Literatura unibertsalaren emaria

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Ibaizabal argitaletxeak ia ehun ale argitaratu ditu Literatura Unibertsala bildumaren baitan.
1989an, Eusko Jaurlaritzak eta EIZIEk sinatutako hitzarmen batetik sortu zen bilduma hau, eta hamaika urtean literaturaren historian hain garrantzitsu izan diren lanak euskaratu ditu hainbat itzultzailek. Bi erakunde hauek eta Ibaizabal argitaletxeari esker, James Joyce, Charles Dickens eta Jose Saramago bezalako egileen lanak euskaraz irakurtzeko aukera dugu orain.
Hamaika urte eta ia ehun ale bete ditu Ibaizabal argitaletxeak Literatura Unibertsala sailean. Nazioarteko literatura euskaratzeko egitasmo hau Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak eta EIZIE Elkartearen hitzarmen batek jarri zuen abian 1989an. Irakurle euskaldunari literaturaren historiako funtsezko lanak euskaraz irakurtzeko aukera eskaintzea zen egitasmoaren helburu nagusia.

EIZIEko zuzendari Koldo Bigurik adierazi digunez, gazteentzat nahikoa eskaintza zabala zegoen lehendik, baina helduagoek ez zuten aukera hori eta irakurle euskaldunek gaztelaniaz edo beste hizkuntzez baliatu behar zuten «munduko literaturaren altxorrak» ezagutu ahal izateko. «Horrez gain, ordu ra arte argitaratzen ziren literatura itzuliaren aleak askotan nahikoa badaezpadakoak ziren kalitate aldetik», azaldu digu Bigurik.

arrakasta itzela

«Gulliver-en bidaiak», «Lisboako Setioaren Historia» eta «Ipuin hautatuak» izan dira, besteak beste, sail honetan arrakasta handiena izan duten liburuak, mila aletik gora saltzera iritsi baitira. Baina, Jonathan Swift eta Iñaki Mendiguren; José Saramago eta Jon Alonso; eta, Jorge Luis Borges eta Juan Garzia aipatu gabe ezin dugu lan mardul horiez hitz egin, bilduma honetan bi egile baitituzte liburuek.
Datorren urte hasieran 100 ale beteko ditu Literatura Unibertsala bildumak, eta, dagoeneko, euskal literaturan hutsune handi bat bete du; gaur egun, geroz eta liburu gehiago euskaratzen baitira. Koldo Biguriren iritziz, «hori neurri handi batean Ibaizabalen bildumari zor zaio: literatura itzulia irakurtzeko ohitura zabaltzen lagundu duelako». Horrez gain, atzerriko literatura handia euskaratzeko «trebezia teknikoa eta linguistikoa garatu duen itzultzaile talde on bat» sortu duela uste du EIZIEko zuzendariak.
Bestalde, Euskadi literatura saria lau urtez jarraian irabazi izana ere bilduma honetako itzulpenen arrakastaren lekuko da. Biguriren ustez, gainera, itzultzaile talde on baten «probaleku» izateko, eta, jardutearen jardunaz, kalitate handiko itzulpenak lortzeko balio izan du lan honek. «Oso lorpen garrantzitsua izan da euskararentzat eta haren normalizaziorako», adierazi digu.

Ibaizabal argitaletxeko kideen ustez ere, hamaika urtean bildumak hobera egin du. Horren adierazgarri da, aurten ere, itzulpen onenaren Euskadi saria jaso duela bilduma honetan Josu Zabaletak itzulitako «Fantasiazko ipuinak» lanak.

LAU "EUSKADI" SARI
Lau «Euskadi» sari
LITERATURA Unibertsala bildumako itzulpenek jaso dute azken lau urteotan Euskadi literatura saria:
- 1997an: Jose Morales Beldak, Mikhail Jurievitx-en «Gure garaiko heroia» lanarekin.
- 1998an: Jon Muñozek, Pierre Choderlos de Laclos-en «Harreman arriskutsuak» liburuarekin.
- 1999an: Juan Garziak, Jorge Luis Borges-en «Ipuin Hautatuak» liburuarekin.
- 2000an: Josu Zabaletak, Guy de Maupassant-en «Fantasiazko ipuinak» liburuarekin.


