"GURASOEI BEGIRUNE HANDIA ZOR DIEGU, EGOERA TXARREAN ERE EKARTZEN DITUZTE"


2001eko urriaren 21ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Deikaztelu , Lizarrerriko bertze herri baten izena du Sartagudako ikastolak. Nondik datorkio?
1978an sortu zen Deikaztelu herrian ikastola txiki bat. Hor Haur Hezkuntza bakarrik zen, eta gero Lizarrara joaten ziren, 12 kilometro egiten zuten egunero orduko OHO ikasteko. 1985ean jaiotze tasa jaitsi zen eta nafar gobernuak hiru urtekoak eskolatzeko legea atera zuen. Horregatik ikastola umerik gabe gelditu eta ixtear zegoela, Juan Luis Larrazak, orduko federakuntzako buruak Nafarroan, Sartagudako eta Deikazteluko guraso batzuk elkartu zituen. Sartagudan guraso asko prest zegoen, baina ez zekiten ikastola bat zer zen. Adin ezberdineko hogeita bi ume ekarri zuten, eta lehenengo elkarrizketan azaldu behar izan genien bilakaera bat behar zela, bakarrik txikienak hasiko zirela. Eta kooperatiba, izena, materiala, dirua eta langilea, ni, Deikaztelutik hona etorri zen.

Eta, hondarrean, Sartagudan hasi zinen...
Bost umerekin hasi ginen. Bi gela, bost eta zazpi metro koadrokoak, ilunak, zaharrak, tristeak, surrealismoa zirudien. Nik, benetan, pentsatzen nuen: "hemen ez dut iraungo". Kalean ere begiratzen zuen jendeak, "ésta es la de vasco", baina oso babestuta, mimatuta sentitzen nintzen. Lehenengo urtean Olentzero atera genuen, oso harrera ona izan zuen. Santa Ageda ere atera genuen, oso erantzun onarekin.
Bi urte pasa eta gero ez genuen tokirik gela txiki horietan. Udalarekin harremanetan jarri eta toki hobea eman ziguten. Hogeita hamar bat metro koadrokoa, pentsa zer zen hori guretzat. Baina iluna, leiho txiki batekin, kaskarra ere. Komuna gelatik jaitsi, patioa zeharkatu eta han zegoen. Euria egiten zuenean umeak busti egiten ziren komunera joateko. Hor sei bat hilabete egon ginen.

Baina laster egoera hobetu zen...
Pleno bat egin eta etxe berria eman ziguten, kultur etxea izango zena. Hura amets bat zen. Gure matrikula igo zen. Zazpi ume ziren eskolatzeko urte hartan eta bost etorri ziren ikastolara, eskola publikora bakarrik bi. Ikuskatzailea kezkatu eta bisita egin zigun, ea haurtzandegia ote zen hori. Eta guk ezetz. Bi urtez egon ginen.
Kultur etxea martxan jarri eta handik atera behar izan genuen. Harrezkero hemen gaude. Matrikula poliki gora joan da. Eskoletan urtebeterekin hartzen hasi dira, gu alegalak gara baina haiek ere egiten dutena... Ikuskatzaileek bestaldera begiratzen dute horrelakoetan. Gaur egun jaiotze tasa hemen ere behera doa. Dena den, ikastolan sartzen dena geratzen da, lehen batzuetan eskolara joaten ziren, ja ez.

Nola duzue antolaturik ikas prozesua?
Txikienetik seigarren maila arte dugu, gero Lizarrara joaten dira DBH egitera, 37 kilometro gora eta 37 behera. Gurasoei begirune handia zor diegu, egoera txarrean ere ekartzen dituzte. Urte-betetik hiru urte arte irakasle bat dute, lautik seira beste bat, zazpitik bederatzi arte beste bat eta hamar hamaikarekin beste bat. Ingeles irakaslea ere badugu, bosgarren mailan frantsesa ikasten dute.

Bertzalde, nola hasi zen Lodosakoekin duzuen harreman estua?
Ikastola sortu eta handik bost urtera Lodosako guraso talde batekin elkartu ginen. Poliki Lodosako ikastola sortu zen, "Muskaria" izenekoa. Ane Santxez, Lodosako lehenengo andereñoa gure kooperatibakoa izan zen, hiru urtez. Gero haiek kooperatiba egin zuten eta haien langile bihurtu zen.

