«MANTXUT», EDOZEIN HANKABIKO AGUSATZEKO MODUKOA


2001eko azaroaren 18an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Hiztunek hizkuntzarekin jolas egiten dutenean, tresna bizia denean, esan daiteke hizkuntza bat bizirik dagoela.»Jendea askotan etortzen zaigu esandakoa zuzentzera, ondo ez dagoela edota Euskaltzaindiaren arauak betetzen ez ditugula esanez. Zuzentzaile espiritua asko edatu dela ikusirik, espiritu zurrun eta aspergarri horretatik kanpo ariketa ludiko bat egin nahi izan dugu, hizkuntza baliabide plastiko gisa erabilita», adierazi digu Asisko Urmenetak. Horrexegatik, loratu zen duela urtebete pasatxo «Mantxut?» proiektua. Aurretik baziren euskarazko lokuzioak biltzen zituzten liburuak, Koldo Izagirreren «Euskal Lokuzioak» edota oraintsu kaleratutako Eneko Bidegainen «Euskal Esaerak» kasu. Zazpiak Batman kolektiboak, Asisko Urmeneta komikilaria eta Jon Alonso idazlearen gidaritzapean, tradizioko lokuzioak biltzeaz gain, berriak sortzeari ekin zion eta «Mantxut?» liburua osatu zuen. Batetik tradiziotik jasotakoak zeuden liburu hartan, bestetik kalean entzundakoak eta azkenik Zazpiak Batman kolektiboak sortutakoak. Horrez gainera, lokuzio bakoitza irudi batekin ilustratu zuten eta era berean gaztelaniazko, frantsesezko eta ingelesezko baliakideak gehitu zizkieten. Ildo beretik, «Mantxut Mantxut?», lanaren bigarren zatia, kaleratu dute orain lokuzio gehiagorekin. Proiektua zabaldu egin da oraingoan; izan ere, webgunea paratu dute eta liburuaren harira hitzaldiak eskaintzen ari dira.


ZEU ERE LOKUZIO SORTZAILE. «Mantxut?»en webguneak hainbat atal ditu. Lehenan sarreratxo bat dago eta bertan proiektuaren zergatien eta helburuen berri ematen zaigu. Bigarrenean lokuzioak eta hauei dagozkien irudiak aurki ditzakegu. Liburuan ez bezala, webgunean lokuzioak lau multzotan sailkatuta daude: «Inon adituak», «Gure baratzekoak», «Klasikoei kenduak» eta «Performatuak», moldatuak. Hirugarren atalean foro bat dago, bertan asteko lokuzioa jartzen dute eta jendeari lokuzio horren beste aldaera bat bidaltzeko edo esanahi bera duen beste bat sortzeko gonbita egiten zaio. Bestelako edozein lokuzio bidaltzeko aukera ere badu webgunean sartzen denak. Webgunea diseinatu eta kudeatzen duen Auria Etxeandiak esan digunez, «jendearen proposamenak bildu nahi ditugu, azken batean jendeak webgunean parte hartzea da gure helburua». Laugarren atalean webgunerako propio sortutako postalak daude. Postaletan ere lokuzioak eta irudiak agertzen dira eta urtebetetzetan eta ospakizunetan bidaltzeko aproposak dira. Azkenik webgunean umore grafikoko hainbat lotura agertzen dira.
HITZ-ASPERTU DIBERTIGARRIA. Liburuaren filosofiarekin bat eginik, iaz hitzaldiak edo eurek dioten bezala «Hizketan libertitzeko manerak « hitz-aspertuak eskaintzen hasi ziren Asisko Urmeneta, Kike Amonarriz eta Antton Olariaga. Aurten ere segida eman diote ekimen horri, lortutako arrakasta ikusita. Hitzaldian hizkuntzarekin jolas egiteko tekniken berri ematen dute, esaterako, nola imitatu hizkuntza arrotzak (arabiera, japoniera) euskaraz, nola jolastu toponimiarekin, tresnek nola egiten duten euskaraz eta lokuzio berriak nola sor daitezkeen. Asisko Urmenetak zera adierazi digu: «Hitzaldien ondorio pozgarriena herri desberdinetan baliatzen direnak edo baliatu izan direnak jasotzea izan da. Herrietan erabiltzen diren ezizenak, kantatzen diren koplak jaso ditugu, espazio izugarri zabala da eta osasun onean dago». Hitzaldiak eskaintzen dihardute, hala, azaroan Iruñea eta Zaldibarren izango dira eta abenduan Errenteria eta Getxon.
Jon Alonso idazleak hizkuntza batean erregistro ez formalak duen garrantzia azpimarratu digu. Hirietako haurrak eskolatik ateratzen direnean euskaraz hitz egiteko arazoak izaten dituzte batzuetan, baita gazteek ere, eta desertu horretan oasitxo bat azaleratzen saiatu dira Zazpiak Batman kolektibokoak. Gainera, bide horri jarrai diezaion animatu nahi dute jendea.
Proiektuarekin aurrera egiteko asmoa dute, Asisko Urmenetak zera esan digu: «Gure asmoa urtean liburu bat ateratzea da, baina laguntza eta materialaren arabera ikusi beharko da zer gertatzen den. Aurten kaleratu duguna zorionez sei urte barru modaz pasatua balego, gu pozik. Esaera zaharrak noizbait asmatuko zituzten, batzuk mantentzen dira, beste batzuk ez, eta beste batzuen esanahia aldatu egin da. Eta hori hizkuntza baten osasunaren adierazgarri da»


Azkenak
Lanbide Heziketa euskalduna, noizko?

