"BERDINAK IZATEN JARRAITZEN DUGU"

  • Kasik hamabost urtetik gorako ibilbidearen buruan, Su ta Gar taldeak tenore egokia ikusi du lehen zuzeneko lana, "Jo ta Ke", argitaratzeko; 23 kantuz osatutako CD bikoitza, heavy euskaldunaren aitzindari izan den taldearen bilduma indartsua, Gor etxearen eskutik.

2001eko apirilaren 29an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Euskal "metalgintzan" aitzindari, Eibarren oso bestelako armak egin zitezkeela esatera etorri zitzaizkigun 1987an Su ta Gar izenaren atzean gordetzen ziren lau gazteak, tresneri anplifikatuen bidez doinu eta nota gogorrak jaurtikitzen zituzten armak. Ordutik, euri, horma eta elurra dezente bota du, baina eibartarrek bere horretan jarraitzen dute, "Jo ta ke" zazpigarren diskoa besapean dakartela, negu aldean Amurrion, Berriozarren eta euren jaioterrian zuzenean grabaturikoa. Taldearen betiko kantak entzungo ditugu bertan eta sorpresa parea. Soinu trinkoa eta gogorra, heavyan ardazten dena, baina zenbaitetan punka ere besarkatu dezakeena. Xabi Bastida gitarrajolea gurekin mintzatu zen Su ta Garrek estudiotik at grabatutako lehen diskoaz.
Zer dela eta argitaratu duzue orain zuzeneko diskoa, hamar urtetik gorako ibilbidearen ondoren?
Galderari buelta eman daiteke: "Zergatik ez orain?" ere izan liteke. Normalean zuzeneko disko bat argitaratzeko, lehenengo estudioko batzuk ateratzen dira. Guk jada hiru genituenean, printzipioz buruan genuen estudioko laugarrena ateratzea eta gero zuzenekoa grabatzea. Baina Borxaren istripua gertatu zen eta orduan zuzeneko planteamendua alde batera utzi eta gure ibilbidea hartzen saiatu ginen bateria berriarekin. Horrela ibili ginen eta azkenean atera genituen laugarrena -Borxak istripua izan zuen laugarrena atera aurretik-, bosgarrena eta seigarrena ere. Epe nahiko luze bat beteta -ez ziren bakarrik hiruzpalau disko, sei ziren kalean, abesti sorta luzeegia agian, aukeratzeko gero eta zailagoa baita ere- eta ikusiz taldeak zuzenean izan duen indarra, jendearen erantzuna aprobetxatzeko aukera eta mementoa ikusi genuen.

Nola egin duzue abestien hautaketa? Zein irizpide erabili duzue?
Oso zaila izan da. Iaz hasi ginen pentsatzen, uda aurretik. Sailkapen antzeko bat egitea nahi genuen. Alde batetik, Interneteko gure web orrian zabaldu genuen horrelako bozketa antzeko bat eta orrian sartzen zen jendeak aukera zuen bere hiru, lau edo bost kanta gustukoenak han jartzeko. Baina, azken finean, jendearen iritzia eta gurea nahiko antzekoa izan da eta gehienbat urte hauetan zehar erantzun ona izan duten abestiak, guri asko gustatzen zaizkigunak, hautatu genituen. Gero, diskoak kolorea har dezan, euren artean desberdinak diren kantak hartu behar dira kontuan. Disko guztietatik apur bat agertzea nahi genuen baita ere. Gauza horiek guztiak kontuan izanda, lehenengo aukeraketa bat egin genuen: 45 abesti atera ziren. Konturatu ginen gehiegizkoa zela eta hortik 23ra heltzea asko kostatu zitzaigun. Estudiora 25 edo 26 abesti grabatuta heldu ginen nahita, jakinda larri ibiliko ginela. Segituan hasi ginen ikusten bakoitzaren denbora eta baita zenbat sartuko ziren ere, eta bakarrik 23 horiek landu genituen.

Zeuen berezko potentzia eta zuzeneko soinua islatu duzuela uste duzue?
Gu oso gustura irten gara estudiotik maila guztietan. Pozik gelditu gara abestiak zelan gelditu diren. Zuzeneko bat da eta beti daukazu zera hori: "Hobeto jo izan banu...". Baina orokorrean soinua, kontzertu ezberdinak izanda, uste dut nahiko dezente gelditu dela. Publikoaren erantzuna ere nahiko ondo dago. Gainera, uste dut bi diskoen ordena kurioso dagoela, polita dela. Maketazioarekin ere oso gustura gelditu gara.

