IPAR EUSKAL HERRIKO BOZAK: ITUN POLITIKAREN MIRAILA
- Frantzia mailako herri eta kantonamenduetako bozak burutuko dira datozen bi igandetan; martxoaren 11n eta 18an. Bi itzuliko hauteskundeak izateak alderdi politikoen arteko itun bitxiak sortarazi izan ditu historikoki. Ipar Euskal Herrian ere besteak beste gertatzen da.
Iparraldeko bozkatze sistemak beraz, ez du hegoaldekoarekikoan batere antzarik. Iparraldean bozen gehiengo osoa lortzen duenak aulkien erdia bereganatzen du, hau da %50, eta gainontzeko aulkiak modu proportzionalean banatzen dira. Auzapeza lehen itzulian ez bada hautatua bigarrenean izaten da, hori bai, aginte makila hartuz gero sei urteko agintaldi egonkorra ziurtatuta dauka, alegia, irabazleak erabateko egonkortasuna atxikitzen du agintaldi osoan zehar.
Frantziako Estatuko hauteskunde legeak bereziak dira inola ere, eta hartara, alderdi politikoen artean gauzatu izaten diren itunak ere bai. Kasuan kasu, frantses nazionalista jakobinoak, ezkertiarrak zein eskuindiarrak, berdeak nola ideologia abertzale ezberdineko hautagaiak agertzen dira zerrenda berean. Horretarako alderdi politikoen disziplinari lotuta dauden hautagai batzuek "izaera politiko"rik ez dutela edota beren alderdiaren karta "galdu" izanaren itxura agertu behar badute ere.
Baigorriko kantonamenduan atera liteke hautatua gaur gaurkotz kontseilari abertzale bakarra. Jean Michel Galantek gidaturiko zerrendak emaitza onak lortu zituen azkeneko bozketaldian. Gabriel Dermitek RPR-UDFko gidaritza utzi ondoren eskuina oso zatituta aurkezten da. Alta, bigarren itzulia beharko da ziur aski eta abertzaleek laguntzaile gutxi ukanen dute inondik ere.
Herri txikietan alderdi politikoek beren protagonismoa galtzen dute eta zerrenda independientetan gauzatu ohi da hauteskunde lehia. Hautagaiak "burujabeagoak" izaten dira beraietan. Hiri eta herri handietan ordea bestela gertatzen da. Miarritze eta Angeluko kasuak izan dira nabarmenenak. ABko zenbait kidek RPR eta UDFko zerrendetan leku aurkitu izan dute eta honek ezinegona sortarazi du abertzalen batasuna deitu mugimenduaren baitan. Hendaian ere kasu bat izan da, baina ez da berria. Lehen ere zerrenda sozialistan aurkeztu zen. ABkoek Baionan atxikitzen diote beren nortasunari buruaski joateko, Xabi Larralde militante gaztea hautagai-burua izaki.
Donibane-Lohizun herria jo dezakegu abertzaletasunaren eredua, baldin eta eredua Lizarra-Garaziko Akordioa kontsideratzen bada bederen. Izan ere, RPRko Michele Alliot- Marie presidentearen eskuetan dagoen auzapezgoari aitzi egiteko zerrenda batua osatu baitute AB, EAJ, EA eta Haikako kideek. Alliot-Marie Herriko Etxetik kentzeko hori baino gehiago beharko dute, haatik, abertzaleak prest daude oposizioko beste aukerekin adosteko. Lizarra-Garaziko espiritua Donibane-Lohizunen bizirik dago, antza. Bestelakoan, datu adierazgarri baten aiduru ari dira abertzaleak. Hau da, datozen igandeaz geroztik Herriko Etxeetako aulkietan zenbat hautetsi abertzale eseriko diren jakinmina dago. Udalbiltzarekin bat egingo luketeen hautetsi kopurua emenda daitekeen esperantzaz ari dira abertzaleak. Egungo Udalbiltza baina Lizarra-Garaziko Akordioaren espirituaren bilgunea ote?
Xak eta Ekiza
Non: Ondargain txiringitoan (Deba)
Noiz: abuztuaren 27an.
