TRAFIKO HANDIA EUSKAL PORTUETAN


2001eko uztailaren 22an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Euskal merkataritza portuetako arduradunek 2000. urteko azken ekitaldiari buruz eskainitako datuek diotenez, euskal ekonomiak hobera egin zuen eta 2001. urte honetarako itxaropenak ere onak dira, %3,5aren inguruko batez besteko hazkundea aurreikusten baita. Gure portuetako merkataritza jardueren bilakaera gure ekonomiaren osasun egoera neurtzeko termometroa da. Euskal Herrian birmoldaketa industrialak izandako urteetan euskal portuetako merkataritza trafikoa nabarmenki gutxitu bazen ere, orain, azken urteotan, bizkortu egin da eta pixkanaka gorantz egiten ari da.

Itxitako azken ekitaldia, 2000. urtea, euskal ekonomiaren pixkanakako hobekuntza horren adibide garbia da. Izan ere, 2000. urtean Hego Euskal Herriko merkataritza portuek 32,5 milioi tona mugitu zituzten, eta beraz %3,4ko hazkundea izan zuten 1999arekin alderatuz. Euskal hiru merkataritza portuek, Bilbok, Pasaiak eta Bermeok hobetu egin zuten beren egoera eta beren trafikoa. Bilbokoak, 27,5 milioi tonarekin, %5,7ko hazkundea izan zuen, Pasaiakoa, 4.671.377 tonekin, %2,6 igo zen, eta Bermeokoa, azkenik, 461.477 tonekin, %16 hazi zen. Eginahalak egin arren, ezin izan ditugu eskuratu Euskal Herriko beste merkataritza portuari buruzko datuak, hots, Baionakoak.
Euskal portuek 2001. urte honetarako dauzkaten itxaropenak onak badira ere, urtearen hasieran behera egin du merkantzia trafikoaren kopuruak, nahiz eta ez duen berdin behera egin portu guztietan. Horrela, urteko lehenengo bi hilabeteetan, Bilboko portuak %0,6ko murrizpena izan zuen, eta Pasaiakoak %10ekoa.


PRODUKZIO INDUSTRIALAREN GORAKADA.

Bilboko portuak sendotu egin du Espainiako Estatuko rankingean merkantzien trafikoan betetzen zuen hirugarren postu hori, Algeciras eta Bartzelonaren atzetik, eta halaber, produkzio industrialak eta kanpo merkataritzak 2000. urtean gora egin dutela egiaztatu du.