Nonbait presionatuta sentitu zineten kontzertuok zuzenean grabatzen ari zinetelako? Horrek aldatzen du kontzertu bat emateko modua, edo beti bezala aritu zineten?
Beti berdin ez dago ezer. Zu saiatzen zara gauzak ondo egiten, baina beti berdin ez duzu inoiz egiten. Guk pentsatuta genuen hasiera batean hiru emanaldi grabatzea, baina azkenengo orduan laugarren bat sartu genuen. Lehenengo bietara nahiko lasai joan ginen, pentsatzen beste pare bat genituela eta oso inportantea zela publikoarekin kontaktua, hau da, ez joatea bakarrik ondo jotzera eta puntu, publikoa ahaztuz. Konexio hori lortu nahi genuen eta nahiko gustura egin genituen kontzertuak. Baina gero, segituan, entzutean beldurtzen hasi ginen, zeren, esaterako, diskoan joan behar zuen abesti bat ez zegoen ondo. Orduan azkenengo bi kontzertuak egin genituen apur bat ikusiz zein abesti jo behar ziren berriz... Azkenengo kontzertura apur bat presionatuta heldu ginen. Bagenekien Eibarkoak izan beharko zirela sei-zazpi abestiren bertsio onak, ez zeudelako bertsio onak eginda. Azkenean Eibarren salbatu ziren eta gainera Eibarko kontzertua kristorena izan zen. Apur bat presionatuta sentitzen ginen, baina hasieratik publikoa oso ondo egon zen, harrera oso ona izan genuen.

"No somos nada", La Pollaren bertsioa sartu duzue, bertsiozaleak ez zaretela aitortuta ere.
"No somos nada" Eibarko kontzertura arte ez genuen jo. Azkenengo kontzertua zenez, zerbait kuriosoa sartzeaz -bertsioren bat edo- hitz egin genuen gure artean. Ez gara bertsio asko jo dugun taldea. Orain dela pare bat urte, Jarraik 20. urtemuga betetzen zuen egunean bertsio batzuk egin genituen talde originalen abeslariekin batera, Deliriumena bat, Eskixurena beste bat, Kortaturena, Barricadaren pare bat, La Pollarena hau... eta horrela. Guri beti gustatu zaigu La Polla eta eurei baimena eskatu, eurak ere gustura, eta aurrera.

Zuen lan luzeetan agertzen ez den "Eromena" izenburuko kantua ere jaso duzue. Hitz egin iezaguzu kantu hau sartzeko arrazoiaz.
"Eromena" Iparraldeko jende batek atera zuen bilduma baterako grabatu genuen. Talde bakoitzak abesti berri bat egin behar zuen eta hitzak euskal presoek idatzitakoak ziren. Guk noizean behin zuzenean jotzen genuen, guretzat oso abesti indartsua da, "Suta total", eta letra nahiko kuriosoa dauka. Bitxikeri bat zen apur batean. Abesti hori ezagutu ez eta agian gure disko guztiak dituen jende askori zuzenekoaren bitartez ezagutzera emateko aukera bat zen.

Jabetzen al zarete euskal musikan izan duzuen pisuaz, eraginaz? Gogoeta egiten duzue horren inguruan, kontziente zarete zuen ekarpenaz?
Ez dakit zein punturaino gauzak horrela planteatzen dituzun. Nik gauzak sumatzen ditut, konturatzen naiz urte asko daramatzagula hemen, urteak pasatu direla eta diskoak egiten jarraitzen dugula eta zaleek hor jarraitzen dutela. Azken finean, nahi barik gustura egiten duzun eguneroko lan bat da, egunero lanean gabiltza eta gero urteak pasatzen diren moduan konturatzen zara gauza ugari egin dugula, dezente, nahiz eta dena perfektua egin ez. Azkenean, nahi barik, hori planteatu baino gehiago, zu gustura zaude eta pentsatzen duzu: Zer egin behar dut orain?

Hasi zinetenetik ia 15 urte pasa dira. Nola aldatzen da musika ikusteko modua, lan egiteko modua, merkatuan mugitzekoa?
Eboluzioa badago. Maila guztietan. Nire ustez, guk berdinak izaten jarraitzen dugu. Gehienetan orain kontzienteago egiten duzu egiten duzuna, baina azken finean, lana, entseatzearena, abesti berriak prestatzearena, estudiora joatearena, diskoa kaleratu arte hor ibiltzea, hori guztia antzekoa da. Gertatzen dena da orain ez dela zure lehenengo aldia. Gauza batzuk aldez aurretik badakizkizu. Dena den, musikan inork ez ditu oso urrutira gauzak garbi. Ikusten duzu etorkizuna, baina etorkizun hori zer izaten da? Hiru hilabete, sei hilabete, zortzi hilabete, hamabi hilabete asko jota? Zuk ez duzu planteatzen hiru urteko etorkizun bat, horretarako beste talde maila batera joan behar duzu.