-------------------------------------------------------
Euri langarraren eta lanbro-lainoen artean pasatu dugu Gipuzkoako muga, kostaldean zehar doan errepidetik itsaso zakarrari beha. Bandera... [+]
Jaizkibel konpainia berdinzaleak bi ekintza berezi egin ditu Hondarribiko alardearen egun honetan. Batetik, urte luzez ukatu zaion eta Alarde Tradizionalak baino erabili ez duen espazio oso sinbolikoa bere egin du; bestetik, gutuna eman diote alkateari, mahai gainean bestelako... [+]
Euskarazko ekoizpenek presentzia nabaria izango dute aurtengo edizioan. Bestelakoen artean, espektatiba handiko lan eta gonbidatuak izango dira Donostian: George Clooney protagonista duen Jay Kelly pelikula; Angelina Jolie ere ikusiko dugu Couture-rekin; Julliete Binoche... [+]
Sail Ofizialean erakutsiko dira hiru: Maspalomas, Karmele eta Zeru ahoak. Lehia nagusitik kanpo, zuzendari onenaren saria irabazten ahaleginduko da Irati Gorostidi Aro berria pelikularekin. Beste zenbait lan ere aurkitu ahalko dira.
Zinemaldiaren atariko orokorra beste [+]
Etengo du. Hori da kaskora supituan etorri zitzaidan pentsamendua, gosaria ahoan eta Euskadi Irratia sintonian, Imanol Pradales lehendakaria entzun nuenean CAF “gogoeta etikoa” egitera gonbidatuz, Palestinako lur okupatuetan trena eraikitzeko duen kontratua eten edo... [+]
.jpg)
Astebete igaro da Bartzelonako portutik Global Sumud Flotilla ekimeneko lehen ontziak itsasoratu zirenetik, Gaza helburu. Tunisian lurreratu berri erantzun ditu ekimeneko euskal ordezkaritzako kide Itziarrek –abizenik ez du eman nahi– ARGIAren galderak, igande... [+]
Ekofeminismoak bizitza nondik eta nola baloratzen duen, ikuspegi konplexuagoa eraikitzeko proposamena dakart. Desazkundearen inguruko ekofeminismoa eta antiespezismoa ezagutzearen ondorio dira datozen lerroak; landa eremuan jaio eta hirigunean bizitzeak dakartzan ikuspegiekin;... [+]
Izarrak, ortzi mugagabean, keinu egiten diguten argi izpi dardarti liluragarriak dira, osotasuna eta ezereza bateratuta, zer garen ulerrarazteko oroitarri zaizkigunak: izan sua, izan ondotik joan zaizkigun kuttunak, gizakiaren txikitasuna edo Anbotoko Mariren edertasuna;... [+]
Orriuldu gabe daude oraindik zuhaitzak eta arbolak. Hostoak ihartu gabe daude, bai. Eta hostoa jasotzeko sasoi aproposa da. Hostoa, batez ere geroago jasotzen da; zuhaitzaren adaburua janzten duen orritza edo hostotza erortzen denean edo orriultzen denean, lurraren instantziako... [+]
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Astelehenean jakinaraziko dituzte ordutegiak, eta hilaren 14an, igandean, jarriko dituzte salgai lehen egunetako sarrerak. 254 film egongo dira ikusgai, 56 herrialdetakoak.
Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun die ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]
Caddo hizkuntza gorde eta biziberritzeko ahaleginean ari den ekintzailea da Alaina Tahlate. AEBetako jatorrizko caddo herriko hizkuntza hori jario oneko hiztun bakarrarekin gelditua zen: Edmond Johnson, 95 urteko hiztunarekin. Tahlate gazteak aitortu zion estutasunez bizi zuela... [+]
Izpegiko besten hirugarren edizioa ospatuko dute, Basaizea Baigorriko kultur elkarteak, Baztango Gazte Asanbladak eta Baigorriko zein Erratzuko gazteek elkarlanean prestaturik. Hitzaldiak, bazkaria, ibilaldia, kontzertuak... izanen dute zeregina.