Zergatik eskaintzen dira Lanbide Heziketako hainbeste ziklo erdara hutsean EAEn? Zergatik jarraitu behar dituzte ikasketak gaztelaniaz ordura arte D ereduan euskaraz aritu diren ikasle andanak? Lanbide Heziketa euskalduntzeko behingoz plan estrategiko bat gauzatu dezala eskatu... [+]


2025-06-26 | Aiaraldea
Arartekora jo dute, “Osakidetzak ez dielako osasun sistema publiko eta duinaren aldeko 5.646 sinadurei erantzun”

Iazko udazkenean egin zuten sinadura bilketa, eta abenduaren 12an entregatu zituzten atxikimendu guztiak Osakidetzaren Gasteizko zerbitzu zentraletan. 


2025-06-26 | Antxeta Irratia
Euskararen Mapa osatu dute Urruñan engaiatu diren herriko 42 eragilerekin

Bai Euskarari ziurtagiria lortzeko interesa agertu duten herriko 42 elkarte eta establezimenduekin Euskararen Mapa osatu dute Urruñan. Euskara «biziago» egiteko pausoak emateko prest liratekeen eragileak identifikatu ondoren, urratsak egiteko laguntza emango zaie,... [+]


Zuberoako Chaumes gasnategian eta Iratiko Txaletetan sexu erasoak jasandakoei babesa erakusteko dinamika abian da

Mauleko Chaumes gasnategian langile eta CGTko sindikatu ordezkaria izandako gizon baten kontrako lau salaketa dira pausaturik, eta Larraine gaineko Iratiko Txaletetan lankide ukandako bosgarren emakume batek ere gehitu du berea. Uztailaren 3an iraganen da auzia Pauen. Erasoa... [+]


2025-06-25 | Euskal Irratiak
Betharram ikastetxearekin lotutako bortizkeria kasuak ikertzeko, lekukotasunen bilketa abiatu dute

Betharram ikastetxearekin lotutako sexu eta bortizkeria kasuak ikertzeko asmoz, Batzorde Ikerketa Independenteko kideek lekukotasunen bilketa abiatu dute


Billabesa gidariek greba mugagabea eginen dute uztailaren 1etik aurrera

Hilabeteetako protesten ostean, TCC enpresako zuzendaritzak ez du aurrera urratsik egin eta langileek leher egin dute. Greba mugagabera doaz, baita sanferminetako ez ohiko zerbitzuetan ere. “Enpresak erantzukizunez jokatuko balu saihestu litekeen zerbait” dio langile... [+]


Sustrai Erakuntzak salatu du enpresa batek Nafarroako lau eremutan kobre meategiak ireki nahi dituela

Fundazioaren arabera, Aguilar de Codes eta Sorlada artean, Villamayor de Monjardinen, Villlatuertan eta Kasedan ustiatu nahi dute kobrea. Iberian Copper SL izan da Nafarroako Gobernuari lau eremu horietan prospekzioak irekitzeko baimenak eskatu dizkion enpresa. 


Ehunka herritar elkarretaratu dira Hernanin San Joan gaueko eraso arrazisten kontra

Hernaniko Txosna Batzordeak azaldu duenez, gutxienez hiru eraso arrazista izan ziren herrian ekainaren 23ko gauean, eta horren harira zabaldutako “bulo eta gezur arrazistak” salatu ditu. Udalak ere adierazpen instituzionala onartu du gertaturikoa gaitzesteko. Amher... [+]


Sánchezen NATOko tratuak hautsak harrotu ditu zenbait estatu kideren artean

Asteazkenean bozkatuko dute NATOra bideratutako diru kopurua, eta Pedro Sánchez Espainiako presidenteak kuoten igoeran lortutako salbuespenak haserrea piztu du AEBetako eta Europako zenbait herrialdetako gobernuetan.


Galdakao-Usansoloko eta Gernika-Lumoko ospitaleetako “prekaritatea” salatu du ESK-k

Sindikatuak adierazi du bi ospitale horietan behin-behinekotasunean daudela langile gehienak, eta ordezkapenak ez direla bermatzen; ondorioz, langileen lan-karga areagotzen dela. Gehitu du larrialdi zerbitzuetan “gainkarga” dagoela.


Ezusteko bila

Madrilgo presidente Ayuso faxistak itsuskeria egin dio EAEko lehendakari Pradalesi, euskaraz aritu delarik, harrokeriaz, aldibereko itzulpen sistema erabiltzeari uko egin eta alde eginda. PPko senatari batek ere “txorradatzat” hartu du “hogei... [+]


Oporrik ez elkartasunari

Prekaritateak prekaritate, Euskal Herriko ezkerreko militanteak, oro har, ez gara txarto bizi. Udako oporrak dira horren adibide, asko baikara atseden plan bikaina dugunok; ikastaldi aroko gure ekologismoari, ordea, keroseno kiratsa dario. Zein baino zein hegaldi garestiagoak... [+]


2025-06-25 | Castillo Suárez
Alferrikako bidaia

Lehengoan batera elkarrizketatu gintuzten Gonzalo Hermo poeta galiziarra eta neu. Kontatzen nion niri ere gustatuko litzaidakeela esatea nire aurrekoak marinelak izan zirela, baina nire familian denak dira galdatzaileak. Gainera, eremu industrial batean bizi naiz, itsasotik... [+]


Eguneraketa berriak daude