NIKOTINARIK GABEKO GIDOIAK
Idazmakinaren tekla zaharren ohiko hotsa ez da jada inon entzuten, gidoilarien hatzak ordenagailu bizkorraren arratoia erabiltzera ohitu dira. Eta hau guztia gutxi balitz, gainera, telebistak fikzioaren garunak lapurtu dizkio zinemari.
Telebistak aldaketa ugari eragin ditu gidoilarien jardueran. Egun ETBn emititzen diren telesailen atzean gidoilariez osatutako koadrilak aurkitzen ditugu. Guztien artean pertsonaiek jokatuko duten nortasun eta izaera erabakitzen dute eta egunero biltzen dira kapitulu bakoitza antolatu asmoz. Gidoilariek telesailak jarraituko duen bidea erabakitzen dute baina elkarrizketak egiten dituzten idazle ezkutuek mamia zehazteari ekiten diote. Talde lana da, irudimen bizidunek elkarrekin aritu behar dute, emaitza borobila izan dadin.
Estatu Batuetako telesailak genituen orain lauzpabost urte audientzietako errege, berton ekoiztutako lanak jendearen onespena lortzen hasi diren arte. Azken aldian emititu telesail kopurua nabarmen handitu da, Euskal Herrian "Gure familia eta beste piztia batzuk" telesailak ireki zuen bidea. Pausoka ekoiztetxearen eskutik Euskal Telebistak emititu zuen lehen telesaila izan zen. Horren ondoren fenomeno soziologiko bihurtu den "Goenkale"k marka guztiak hautsi ditu. Mila kapitulutik gora emititu dira eta seigarren denboraldiari ekin diote aurten gidoilariek.
Zine industria oraindik Euskal Herrian errotzeko dagoela ez da sekretua inorentzako eta gutxiago Isabel Alba, Euskal Herriko Gidoilari Profesionalen Elkarteko presidentearentzat. Albaren ustetan, gabezia horrek gidoilariei telebistan soilik lan egiteko aukera eskaintzen die, "gidoilari onak normalean Euskal Herritik alde egiten dute, beraien proiektuak errealitate bihurtzeko aukera gehiago dituztelako". Egun, Euskal Herrian bertan 120 gidoilari daude, hauetatik erdiak profesionalak, besteak ikastaroetan ikasitako esperientzia gabeko gidoilariak. Eta guztientzako hedabide bakarra, Euskal Telebista, alegia.
EHGPE-ko presidenteak azaldu digunez, gidoilari gehienak ETBrako edota beronentzako lan egiten duten ekoiztetxeentzako egiten dute lan, "Euskal Herrian ditugun mugak gaindiezinak dira, gainera, askotan ekoiztetxeek esperientzia gabeko gidoilariak kontratatzen dituzte kostuak murrizteko. Ondorioak sarritan begibistan daude, hots, lan kaskarrak ekoizten dira". Horrez gain, gidoilariak egoera ezegonkorrean egiten dutela lan azpimarratzen du Albak, "asko dira gidoiak egiteaz gain beste lan batzuetan aritzen direnak, gutxi irabazten dute eta sarritan esplotatuak ere badaude".
Ekainaren 26 eta 27an bildu ziren Atenasen gidoilari profesionalak Europako Federazioaren helburuak zehazteko. Bi dira batez ere aipatu erakundeak dituen helburuak, alde batetik Europako produkzioa babestu, alegia, Estatu Batuek egun duten produkzioaren aurrean bertako lana bultzatu eta bestea, hizkuntza gutxiagotuen ekoizpenen defentsa egin. Horrez gain, gidoilarien kode deontologikoa osatzeko asmoa dute Federazioaren bultzatzaileek. Albak azaldutakoaren arabera, gai honen inguruan Frantziak duen jarrera bereganatzea litzateke egokiena. Nouvelle vague-en jaioterriak, Hollywoodeko ekoizpenen emisioak mugatzea erabaki du bertako produkzioak bultzatu asmoz.
Euskal Herriko Gidoilari Profesionalen Elkarteko kideen ekimenez, Euskal Telebistak ekoiztutako telesailei buruzko liburua kaleratzear dago. Bere izena "Telelilura" eta egilea, Ainhoa Irazu. Idazlearen esanetan, aipatu liburuan, azken hamar urteetan telebista publikoak abian jarritako telesailak aztertzen dira, "23 telesail egin ditu ETB-k egundaino eta ibilbide horretan jasandako bilakaera ikusgarria izan da, gidoi eta produkzio arloetan batez ere".
Fikzioa gaztelaniaz sartu zen ETBn, bikoizketak beharrezkoak ziren eta ez zegoen bertoko ekoizpenik, "azkenean beste bide bat lantzeko erabakia hartu behar izan zuten, bikoizketak hotzak ziren eta fikzioa euskaratu beharra zegoen".
