«MANTXUT», EDOZEIN HANKABIKO AGUSATZEKO MODUKOA


2001eko azaroaren 18an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Hiztunek hizkuntzarekin jolas egiten dutenean, tresna bizia denean, esan daiteke hizkuntza bat bizirik dagoela.»Jendea askotan etortzen zaigu esandakoa zuzentzera, ondo ez dagoela edota Euskaltzaindiaren arauak betetzen ez ditugula esanez. Zuzentzaile espiritua asko edatu dela ikusirik, espiritu zurrun eta aspergarri horretatik kanpo ariketa ludiko bat egin nahi izan dugu, hizkuntza baliabide plastiko gisa erabilita», adierazi digu Asisko Urmenetak. Horrexegatik, loratu zen duela urtebete pasatxo «Mantxut?» proiektua. Aurretik baziren euskarazko lokuzioak biltzen zituzten liburuak, Koldo Izagirreren «Euskal Lokuzioak» edota oraintsu kaleratutako Eneko Bidegainen «Euskal Esaerak» kasu. Zazpiak Batman kolektiboak, Asisko Urmeneta komikilaria eta Jon Alonso idazlearen gidaritzapean, tradizioko lokuzioak biltzeaz gain, berriak sortzeari ekin zion eta «Mantxut?» liburua osatu zuen. Batetik tradiziotik jasotakoak zeuden liburu hartan, bestetik kalean entzundakoak eta azkenik Zazpiak Batman kolektiboak sortutakoak. Horrez gainera, lokuzio bakoitza irudi batekin ilustratu zuten eta era berean gaztelaniazko, frantsesezko eta ingelesezko baliakideak gehitu zizkieten. Ildo beretik, «Mantxut Mantxut?», lanaren bigarren zatia, kaleratu dute orain lokuzio gehiagorekin. Proiektua zabaldu egin da oraingoan; izan ere, webgunea paratu dute eta liburuaren harira hitzaldiak eskaintzen ari dira.


ZEU ERE LOKUZIO SORTZAILE. «Mantxut?»en webguneak hainbat atal ditu. Lehenan sarreratxo bat dago eta bertan proiektuaren zergatien eta helburuen berri ematen zaigu. Bigarrenean lokuzioak eta hauei dagozkien irudiak aurki ditzakegu. Liburuan ez bezala, webgunean lokuzioak lau multzotan sailkatuta daude: «Inon adituak», «Gure baratzekoak», «Klasikoei kenduak» eta «Performatuak», moldatuak. Hirugarren atalean foro bat dago, bertan asteko lokuzioa jartzen dute eta jendeari lokuzio horren beste aldaera bat bidaltzeko edo esanahi bera duen beste bat sortzeko gonbita egiten zaio. Bestelako edozein lokuzio bidaltzeko aukera ere badu webgunean sartzen denak. Webgunea diseinatu eta kudeatzen duen Auria Etxeandiak esan digunez, «jendearen proposamenak bildu nahi ditugu, azken batean jendeak webgunean parte hartzea da gure helburua». Laugarren atalean webgunerako propio sortutako postalak daude. Postaletan ere lokuzioak eta irudiak agertzen dira eta urtebetetzetan eta ospakizunetan bidaltzeko aproposak dira. Azkenik webgunean umore grafikoko hainbat lotura agertzen dira.
HITZ-ASPERTU DIBERTIGARRIA. Liburuaren filosofiarekin bat eginik, iaz hitzaldiak edo eurek dioten bezala «Hizketan libertitzeko manerak « hitz-aspertuak eskaintzen hasi ziren Asisko Urmeneta, Kike Amonarriz eta Antton Olariaga. Aurten ere segida eman diote ekimen horri, lortutako arrakasta ikusita. Hitzaldian hizkuntzarekin jolas egiteko tekniken berri ematen dute, esaterako, nola imitatu hizkuntza arrotzak (arabiera, japoniera) euskaraz, nola jolastu toponimiarekin, tresnek nola egiten duten euskaraz eta lokuzio berriak nola sor daitezkeen. Asisko Urmenetak zera adierazi digu: «Hitzaldien ondorio pozgarriena herri desberdinetan baliatzen direnak edo baliatu izan direnak jasotzea izan da. Herrietan erabiltzen diren ezizenak, kantatzen diren koplak jaso ditugu, espazio izugarri zabala da eta osasun onean dago». Hitzaldiak eskaintzen dihardute, hala, azaroan Iruñea eta Zaldibarren izango dira eta abenduan Errenteria eta Getxon.
Jon Alonso idazleak hizkuntza batean erregistro ez formalak duen garrantzia azpimarratu digu. Hirietako haurrak eskolatik ateratzen direnean euskaraz hitz egiteko arazoak izaten dituzte batzuetan, baita gazteek ere, eta desertu horretan oasitxo bat azaleratzen saiatu dira Zazpiak Batman kolektibokoak. Gainera, bide horri jarrai diezaion animatu nahi dute jendea.
Proiektuarekin aurrera egiteko asmoa dute, Asisko Urmenetak zera esan digu: «Gure asmoa urtean liburu bat ateratzea da, baina laguntza eta materialaren arabera ikusi beharko da zer gertatzen den. Aurten kaleratu duguna zorionez sei urte barru modaz pasatua balego, gu pozik. Esaera zaharrak noizbait asmatuko zituzten, batzuk mantentzen dira, beste batzuk ez, eta beste batzuen esanahia aldatu egin da. Eta hori hizkuntza baten osasunaren adierazgarri da»


Azkenak
11 urteko mutil bat hil da, igandean Bilboko igerileku batean bero kolpea jasan eta gero

Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.


Ostiraleko bileran Putinek su-etena onartu ezean, Trumpek dio “ondorio larriak” izango direla Errusiarentzat

Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]


50 maliar inguru ari dira kale egoeran bizitzen Gasteizen asilo eskaera ebazten duten bitartean

Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.


Alberto Alonso (Gogora): “Txiki eta Otaegi ez dira erreferente; indarkeria, beldurra eta terrorea erabili zuten”

Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".


Jai eredua neurodibergentziatik aztertzen

Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.


Ostiraletik aurrera berriz debekatuko dituzte nekazaritza jarduerak Nafarroan

Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]


Auzo ibilbideak
Atzoko eta gaurko borrokak gogoan

Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]


Ipar Euskal Herriko 158 herritan ur murrizketak ezarriko dituzte, alerta egoeraren ondorioz

Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]


Jaurlaritzak Bailen Energia enpresari Oionen bi parke fotovoltaiko eraikitzeko baimena eman dio

Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko. 


Delitugile migratzaileak zuzenean deportatzea proposatuko du Erresuma Batuko Gobernuak

Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]


7 urteko ume bizkaitar bat hil da Errioxako kanpin batean, zehaztu gabeko arrazoiengatik

7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen. 


Israelek gutxienez ehun palestinar hil ditu azken bi egunetan, eta Gaza hiriaren aurkako erasoak gogortzen ari da

Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]


Txikik eta Otaegik Zarauzko Udalaren aitortza behar dutela aldarrikatu du Sortuk

Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.


Piano bikaina, Biarritzen

Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa. 

Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak

Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.

Data: abuztuaren 8a.

-------------------------

Biarritz Piano Festival... [+]


2025-08-13 | Nagore Legarreta
Ibaiak begirada itzuli zigunekoa

Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]


Eguneraketa berriak daude