HAUSNARKETARAKO BI TANTA

  • Otsaila Tanttakaren hilabetea izan da. Otsailaren 8an Errudun jaioak" estreinatu zuten eta otsailaren 15ean, berriz, "Hor dago koxka". Euskaraz eta gazteleraz atondu dituzte biak. Donostiako Antzoki Zaharrean egin ziren bi estreinaldiak eta arrakasta itzela izan zuten.

2001eko martxoaren 04an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Erronka gogorrari ekin dio Tanttakak milurtekoa hastearekin batera. "Ozeanoko pianista" obra pertsonalaren ostean eszenaratze konplexua duten antzezlan berri bi prestatu dituzte: "Errudun jaioak" eta "Hor dago koxka". Gaiari erreparatuz zerikusi gutxi duten arren, hausnarketarako bidea ematen duten ikuskizunak dira biak.
1987.ean Peter Sichrovskik Hitlerrekin batera borrokatu zuten nazien seme-alaba eta ilobei eginiko elkarrizketetan dago oinarritua "Errudun jaioak" antzezlana. Noizbait, nonbait eta norbaiti jazotako gertakizunak eta sentimenduak kontatzen ditu. Ikuskizun gordina da bai formaz eta bai edukiz. Sichrovskik eginiko lanaren antzerkirako moldaketa Moma Teatre valentziarrak taularatu zuen lehendabizi. Fernando Bernues zuzendaria Momak eman zituen emanaldietako batean izan zen, eta ikusi ondoren zuzendariarengana jo zuen ea obra Euskal Herrira ekartzeko aukerarik bazegoen galdetzeko. Carles Alfaro eta Joaquim Candeias zuzendariek abiapuntua elkarrizketenganako errespetua izan dela adierazi dute "elkarrizketak publiko egiteak ez zuen pribatasuna baldintzatu behar. Ikuslea plano objektibo batean jartzen da, 'voyeur' batean bilakatzen da. Hala, zuzenean behintzat berari zuzenduta ez dagoen aitorpen ekintza baten aurrean aurkitzen da ikuslea".


"ERRUDUN BATEN BIZITZA DARAMAN ERRUGABEA NAIZ".

Sentsazio hori lortu asmoz metakrilatozko horma batek banatzen ditu ikusleak eta aktoreak. Aktoreak bizkarrez daude eta beren hitzak aurrean duten kamara bati zuzentzen dizkiete, eta hark jasotzen duena izango da pantaila handi batean islatuko dena. Gehienak aurpegi ezagunak diren arren, aurretik ezagutzen ez genituen aztarnak ageri dira pantailan: ia makilajerik gabeko azaletan ezer gutxi dago ezkutatzeko. Honek "kamara ezkutua" telesaioa ikusten ari garenaren sentsazioa ematen du: show itxurarik gabeko errealitatea. Hamaika dira emanaldi bakoitzean ikusleen aurrean biluzten diren pertsonaiak (hizkuntzaren arabera aktore batzuk aldatzen dira). Aktore zerrenda luzea da hortaz: Teresa Calo, Edi Naudó, Martxelo Rubio, Klara Badiola, Idoia Sagarzazu, Aitor Gabilondo eta Aitzpea Goenaga horien artean. Argia itzali da. Briggittek, Susannek, Rainerek edo Ingek ez dute Alemanian gertatutako genozidioarekin zerikusirik baina badute zerbait komunean: errudun jaiotakoak dira. Sentimendu hori, ordea, pertsonaia bakoitzak modu oso ezberdinean azaleratzen du. Poliki-poliki ikuslea pertsona "anonimo" horiek ezagutuz doa, kasik ulertzera iritsi arte. Izan ere, nork ez du inoiz aitarenganako gorrotoa sentitu? Nor ez da inoiz bere kezkak betiko zokoratzen saiatu? Nor ez da inoiz errudun sentitu? Bi ordu inguru irauten duen ikuskizunak gutxi uzten ditu barruak mugitu gabe. Emanaldiak irauten duen bitartean antzokian irribarre urduri batzuk besterik ez dira entzuten. Antzemateak batzuetan ezeroso senti arazten du pertsona.


BOLEROEN ERRITMO GAZI GOZOA.