Bilboko portuak 27,5 milioi tona manipulatu zituen joan den urtean (ontziratu gabeko solidoak, likidoak eta merkantziak oro har), eta horrek, joan den urtearen aldean %5,7ko hazkundea ekarri zuen. Trafiko guztia kontuan izanik, barrukoa (portuen artean egiten dena) eta hornidurarena (ontziak hornitzekoa) ere barne, 28,6 milioi tonakoa izan zen, eta beraz, %5,8ko igoera izan zuen.
Ontziratu gabeko likidoak Bilboko portuko trafikoaren %50 baino gehiago dira. 14,7 milioi tonatara iritsi ziren, aurreko urtean baino %3 gehiago, beraz. Arlo honetan aipatzekoak izan ziren petrolio gordinaren trafikoa, %2 igo baitzen, fuel-olioa, %13ko igoera izan zuena, eta gasolina, %9 gora egin zuena. Ontziratu gabeko solidoak, berriz, 4,4 milioi tonatara iritsi ziren. Horien artetik nabarmentzekoa da ikatza, %29 hazi baitzen, baba eta soia irinek %6ko gehikuntza izan zuten, eta txatarrak, aldiz, %7ko beherakada.
Era guztietako merkantzien barruan -horrexek izan zuen hazkunderik handiena, %13 ingurukoa- aipatzekoa da edukiontzietako merkantzia, 4,4 milioi tonakoa izan baita, %11ko igoera izanik. Edukiontzietako merkantzien barruan ardoak, edariak eta alkoholak nabarmendu ziren, %2 hazi zirelarik. Eraikuntzako materialek %10eko gehikuntza izan zuten, eta siderurgiako produktuek %18ko igoera.
Eremu geografikoen arabera, Bilboko portuko trafiko garrantzitsuena, osoaren %40, Europa Atlantikokoa da, eta merkantzien xede edo jatorri garrantzitsuenak ondokoak dira: Erresuma Batua, Errusia, Holanda, Finlandia eta Belgika. Afrika Atlantikoko portuetako trafikoak, berriz, %53ko gehikuntza izan zuen. Herrialde garrantzitsuenak Ekuatore Ginea, Nigeria eta Gabon izan ziren. Afrika Mediterraneokoa %27 hazi zen, Hego Amerikakoa %23, Ipar Amerikakoa %23 eta Ozeano Pazifiko aldeko Asia %22. Jaitsi zirenak Ozeania (%57), Ozeano Indiko aldeko Afrika eta Asia eta Mediterraneo aldeko Europa izan ziren.
Orain berriki Uniportek egindako batzar nagusiak plan estrategiko bat aurkeztu zuen 2001-2003 urteetarako, eta bertan, azpiegitura berriak bultzatu eta garatzea proposatu dute, hala bideak nola trenbideak, logistikoak eta portuetakoak. Aldi horretan Uniportek bere gain hartu du enpresen arteko lankidetza eta erakundeen arteko koordinazioa sustatzea, Bilboko Portuaren lehiakortasuna hobetzearren. Uniporten iritziz, bidaiarien garraiobidea erabiliko ez duen merkantzien trenbide loturarik ez izatea eta trafiko gutxiko errepiderik ez izatea lirateke hutsune nabarmenenak.
Epeak betetzen badira, trenbide trafikoarentzako Serantes tunela 2004. urterako amaitua egongo da. Eta 2010. urterako, berriz, tunel berri horren eta Bilbotik Mirandara doan trenbide sarearen arteko trenbide loturari ekitea espero da, Ezkerraldeko bizilagunei zuzendutako egungo trenbide komunikazioagatik gelditu behar izan gabe. Bestetik super A-8 proiektua ere aztertzen ari dira autobide horretako trafikoa arintzeko.


BERMEO PORTU INPORTATZAILEA.

Bermeoko merkataritza portuko merkantzia trafikoa %16 hazi zen 2000. urtean, guztira 461.477 tona izan zirelarik, eta 2001eko urte honetan 500.000 tonatik gora izatea espero dute. Euskal portu hau 1996. urtean 302.206 tona izatetik 2000. urtean 461.477 tona izatera igaro da azken bost urteotan.

Mugitzen den merkantzia kopuruari eta horren jatorri eta xedeari buruzko datuak kontuan izanik esan daiteke Bermeoko merkataritza portua batez ere inportatzailea dela. Horrela, joan den urtean mugitutako 461.477 tonetatik 419.439 tona lehorreratze eragiketak izan ziren. Hau da, portuko instalazioetan manipulatutako merkantzia guztien %90,8 inportaziokoak izan ziren. Horrela, aipatzekoak izan ziren siderurgiako produktuak, eraikuntzakoak eta 4,75 cm baino lodiera handiagoko bobinak. Multzo hau Bermeoko portuko merkantzia-trafiko guztiaren %75,6 da eta 344.288 tona mugitu zituen.
Ontziratutako bolumenik handiena fosfatoek, porlan ontziratuek eta soda kaustikoak osatu zuten, guztira 17.646 tona. Multzo horren ondotik, izoztutako haragia, papera bobinetan, aluminio landugabea edo hainbat eratako makineriak osatutako multzoa egongo litzateke. Hain zuzen ere, produktu horien 14.151 tona esportatu ziren guztira.


PASAIAKO PORTUAREN ZABALTZEA.