Azkenak
Euskal Selekzioak jokatuko du munduko Wallball txapelketan

Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.


Wagner birformulatua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.

---------------------------

Oraingo... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez 20 pertsona hil ditu, tartean bost kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean bost kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


BEC ondoko ‘minipisuak’: 1.000 euro hilean eta 24 metro koadro, iruzurrean oinarrituta eta legearen gainetik

639 'minipisu' ari dira eraikitzen Barakaldon, BEC erakustazokaren aldamenean. Udal ordenantzak aginduta, hotel erabilera eman behar zaio espazio horri, baina "alokairu malgua" dela dio Be Casa-k. Egun batzuetako alokairuetatik hasi eta "hilabete batzuetarako... [+]


Festetako egitarauaren argazkia matxista dela salatu du Cascanteko emakumeen elkarteak

Candela emakumeen elkarteak eta PSNk eskatu dute argazkia kentzea eta udalak argitaratutako materialetan kontrol handiagoa egotea, ez egoteko estereotipo sexistarik.


Paul Laverty gidoilari britainiarra atxilotu dute Edinburgon, Gazako genozidioaren aurkako kamiseta eramateagatik

Poliziak Palestine Action ekintzaileen taldea babestea leporatzen dio, Erresuma Batuko Gobernuak uztailean erakunde terrorista izendatu zuena. Bizpahiru orduz atxilo egon ondoren aske geratu da, baina epailearen aurrean deklaratu beharko du irailaren 18an.


Ipar Euskal Herrian hiru herritarretik bi autonomia handiagoren alde daude

IFOP institutuak eginiko ikerketa ezaguratarazi du Eskualde eta Herri Solidarioen Federazioak Korsikan, eta ondorioztatu dute Frantziako Estatuan biztanleen erdiak nahiko lukeela bere eskualdeak autonomia handiagoa izatea.


Sexu heziketan formatuko dituzte irakasleak, Nafarroako hamabi ikastetxetan abiaturiko proiektu pilotuan

Bost sexologoren formazioa jasoko dute Nafarroako hamabi ikastetxetako irakasleek: sexualitatea ikasleekin lantzeko edukiak eta proposamen pedagogikoak eskainiko dizkiete. Skolae programaren segida izango da, nolabait.


Reem Dandan, Gazarako Mugimendu Globala
“Gure herrian genozidioaren konplizeak badaude, gure erantzukizuna da horiek salatzea”

Global Sumud Flotillak deituta, dozenaka ontzi itsasoz ahaleginduko dira Israelek ezarritako blokeoa hausten. Ekimenera mundu osoko aktibistak batu dira, tartean lau euskal herritar. Deialdiari babesa adierazteko, Gazarako Mugimendu Globaleko Euskal Herriko delegazioak hainbat... [+]


2025-08-26 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Gogoratzeko moduko porrota, Taiwango gobernuarena

Logikoena zen, uztailaren 26ko lehen zaplazteko argiaren ondoren. Baina abuztuaren 23ko bigarrenak ihesbide politiko ia guztiak itxi dizkio Lairen gobernu taiwandarrari. “Gogorarazpen bozketan” beren hautetsi-tasuna gal zezaketen oposizioko Kuomintageko zazpi... [+]


2025-08-26 | Josu Iraeta
Euskara, oldartu zaitez

Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]


Meatzaldea eta Ezkerraldea ez dira zuen zabortegiak

A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]


Irakasle plazen %17 hutsik geratu dira Nafarroako Bigarren Hezkuntzan eta Lanbide Heziketan

473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Eguneraketa berriak daude