Oso bestelakoa da Tanttakak prestatu berri duen bigarren lana. "Hor dago koxka" Quim Monzóren "El perqué de tot plegat" kontakizun bilduman dago oinarrituta eta amodio kontuak ditu hizpide. Elkarrekin askotan lan egin duten Mireia Gabilondo eta Fernando Bernuesen zuzendaritzapean euskal antzerkigintzan aurpegi ezagunenetakoek egin dituzte aktore lanak: Ramon Agirre, Ane Gabarain, Elena Irureta eta Jose Ramon Soroizek, hain zuzen ere. Oholtza gainean etxeko egongelan baleude bezala mugitzen da laukote arrakastatsua eta funtzioa hasi bezain laster ikusleria bereganatzea lortzen du. Era berean, aktoreak testuarekin eroso sentitzen direla nabaria da. Taldekideek garbi dute zergatik hautatu zuten Monzóren testu bat: "Oraindik ere buru hausteak ematen dizkigun gaiarekin jolasten duelako, hau da maitasunarekin eta honen adierazpen konplexuena eta ulergarriena den bikotearekin". Jatorrizko liburuko istorioen erdiak egokitu dituzte, narrazioa ekintzarekin ordezkatuz hainbat kasutan. Antzerkia bizitza errealaren ispilu ei da askotan, eta gure buruak bertan islatuta ikusteak ikuskizunaren arrakasta bermatzen omen du. "Hor dago koxka"n ageri zaizkigun pertsonaiak eta istorioak ez dira batere arrotzak. Egoera aldrebesenean ere imagina dezakegu gure burua. Honek azal dezake ikuskizunean zehar ikusleriaren etengabeko irribarrea. Baina antzezlan honetan ia hitzek baino garrantzia handiagoa hartzen du boleroen musikak. Ganbara talde ezagunaren sortzaileetako bat izandako Angel Unzuren zuzeneko gitarra doinuek betetzen dute ikuskizuna bihotzetik irtendako doinuez.
Egoera ezberdinak nabarmendu eta emozioen ehundura ezberdinak iradokitzen ditu obra guztian zehar Unzuren gitarrak. Lau aktoreen ahots goxoek josten dituzte letrekin nota horiek. Boleroek euskaraz ere indar handia izan dezaketela frogatu du Tanttakak lan honetan. Izan ere, nahiko buruhauste izan zituzten boleroak euskaratzeko orduan: "Hasieran pentsatu genuen euskarazko bertsioan kantuak gazteleraz uztea. Gero, ordea, muntaiarekin hasi ginenean konturatu ginen kontraste handiegia egiten zuela. Joxerra Gartziarengana jo genuen eta bere laguntzaz lan polita gelditu dela uste dugu. Azkenean zazpi kantu euskaraz eta gazteleraz berdin gelditu dira, beste bost propio hautatu ditugun bitartean. Horien artean dira 'Maitia nun zira' herrikoia eta Xabier Leteren 'Habanera'".
Behin estreinaldiak eginda programatzaileen eskariaren zain gelditzea besterik ez zaie gelditzen Tanttakakoei. Beraz, oraindik ere bi antzezlanak ikusteko aukera noiz eta non izango den ezin jakin.

MIREIA GABILONDO: "MAITASUNA ARNASA HARTZEA BEZALAKOA DA"
Bergaran sortua dugu Mireia Gabilondo. Unibertsitate garaian Donostiara joan zen Pedagogia ikasketak egitera eta bertan, klaseek uzten zioten denbora librea aprobetxatzeko Antzerki Eskolan izena ematea erabaki zuen. Antzerkiarekiko grina oso gaztetatik sortu zitzaiola kontatu digu. Antzerki Eskolan ari zela, duela hamazazpi urte, Tanttakakoek deitu zioten ea aktore gisa umeentzako "Ondo lo egin" ikuskizunean parte hartu nahi zuen galdetzeko. Ordutik pertsonaia ugariren larrutan sartu da. Zuzendari gisa beranduago hasi zen, baina honetan ere badu eskarmentua. Duela 6 bat urte Jose Ramon Soroizek antzeztutako "Umekeriak" bakarrizketa zuzendu zuen estrainekoz. Ordutik oholtza gaineko nahiz telebistako hainbat ikuskizun zuzendu du.
Antzerkigintzari dagozkion hainbat arlotan aritu izan zara, non sentitzen zara erosoen?
Ez dakit. Uste dut momentuak direla, zu nola zauden, proiektua zein den... denak du zerikusia. Proiektuan sinesten badut eta honen gauzatzean parte hartu nahi badut, berdin zait zuzentzea, aktore lana egitea, idaztea... Garrantzitsuena lan egingo duzun jendearekin gustura egotea da.

Tanttakaren azken bi lanetan buru-belarri sartu zara. "Errudun Jaioak" antzezlanean, esaterako, Sybile 39 urteko judutarraren papera egiten duzu gaztelerazko bertsioan. Nola sentitu zara pertsonaia hau egiten?
Niretzat oso polita eta aberasgarria izan da, bai zuzendari honekin lan egitea eta bai gai konkretu honi heltzea ere. Benetako istorioak izateak ere berezi egiten du ikuskizuna, gaia ere oso hunkigarria da. Eszenaratze oso berezia du gainera, zure aurpegia pantaila erraldoi batean irteten da plano itxi batekin... Hor benetan jokatzen ez baduzu ez daukazu zereginik.

Maitasunaren gorabeherak dira protagonista "Hor dago koxka"n. Fernando Bernuesekin batera zuzendari lanetan aritu zara. Bihotzaren kontuek zergatik dute, zure ustez, halako arrakasta taula gainean?
Ez dut uste arrakasta taula gainean soilik dutenik, bizitzan bertan garrantzia handia du maitasunak. Nik behintzat maitasuna arnasa hartzea bezalakoa dela uste dut, beti dabil hor bueltaka, beti daukagu buruan. Bai maiteminduta zaudenean eta ez zaudenean ere bai. Gauza da guk ikuskizun bat aukeratzen dugunean ez dugula aurretik pentsatzen zein haritik jo, baina maiz jausten gara gai horretan. Aurrekoan Tentazioa taldearekin "Ez da hain erraza" antzezlana egin genuen eta honetan ere gai honekin gabiltza bueltaka.