Baina euskararen legeak hazkundea baldintzatu du...
1987an legea sortu eta diru laguntzak moztu zizkiguten, ikastola ixtear egon zen. Lodosako ikastola sortu zenez, poz handia hartu genuen, baina ez genuen dirurik. Baina orain ikastola berria izango dugu... Bizipoza!


Azkenak
“Inoizko euskal zinemarik indartsuena” izango da 73. Zinemaldian

Astelehenean jakinaraziko dituzte ordutegiak, eta hilaren 14an, igandean, jarriko dituzte salgai lehen egunetako sarrerak. 254 film egongo dira ikusgai, 56 herrialdetakoak.


26 herrialde prest dira Ukrainan esku hartzeko, baina Putinek erantzun die helburutzat joko dituela

Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun die ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]


Hizkuntza bat gutxiago munduan: azken caddo hiztuna hil da

Caddo hizkuntza gorde eta biziberritzeko ahaleginean ari den ekintzailea da Alaina Tahlate. AEBetako jatorrizko caddo herriko hizkuntza hori jario oneko hiztun bakarrarekin gelditua zen: Edmond Johnson, 95 urteko hiztunarekin. Tahlate gazteak aitortu zion estutasunez bizi zuela... [+]


Asimilazioaren kontrako topagune izanen da Izpegi irailaren 19 eta 20an

Izpegiko besten hirugarren edizioa ospatuko dute, Basaizea Baigorriko kultur elkarteak, Baztango Gazte Asanbladak eta Baigorriko zein Erratzuko gazteek elkarlanean prestaturik. Hitzaldiak, bazkaria, ibilaldia, kontzertuak... izanen dute zeregina.


Azpiegitu handiak
Osasunak bat egin du Nafarroako AHTren aldeko Plataformarekin

Osasuna futbol taldeak bat egin du Nafarroako Abiadura Handiaren aldeko plataformarekin, azken honek ostegun honetan jakinarazi duenez. UGT sindikatuak eta Eraikuntzaren Industrializatzearen Aldeko Nafarroako Klusterrak ere bai.


Bilboko etapa Palestinak “irabazi” zuela azpimarratu dute, eta protestan jarraitzera deitu

Palestinarekin Elkartasunak manifestazio nazionala antolatu du urriaren 4rako. Ostiral honetan Euskal Herriko 130 udaletxeren aurrean protestatzera deitu du Gernika-Palestina ekimenak.


2025-09-05 | Sustatu
Itzulbide jarri dute martxan Osakidetzan, euskarazko lan-hizkuntza eraginkorragoa izateko

Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]


Ikasle nafarren %30ak ikasiko du aurten euskarazko D ereduan

Hiru urte bete dituzten 1.404 ikasle berri matrikulatu dituzte D edo B ereduetan, Nafarroan. Adin guztiak kontuan hartuz, 27.334 ikaslek ikasiko dute euskaraz. Matrikulen 67,8% ikastetxe publikoen sarean izan da.


Pantailen gehiegizko erabilera, desinformazioa eta indarkeria praktikak identifikatu ditu adingabeen artean Macsonrisas-ek

Ikasleek pantailekin duten harremana aztertu eta "Heziketa digitala LH eta DBH" izeneko txostenean jaso dituzte ondorioak Macsonrisas-eko kideek.


Kaleratze kolektiboa ezarri nahi dute Maderas de Llodion

Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.  


Herriko dantzan parte hartzen ari ziren emakumeei eraso egin diete Errioxako Cervera herrian

Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]


2025-09-05 | Gedar
Gaztetxea lortu dute Etxaurin

"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".


“Hondarribiko alardearen bi aldeak parez pare jartzea da zilegitasun bera ematea zapaltzaileari eta zapalduari”

Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]


Gipuzkoako Aldundiko zaintzaileek ez dute euskara jakin beharrik, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiaren arabera

Donostiako epaitegi batek aurretik emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. ELAk eta LABek mobilizazioa antolatu dute ostiralerako, eta Euskalgintzaren Kontseiluak bat egin du.


Eguneraketa berriak daude