Egun eta Goenkalek izandako arrakastari esker, formula berriak sortu dira, euskarazko fikzioak bizirik dirau, baina audientziek dute horretarako erabakia, "jendeak gustuko ditu bertoko ekoizpenak, ‘Jaun eta jabe’, ‘Bi eta bat’ edota ‘Ertzainak’en adibideak ditugu hor, kalitatezko produktuak dira eta hori jendeak eskertu egiten du". Iraila eta urria bitartean plazaratuko da "Telelilura" liburua Ainhoa Irazuk berak astekari honi eginiko adierazpenen arabera
Euskal Telebistarentzako lanik egin ez duen euskal gidoilari bakarrenetarikoa zara. Posible da hori horrela gertatu eta gainera arrakasta lortzea? Zaila izan da zuk hartutako bidea aukeratzea?
Euskal gidoilarien maila ona dela uste al duzu? Euskal Herrian idatzitako gidoiak esportatu daitezke?
Bertoko gidoiak esportatzeko zine industria indartsu baten babesa izatea beharrezkoa da. Gidoien maila ona da oso, baina aipatutako hori falta zaio. Euskal Herriko gidoilarien %80 Euskal Telebistan ari da lanean, muga batekin egiten duzu topo. Beraz, Madrilera jotzen dute askotan, aukera dutenek, bertan muntai aretoak, laborategiak, alegia, azpiegitura beharrezkoa aurkitzen dutelako.
Eta nolakoak dira gidoilarien lan baldintzak? Gutxietsita sentitzen al zarete?
Profesionala ez den gidoilari asko dago lanean, idazleak, aktoreak... Zein irizpiderekin hartzen da jendea gidoiak egiteko?
"Akixo" eta "El reino de Victor" laburrak.
Gidoilari lanetan:
"Alas de Mariposa" (Juanma Bajo Ulloa)
" La madre muerta" (Juanma Bajo Ulloa)
" Mi corazón" laburra.
"El documental marciano sobre la especie humana"
"El hombre Ubicuo" laburra.
Ekoizle lanetan:
«Problemas" Barrikada-ren klipa.
"Por qué yo?» Los enemigos-en klipa.
"El bulevar de los sueños rotos" Joaquin Sabinaren klipa.
"La armeria en casa"
"Americanos cotidianos" laburra.
Zuzendari lanetan:
"Grease ya es español" telebista iragarkia.
"La armeria en casa".
Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.
Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]
"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".
Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]
Donostiako epaitegi batek aurretik emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. ELAk eta LABek mobilizazioa antolatu dute ostiralerako, eta Euskalgintzaren Kontseiluak bat egin du.
Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.
Izan... [+]
Sena ibaitik metro eskasera egon arren, ez dago Mundolingua museoa aipatzen duen turismo gidarik. Kasualitateak baino ez gaitu eraman horra. Nolanahi, horrela aurkitzen dira, maiz, hiri baten sekretu gordeenak.
50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]
UPNk salatu du Nafarroan eskuin muturreko taldeen eta Poliziaren indarkeria aztertzen duen batzordeak ia edonor hartzen duela biktima gisa. María Chivite lehendakariak erantzun dio Poliziak egindako abusuen salaketak asko izan direla eta denboran hainbat garaitan... [+]
Uztailean Keir Starmerren gobernuak erakunde "terrorista" gisa izendatu zuenetik, Palestine Action taldearen aldeko mezuak erakusteagatik ehunka lagun atxilotu dituzte. Larunbatean manifestazioa antolatu dute Londresen eta beste mila pertsonatik gora atxilotzeko... [+]
Zinemagile iruindarrak, ibilbide labur baina baliotsua egin zuen zinemagintzan 1970eko eta 1980ko hamarkadetan, zuzendari lanetan emakumerik apenas zebilenean. Irrintzi lanarekin garai hartako errepresioa islatu nahi izan zuen, eta Ikuska proiektuan euskal emakumeak erretratatu... [+]
Irailaren 9an eta 12an egingo dituzte udako eskolak. Telesforo Monzon eLab Euskal Herrigintzaren Laborategiak hizlari potenteak gonbidatu ditu, besteak beste, Iñaki Iurrebaso, Olatz Altuna, Jon Sarasua, Idurre Eskisabel, Josu Aztiria, Iñigo Urrutia eta Miren Zabaleta... [+]
Sara Fantova zinemagile bilbotarraren Jone, batzuetan filma zinema aretoetara helduko da irailaren 12an. Pelikula komunitarioa sortu du Kaskagorri eta Kranba konpartsekin, Bilboko Aste Nagusian girotuta baitago amodioa, jaia, gaixotasuna eta zaintza ardatz dituen istorioa.
Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.
Greban dira Benito Menni egoitzako langileak joan den abuztuaren 25etik, irailaren 8ra bitarte. Hermanas Hospitalarias enpresak agindutako kaleratzeen eta unitate itxieren aitzinean, Nafarroako Gobernuak ez duela arduratsuki jokatzen ari salatu dute.