Zein izan da zuen ibilbide osoan gogoratzen duzun kontzerturik gogoangarriena?
Larregi pentsatu gabe, Bilboko festa batzuetan egin genuen bat, sinestezina izan zen. Jendearen erantzuna... Ni oso gustura egon nintzen jotzeko orduan, denbora guztian zirrara bat barruan neukala. Eibarko azken azkenengoaz ere oso oroitzapen ona dut. Asko daude. Ez daude bi kontzertu berdin.

Nola aurkezten da zuzeneko disko bat?
Prentsaurrekoak egiten, uste dut. Horrek ez du esan nahi jotzeari utzi behar diogunik ere. Gero zer gertatzen da? Bada, beti bezala, diskoa atera eta hurbilen dauden kontzertuek beste roilotxo bat daukatela, baina azken finean gu ez gatoz abesti berriekin.

Kanta berririk prestatzen ari zarete?
Lokalean ez. Ez dakit Aitorrek bere kabuz zer edo zer duen ala ez. Ez gara hasi. Azkenengo kontzertua jo genuenetik estudioan ibili gara gehiago, azala dela eta ez dela... Gero oporraldi txiki bat hartu dugu eta orain berriz sartu gara entseatzera. Hemendik hilabete batzuetara ziur hasiko garela gauza berriak lantzen

IBILBIDE BASATIA
1987an hasi zen Su ta Garren ibilbidea. Heavy musika izan zuten oinarri eta hala izan da egundaino, ibilbide luze eta arrakastatsuan eboluziorik ezagutu badute ere. Taldeko bilakaera diskoz disko hezurmamituz joan da: 1991n "Jaiotze Basatia" lanarekin estreinatu ziren IZ zigilupean. Handik urte batera "Hortzak estuturik" bigarren diskoa kaleratu zuten Esan Ozenki sortu berriarekin. 1993a "Munstro hilak"en urtea izan zen eta 1995a "Sentimenak jarraituz" lanarena, biak Irungo etxearen eskutik argitaratutakoak, "Agur jauna gizon txuriari" (1997) bezalaxe. 1999an, zigilu aldaketarekin batera (Gor), disko berria ekarri ziguten eibartarrek, "Homo sapiens?". Guztira sei lan luzez osatutako ibilbide oparoa, zeina "Jo ta Ke" zuzeneko CD bikoitza osatzera etorri dena, besteak beste, "Rotaflexa garraxika", "Arbasoen mendekua", "Itxaropena", "Agur jauna", "Jo ta ke" eta "Jaiotze Basatia" kantuak bilduta.


Azkenak
11 urteko mutil bat hil da, igandean Bilboko igerileku batean bero kolpea jasan eta gero

Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.


Ostiraleko bileran Putinek su-etena onartu ezean, Trumpek dio “ondorio larriak” izango direla Errusiarentzat

Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]


50 maliar inguru ari dira kale egoeran bizitzen Gasteizen asilo eskaera ebazten duten bitartean

Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.


Alberto Alonso (Gogora): “Txiki eta Otaegi ez dira erreferente; indarkeria, beldurra eta terrorea erabili zuten”

Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".


Jai eredua neurodibergentziatik aztertzen

Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.


Ostiraletik aurrera berriz debekatuko dituzte nekazaritza jarduerak Nafarroan

Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]


Auzo ibilbideak
Atzoko eta gaurko borrokak gogoan

Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]


Ipar Euskal Herriko 158 herritan ur murrizketak ezarriko dituzte, alerta egoeraren ondorioz

Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]


Jaurlaritzak Bailen Energia enpresari Oionen bi parke fotovoltaiko eraikitzeko baimena eman dio

Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko. 


Delitugile migratzaileak zuzenean deportatzea proposatuko du Erresuma Batuko Gobernuak

Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]


7 urteko ume bizkaitar bat hil da Errioxako kanpin batean, zehaztu gabeko arrazoiengatik

7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen. 


Israelek gutxienez ehun palestinar hil ditu azken bi egunetan, eta Gaza hiriaren aurkako erasoak gogortzen ari da

Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]


Txikik eta Otaegik Zarauzko Udalaren aitortza behar dutela aldarrikatu du Sortuk

Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.


Piano bikaina, Biarritzen

Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa. 

Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak

Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.

Data: abuztuaren 8a.

-------------------------

Biarritz Piano Festival... [+]


2025-08-13 | Nagore Legarreta
Ibaiak begirada itzuli zigunekoa

Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]


Eguneraketa berriak daude