eta okergune bihurriak ere. Ikustekoak dira bideetako betekadak. Ikustekoak zenbait erritako sarreran egiten diran egonaldi aspergarri luzeak. Ikustekoak bideetako ezbehar, min-artze eta eriotzak".
Zorionez, ordea, nahaspila horri aurkitua zioten konponbide bat behintzat, hain zuzen ere Bilbo-Behobia autobidea. Eta honela goratzen zuen Errialdek proiektua: "Bideetako ibillia arintzera eta zuzentzera dator Autopista berri au. 105 kilometrotako bidea dugu Bilbao eta Behobia tarteko au. 20 millioi tonelada lur eta aitz arrotu beharko dira. 90 zubi izango ditu. Lurpean ere iru kilometro egin beharko ditu. Ortarako 30 milla tonelada burni eta 200 milla tonelada porlan beharko dira. 100 milloi pezeta kostako omen da kilometroko".
Baina behin horretara iritsirik, bazuen zer edo zer aipatzeko: "Iñork gutxik aipatzen duen alderdia", hau da, "baserritarren alderdia, alegia".

Halako autobide batek aldaketak zekartzan ingurugiroan, bistan da, baserri ugariren desagerpena barne. Eta horiexez hitz egin nahi zuen Errialdek.
"Ezin ba Bilbaotik Behobiaraiño dauden baserri guztiak igaro, eta orra, Usurbilgoak bakarrik aukeratu ditugu. Sei baserri dijoaz ankaz gora ain tarte txikian. Artikula Aundi eta Txiki, Benta, Aitzeta, Isturinzabal eta Arburu. Bentakoan ez beste guztietan jendea bizi da. Isturinzabalgoak eta Arburukoak bakarrik dute baserrian gelditzeko asmoa lehengoaren ondoan berria eginda. Baserritar auekin mintzatuz jabetu gera zenbat buruhauste eta arazo sor litzakeen autopista batek".
Baserritar kaltetuei, larri ibiltzeko arrazoirik ez zitzaien falta. Hona hemen, laburbildurik, Errialdek azaltzen zituenetatik batzuk: "Gehienbat etxe-bizitza ordaintzen zaie. Milloitik gora onenean. Lurrak eta lur-gaiñeko belar eta landareak askoz ere gutxiago. (...) Eta egokiera desberdiñean arrapatzen du baserritar bakoitza autopistak. Denetakoak aurkitu ditugu. Lurrik gehinak eta onenak kenduta, etxe-bizitza soilarekin bakarrik, batzuk. Etxe-bizitzarik gabe, baiña lur gehienakin beste batzuk. Batzuk lehendik kalera begira, beste batzuk, berriz, kalera jeisteko adin txarrean. Ez daude kalera jeisteko berdin lehendik lantegiren batean lanean ari dan baserritarra eta irurogei urte arte baserrian jardun dena. Non sartu urte oiekin lanean? Bihotz-puska galtzea, biziaren erdia edo gehiago galtzea da. Biziaren erdia eta gehiago galdu behar du kalera jaisterakoan urtetan baserrian bizi izan dan zaharrak"