Oholtza gainean urte askotan aritu diren lau aktorerekin egin duzu lan. Zuzendari gisa nabarituko da, ezta?
Beno, esaterako joan den urtean ETBko Sorginen Laratza saioan ikasle batzuen gorabeherak oinarri zituen "Ez gaude konforme" telesaila zuzendu nuen eta bertan parte hartu zuten aktore batzuek ez zuten lehenagotik ezer egin. Esperientzia horrekin asko disfrutatu nuen, oso polita da ikustea hasberri batek duen ilusioa, gauzak egiteko gogoa..."Hor dago koxka"ko laukotea asko ezagutzen dut, segituan ulertzen gara, nolabait esatearren hizkuntza bera erabiltzen dugu. Hori ere oso polita da. Honekin esan nahi dut bi kasutan lan egitea oso polita dela.


Azkenak
Astebeteko liskarren ondoren, Thailandiak eta Kanbodiak su-eten akordio bat sinatu dute

Duela astebete, bien arteko mugan Thailandiako eta Kanbodiako tropak elkarri eraso egiten hasi ziren, Frantziaren kolonizazio aldian jatorria duen gatazka berpiztuta. Bi herrialdeek "berehalako eta baldintzarik gabeko" su-etena ezartzea adostu dute astelehenean, 35... [+]


Zuzenean eta zeharka 434.000 palestinar hil ditu Israelek 2023ko urritik, Gazako biztanleriaren %20, kalkulu baten arabera

The Lancet aldizkari ezagunak iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du Steven Donziger abokatu entzutetsu estatubatuarrak, The Lancet-en formula... [+]


Europa makurrarazi du Trumpek
AEBek Europako produktuei %15eko muga-zergak ipiniko dizkie, eta alderantziz ezer ere ez

Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]


Agur esan du Hatortxu Rockek, baina segida izango du abenduan: Aske jaialdia

Lau egunez Lakuntza milaka lagunez bete du Hatortxu Rockek. Aurtengo edizioak presoen aldeko jaialdiaren bideari amaiera eman dio. Hala ere, abenduak 27rako jaialdi berria iragarri dute: Aske.


Gosez hiltzen ari gara

Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.


2025-07-28 | Hala Bedi
Gasteizko kanpaldian jasandako Poliziaren bortizkeria salatu dute GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak

GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak salatu dute Ertzaintzak eta Gasteizko Udaltzaingoak gogor kargatu zutela "giro lasaian" egiten ari ziren ekimenaren aurka. Lau atxilotu, 11 identifikatu eta hamarnaka zauritu utzi zituzten Poliziaren esku hartzeari buruzko bestelako... [+]


Janaria sartzeko “10 orduko etenak” iragarri ditu Israelek, Gazan 100.000 haur desnutrizio arriskuan daudelako

"Pausa taktiko" gisa definitu ditu Israelek. Igandean hasi da eta 35 kamioi sartu dira Gazako zerrendara.


Espetxetik irten da Georges Abdallah, Europan espetxean denbora gehien zeraman preso politikoa

40 urte pasatxoko espetxealdiaren ostean, joan den ostiralean atera zuten espetxetik, eta segituan Libanora eraman, bere jaioterrira. Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz ez... [+]


2025-07-28 | Gedar
Arrazakeriarekin lotu ziren iazko gorroto-delituen ia erdia Espainiako Estatuan

%37 genero- eta sexu-diskriminazio kasuekin loturik egon ziren, eta aporofobia %33 hazi zen. Gorroto-delituen intzidentzia tasarik altuena Nafarroan identifikatu zuten iaz.


Umezurtz geratu diren Palestinako haurrei eskolak ziurtatzeko 41.000 euro bideratuko ditu Salam Gaza erakundeak

Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]


Paul Urkijoren ‘Gaua’ hurrengo filmaren soinu bandaren grabaketan parte hartu du Aiaraldeko Iaiaiai taldeak

Irrintzi eta performance taldeak aste honetan egin ditu grabaketak Paul Urkijoren eta Mursegoren eta Aran Callejaren gidaritzapean, eta beste artista batzuekin elkarlanean, Ibon RG-rekin besteak beste. Sitgeseko zinema jaialdian estreinatuko dute pelikula, urrian.


Octavio Alberola zendu da, Donostian Franco hiltzen saiatu zen anarkista

1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.


Sendabelarrak oliotan

Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]


Eskuz eta banaka

Udan, Sargazoen itsasoan (Ipar Amerikako ekialdean) eme bakoitzak 2-3 milioi arrautza askatuko ditu. Baten batek bizirauterik badu, bi hilabeteren baitan ekialderantz igerian hasi eta urte erdi izaterako Azore uharteetara helduko da. Bertan elikatu eta haziko da, urtebeterekin,... [+]


Eguneraketa berriak daude