Pasaiako portua txikia geratu da, oso mugatua dago eta bertan ezin daiteke edukiontzi edo merkantzia arriskutsurik mugitu. Horixe da, hain zuzen ere, Pasaiako portuko arduradunek behin eta berriz diotena, eta kanpoaldeko portu bat eraiki beharra aldarrikatzen dute egungo portu azalera mugatu horrek berekin dituen arazo larriei irtenbide bat bilatzeko. Dagoeneko hainbat azterketa eta txosten egiten ari dira asmo hori aurrera eramateko, baina horrek 75.000 milioi pezetako (3.000 milioi libera) inbertsioa egitea esan nahiko luke. Gauzatu litekeen hedapen hori, halere, kezka bihurtu da Bilboko portuko agintarientzat; izan ere, Uniport bezalakoentzat ondorio larriak ekar ditzake.

Pasaiako merkataritza portuak 4,6 milioi tona mugitu zituen iaz, aurreko urtean baino %2,6 gehiago. Bertako jarduera garrantzitsuena "zama lehor" delakoa izan zen, hau da, era guztietako merkantziak petrolioaren eratorriak izan ezik. Joan den ekitaldiko datu esanguratsuenak txatarraren igoera, ongarrien gorakada eta petrolio gaien gutxipena izan ziren.
Lehorreratutako txatarra kopuruak %20ko igoera izan zuen, eta ongarrien trafikoa, berriz, %80 hazi zen. Igoera horiek, nolabait ere, petrolioaren eratorriak %37 jaitsi izana arintzeko balio izan dute, azken urteotan petrolio gaiek poliki-poliki behera egin baitute gaur egungo egoeraraino iritsi arte, eta egun portu-inguruneko kontsumora murriztua dago.
Merkantzien jatorri eta xedeari dagokionez, estatistikek diote alderantzizko joera dutela lehorreratzeko eragiketek eta ontziratzeko eragiketek, lehenengo horiek igo eta bigarrenak jaitsi egin baitira. Horrek guztiak erakusten digu Gipuzkoako portu hau nagusiki inportatzailea dela. Merkantzia guztien seiren bat bakarrik ontziratu zen portu horretan iaz.
Uniportek, Bilboko lehiakortasuna hobetzeko lanean ari den elkarteak, dagoeneko publikoki adierazi du beldur dela Pasaiako Portua handitzeko planek kalte egin diezaieketelako Bilboko portuaren interesei. Horrela azaldu dute orain berriki egin duten Batzar Nagusian. Batzar Nagusi horretan bertan onartu dute 2001-2003 urteetarako plan estrategikoa.
Uniporteko lehendakaria den Alfredo Espinosak Batzarraren aurrean aitortu zuen merkataritza portu gehiegi daudela estatu mailan, eta portu estrategikoak edukitzearen alde hitz egin zuen, jarduera hau egokitzeko edo indartzeko erabiltzen diren fondo publikoak barreiatu daitezela eragozteko. Testuinguru horretan Espinosak Pasaiako portua handitzeko aukera aipatu zuen, eta adierazi zuen, bere iritziz, zeren oraindik gai hori ez baitzuen Uniportek sakonki aztertu, "beren kudeatzaileek -Pasaiako portukoek- jakingo dutela hori errentagarri egiteko merkantzia bilketa eta bolumen nahikoa duten. Hori ez da Pasaian bakarrik gertatzen, baita beste portu nagusi batzuetan ere. Egia esateko -amaitu zuen- ez dakar inolako onurarik portu alternatiboak hain hurbil egoteak, ezta esportatu eta inportatzeko ere»


Azkenak
Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.


CAFek giza eskubideak errespetatzen dituela “baieztatu” beharko du, Belgikako kontratu milioiduna eskuratzeko

Beasaingo enpresak 1.695 milioi euroko kontratua lortu du Belgikako SNCB-NMBS tren konpainia publikoarentzat 54.000 plaza dituzten bagoiak egiteko. Baina aurretik, belgikar konpainiak eskatu dio bere jarduerek nazioarteko zuzenbidea eta giza eskubideak errespetatzen dituztela... [+]


Eguneraketa berriak daude