LARRAITZ 1971: ORGIA BAT EDOTA HALA MODUZKO GAUPASA?
- Txindokipeko festa erraldoiaren berri ematen zuen garaiko aleak. Imanol Uriarte hurbildu zen bertara eta hippy festen antza hartu zion ekitaldiari.
"Ilargiari galde egin behar, zertara joan ote giñan urillaren azken-gauan iru edo lau milla gazte Txindokipera. Neuk ba dakit zertara joan nintzan: euskal kantari batzuen saioak entzun, berekin bat egiñik neuk ere kantatu ahal izatea eta euskal-berotzea ere bai, egia esan. Eta alde honetatik artu nuen ikaragarrizko masailekoa!".
Ene! Zer gertatu ote zen? Bada, dirudienez, hauxe: "Irakurle: ez ba dakizu ere, esango dizut elbiak eztietara biltzen diren gisan joan ginela Larraitzera gau-pasa egitera. Ez zan presarik urrengo eguna ere jai bait zan. Artu gure tresnak eta aruntz, ez ehunka, millaka baizik. Illargi-bete giro hartan, Txindoki mendiak itzala uzten zuen eta itzalean, gazte jende pilla. Jende harek betekaz ase egin zuan parajea eta antolatzailleen asmoak motz geratu ziran. Hura euskaldun pilla! Zertarako? Berriz ere egiten dut galde. Izan ahal diteke jai-antolatzaillerik, Larraitzen bildu zen jendetza ikusiz gero, hain egokiera aparta galdu dezakeanik? Izan ere zer eskeini zitzaion, gau oso osoa berea zuen euskal gazte jendeari? Belarra, etzan zedin, ardoa, edan zezan eta euskal-berotasunik batere ez. Beste halako unea arrapatzen kostako zaigu. Ez erromeriarik, ez euskal doiñurik (abeslarien saioak etziran entzuten ere, altaboz kontua motz gelditu zalarik). Itz gitxitan esateko, euskal senarik ez. Hura opioa!".
Hau ez zen oso pozik geratu, behintzat… Nolakoa izango ote zen bere haserrea, honela zuzentzen zitzaiela festa antolatu zutenei: "Mesede bat eskatuko nizueke Larraitzeko antolatzailleei: Holako jaiak euskaldunak behar dute izan eta horretarako gauza ez ba zerate, joan zaiztezte Kaliforniara eta hippyekin batean antola ezazue pop-jai ‘internazional’en bat".
"Hiru mila pertsona, Euskal Herriko eskualde orotarik. Goierritarrak nagusi. Korbatadunak batzuk, gabeak besteak. Langileak ugari. Autoak ezin konta ala, aldrebes jarriak eta batzuek besteei enbarazo eginaz. Laiona non nahi eta beti Txindoki harriaren pean. Zutik, jarririk edo etzanik, hiru mila pertsona haiek, lainoz inguraturik multzo ziren, masa bat osatzen zuten. Jaialdia, Larraizko hermitaren alboan, Txindokiren oinean izan zen. Gaua zen oso, gau argi eta terraltsua. Han eta hemen suak pizturik, terralean isladatzen ziran irudi magikoak, sukarraren isladak. Misterio giroa ausnartzen zen Larraizko gau gorrian".
Horrelako sarrerak jakinmina pizten dio edonori. Txanponaren beste aldea eskainiko ote zuen honek? Bada… zuek esan.
"Laburki eta lehiatuki eman daiteke jaialdiaren berri. Hauek izan ziren abeslariak: Mikel Laboa, Arze anaiak, Benito Lertxundi, Amaya. Anton Haranburu, Lazkano, Enarak... Eginahalak egin zituzten abeslariek. Lealki erantzun nahi zioten han bildu zen jendetzari. Baina eztarriak urratu arren doinuak eta musikak ez ziren klarki eta behar hainbat entzuten".
Gauzak horrela, ulertzekoa da jendearen haserrea. Luis Haranburu-Altunak zioenez, gazte jendea zen han gehiena, 18-19 urtekoa, eta "askatasunaren lilura zuten. Familiaren girotik at, lantokietako menpetasuna ahazturik lurrean etzanik zeuntzaten desgarairen ardurarik gabe. Egungo gazteriak, euskal mitologia berezi eta konkreto baten jarraipena eten du. Bere festa guztiak ez dira gure arbasoen festa moldeetan asetzen. Akelarre hitzak ez du lehen hainbat indar eragile. Euskal mitoak aldatuz doaz; Herri pentsaera berri baten aurrean gara. Haschisch, LSD eta beste drogak ohizkoak dira hippi-en jaieldietan. Larraitzen ere ba zen drogarik, baina droga hori euskal droga jatorra eta ustez inozentea zen: ARDOA. Asko edan zen han, agian hotzak eta giroaren ezkoak eraginik. Zigarrorik ere erruz. Festa ‘garbia’ izan zen. Apenas dantzarik egin zen, musika ez zen dantzarako atxakia, musika bere jatorrean eta doinu soil bezala jaso zen".
Ez dakit zuei, baina niri behintzat antzinako akelarre mitiko haien nostalgia izugarria eragin zidan Larraitz 1971ko gau-pasaren deskripzioak…
Halere, gaitzerdi, "zenbait gaztek izadiaren zentzuna aurkitu zuen, eta gauaren misterio ezkutuari auteman zion". Ez da gutxi!
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.
Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]
Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.
-------------------------
Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.
Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.
Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]
Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte.