KUBA, EUSKAL ENPRESAK SUSTATZEKO ERAKUSLEIHO

  • Euskal enpresa multzo handi batek hitzordua jarria du urriaren 29tik azaroaren 5erako, Kuban, Habanako Nazioarteko Azokan. Herrialde honetan egitn den era honetako ekitaldi garrantzitsuena da, 1983az geroztik. Denera, 2.000tik gora enpresa bilduko dira.

2000ko urriaren 29an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Berrogeita hamarretik gora euskal enpresa izango dira Kuban urriaren 29tik azaroaren 5era Habanako Nazioarteko Azokan. Guztira, 60 herrialdetatik joandako 2.000tik gora enpresa bilduko dira 25.000 metro koadroko azalera duen erakustazokan.
Euskal Merkataritza Ganberek eta Eusko Jaurlaritzak lagunduta, Kubako erakustazoka euskal industria sustatzeko erabili nahi da eta, aldi berean, Euskal Herriko eta Kubako enpresen arteko teknologia eta industria lankidetzan sakontzeko.
Kuba eta Euskal Herriaren arteko merkataritza harremana ez da gauza berria, nahiz eta duela hamar urtez geroztik garatu den gehien bat. Esate baterako, Kubara bidalitako esportazioak %280 hazi dira 1992tik 1999ra bitartean, 4.988 milioi pezetatik (199 milioi libera) 13.527 milioi pezetara (530 milioi libera) igoz. Beraz, bi herrialdeen arteko harremana goraka joan da 1992az geroztik, eta datozen urteetan are gehiago haz dadin itxaropena dago. Euskal enpresek Habanako Nazioarteko Erakustazokan izango duten partaidetza, inolako zalantzarik gabe, lagungarri gertatuko da helburu hori betetzeko.


KUBARAKO ESPORTAZIOEN GORAKADA.

Euskal enpresek Kubara egindako salmentek igoera nabarmena izan dute azken hamarkadan. Baina, nolanahi ere, 1999. urtean geraldia izan dute Kubarako esportazioek, 1998ko kopuruen oso hurbil geratuz. Kubatik etorritako inportazioak esportazioak baino askoz murritzagoak dira, 1.800 milioi pezeta ingurukoak izanik. Hala ere, kopuru honek inportazioen igoera nabarmena adierazten du 1998ko 214 milioi pezetekin alderatuz. Orain arte Kubatik inportazio gehien egindako urtea 1996koa izan zen, 1.423 milioi pezetara iritsiz.
Espainiako Estatutik Kubara egindako esportazioak, azken kopuru ofizialen arabera, 81.816 milioi pezetakoak izan ziren 1998an. Beraz, Euskal Herritik egindako esportazioak haien %16,5 osatzen dute. Inportazioak 19.974 milioi pezetakoak izan ziren Espainiako Estatuan. Kubaren sozio komertzial nagusia Espainiako Estatua da %15eko merkatu kuotarekin, Kanadaren aurretik. Bezero gisa bosgarren herrialdea da, Errusia, Kanada, Holanda eta Txinaren ondoren. Euskal esportazioen helmuga herrialdeen rankina Europan zentratzen bada ere, Kuba garrantzia bereganatzen ari da eta euskal salmenten %0,8 dagokio.
Euskal Herritik Kubara egindako esportazioen multzo nagusia industriako ekipamendu eta produktuek osatzen dute, eta inportatu, berriz, txatarra da gehien inportatzen dena. Salmenta nagusiak honako produktuetan gauzatzen dira: hozkailuak, izozkailuak, ponpak, errodamenduak, makinak, burdin galdaketako eraikuntzak, ibilgailuen zatiak eta osagaiak, ebaketarako gailuak eta torlojuak. Produktu horietan guztietan 100 milioi pezetatik gorako salmentak izan dira.
Deigarria gertatu da joan den ekitaldian soldadura gabeko profil hutsek eta hodiek izan duten bilakaera negatiboa, zeren orain arte, urtez urte, Euskal Herritik Kubara egindako esportazio nagusia izan baita, azken urteetan 1.000 milioi pezetatik gorako kopurura iritsiz eta euskal esportazio guztien %10 bereganatuz. Burdinazko edo altzairuzko produktu ijetzi zapalen esportazioa ere jaitsi egin da, lehen seihilekoan 32 milioi pezetako kopurua bilduz, hau da, 1998.eko 354 milioi pezeten aldean gutxi. Bestalde, Kubatik datorren inportazioaren %90 txatarrari dagokio.

HELMS-BURTON, NAZIOARTEKO LURRALDETASUNA URRATZEN DUEN LEGEA
Kuban egiten diren atzerriko inbertsioak mugaturik daude azken hiru urteotan, Estatu Batuetako presidenteak 1996ko martxoaren 12an sinatutako Helms-Burton legearen ondorioz. Zer da lege hori, zer dio? Lege horren xedea Kubako Gobernuak ezarritako lurren desjabetzeak kaltetutako 5.911 iparramerikarren eskubideak defendatzea da. Lege honen aurrean, nazioarteko komunitateko hainbat herrialde ados jarri da, eta Helms-Burton legeak nazioarteko lurraldetasunari buruzko arauak urratzen dituela adierazi dute, bereziki Europako Batasuneko herrialdeek, Kanadak eta Mexikok. Lege horren arabera, herrialde batean (Estatu Batuetan) beste herrialde baten aurkako salaketak egin daitezke, hirugarren herrialde batean (Kuban) gertatutako ekintzengatik, eta horrek beste herrialdeen subiranotasunari erasotzen dio.
Bestalde, Kubako Batzar Nazionalak 1996ko abenduaren 24an Kubako Duintasuna eta Subiranotasuna Berresten duen Legea onartu zuen, une horretan Estatu Batuetako hiritar ziren pertsona natural eta juridikoei desjabetutako ondasunengatiko ordain zuzen eta egokia eskaintzeko duten jarrera adieraziz. Kubako agintariek, gainera, blokeoak eragindako kalteak ere negoziazioan kontuan hartzeko eskatzen zuten. Halaber, atzerriko inbertitzaileak babesteko behar diren formulak baimentzeko ahalmena eman zitzaion Gobernuari.
Europako Batasuneko herrialdeek bat egin dute eta, Kuban inbertsioak egin dituzten Europako enpresei zigorrak jarriz gero, Munduko Merkataritza Erakundearen (OMC) organo gorenera jotzeko mehatxua egin dute. Nolanahi ere, Ipar Amerikako lege horrek indarrean jarraitzen du eta dagoeneko, badira Kuban inbertsioak egin izanagatik zigortuak izan diren eta, ondorioz, Estatu Batuetan sartu ezin duten herrialdeak. Zigortutako herrialde horiek ez dira Europakoak.

KUBAKO ERRADIOGRAFIA
Azalera: 110.860 Km2
Biztanleak: 11.000.000
Dentsitatea: 99,57 biztanle/ Km2
Hiri garrantzitsuak: Habana, Santiago, Santa Clara, Camaguey, Cienfuegos, Matanzas eta Pinar del Rio
BPG: %5 (1996), %1,5 (1998)
Errenta per capita: 1.288 peso (1996), 1.314 peso (1997) eta 1.329 peso (1998).

MERKATU BEREZIA EUSKAL ENPRESA TXIKI ETA ERTAINENTZAT
Kuba euskal enpresa txiki eta ertainentzako merkatu oso berezia bihurtu da. Horrela nabarmentzen da SPRI Industri Sustapen eta Eraldaketarako Baltzuak 1998ko irailean Habanan ireki zuen bulegoak piztu duen interesa eta horren bidez abian jarri diren negozioak ikusirik. Bere jardueraren lehen urtean 43 lankidetza proiektu jaso zituen, eta horietako 16k Kuban zuten jatorria. Datu horren arabera, bulego hori SPRIren euskal sareko proiekturik gehien duen bulegoa da.
Kopuru horiek, Eusko Jaurlaritzako Industria Saileko arduradunen ustetan, oso pozgarriak dira, zeren hiru proiektu arrakastatsu gertatu dira, beste zortzi, duela hilabete batzuk, ezarpen urratsean zeuden, zazpi garapen urrats aurreratuan daude akordio zehatzetan gauzatzekotan, eta gainerakoetan hasierako gestioak egin dira.
SPRIren bidez bultzatutako eskaera motari dagokionez, nabarmentzekoa da Kuban produkzio lankidetzarako planak garatzeko egin zirela bederatzi eskakizun kubatar eta sei euskaldun. Eskaera egin duten sektore nagusiak honako hauek izan dira: metalurgia, material elektrikoa, material hidrauliko eta tubularra, makina erreminta, produktu siderurgikoak, burdingintza, elikadura eta produktu kimikoak.
Azpimarratzekoa da baita ere SPRIk zuzendariak hezitzeko programak eta industri eraldaketarako prozeduran laguntzeko proposamenak zabaltzeko egindako lana. Horrela, oso aipagarria da 65 zuzendari kubatarrek enpresen zuzendaritzarako eta nazioarteratzeko tekniken arloan egindako ikastaroa.
SPRIk Kuban duen bulegoa oso gune interesgarria bihurtu da Karibeko uharte honetan negozioak abian jartzea bideratzeko. Eusko Jaurlaritzaren erakunde honek abala ematen die Kuban sartu nahi duten euskal enpresei, eta horrek arindu eta biderkatu egiten ditu negozio aukerak. Aldi berean, Kubarekin zeharka lanean ari diren enpresei haiekin zuzenean aritzeko aukera eskaintzen die, eta horrek produktuak merkatu egiten ditu.
Euskal Herriko eta Kubako enpresen arteko proiektu konbinatuen hainbat adibide dago. Horrela, Bombas Emica eta Lazaro Ituartek elkarte bat osatu dute Guantanamoko Valvorekin, uharte horretan balbulen eta ponpen osagaiak egiteko. Une honetan Gonvarri eta Nervacerorekin proiektu garrantzitsua ari da negoziatzen Acinox taldeko Antillana de Acero eraldatu eta birmoldatzeko. Halaber, Matanzaseko Central Azucarero España Republicana eta fabrika erantsi guztien eraldaketa negoziatzen ari da. Programa horrek bost urteko iraupena izango du, eta Euskal Herriko enpresa txiki eta ertain ugari erakarri dezake. Azkenik, aipatzekoa da baita ere turismoan edo energiaren arloan gauza daitezkeen negozioetarako aukera.
Energiaren arloan Eusko Jaurlaritzaren menpe dagoen EEEk (Energiaren Euskal Erakundeak) zeregin garrantzitsua izan du Kubako elektrizitate sarearen hobekuntzan eta, bereziki, Habana zaharrean. Kubatarrak ondo jabeturik daude energia arloan duten urritasunaz, eta uhartearen ahalmen energetikoa indartzeko asmo tinkoa dute. Eusko Jaurlaritzako Kanpo Ekintzetarako Idazkaritzaren finantza laguntzari esker, EEEk Kubako hiriburuko lurpeko elektrizitate sarearen birgaikuntza teknologikorako proiektu bat egin du, 143 milioi pezetako kostua izan duena. Jarduera honi esker Habana Erdialdean eta UNESCOk "Gizateriaren Ondare" izendaturiko Habana Zaharreko erdigune historikoan bizi diren 275.000 biztanleen hornidura elektrikoa hobetzea lortu da.
EAEk laurogeiko hamarkadan izandako birmoldaketa beldurgarriaren garaian sortu zen SPRI eta, hasierako helburuak bete ondoren, egoera berrira egokitu da. Horretarako enpresen sustapenera bideratu du bere zeregina. Duela bi urtez geroztik, SPRIk hiru arlo lantzen ditu nagusiki: sustapena, nazioarteratzea eta batasun teknologikoa.


Azkenak
2025-07-23 | Iñaki Lasa Nuin
Gizakia kosmosa da

Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.

Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]


2025-07-23 | Josu Jimenez Maia
Marokoren estrategia zahar-berritua

"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.

Kezka, ezinegona eta... [+]


Txorimaloei mokoka

Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.

Miope bezain itsu,... [+]


2025-07-23 | Patxi Saez Beloki
Euskara gara

Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.

Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]


Jaurlaritzako Osasun Sailak lantaldea berregituratu du, “arreta modernizatzeko eta kalitatezko zerbitzu publikoa ziurtatzeko”

Kargua hartu eta urtebetera, Alberto Martínez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak lantaldean aldaketa batzuk egin dituela iragarri du, "etorkizuneko osasun sistema publikoaren eraldaketari" ekiteko: besteak beste, Gontzal Tamayo Medel sailburuorde berria... [+]


Euskal gastronomia tradizionalaren Ja(ki)tea sariak banatu dituzte, “balioez beteta” eta erakundeak interpelatuta

Zazpigarren urtez, Adunako (Gipuzkoa) Zabala sagardotegian egin dute Ja(ki)tea sarien banaketa, euskal gastronomia tradizionala oinarri duten jatetxeen artekoa. Besteren artean, Getariako Kosta Aroak irabazi du bertako ekoizle onenaren saria, Tafallako Tubalek plater... [+]


Europako Batasuneko herrialde gehienek bat egiten dute migratzaileak deportatzeko neurriak gogortzearekin

Migratzaileak deportatzeko neurriez mintzatzeko, EB Europako Batasuna osatzen duten 27 estatuetako Barne eta Migrazio ministroak bildu dira asteartean, Kopenhagen. Ondorioztatu dute EBko herrialde gehienek babesten dutela etorkinak deportatzeko neurriak gogortzea... [+]


Iruñeko polizia-etxean hil zen Ndiayeren omenezko plaka kendu dutela salatu dute

“Badirudi memoria kolektibotik ezabatu nahi dutela hiriak bizi izan duen polizia-indarkeria arrazistaren ekintzarik latzena”, salatu dute. Bestalde, azken boladako diskurtso eta eraso arrazisten gorakadaren aurrean, elkarretaratzea deitu dute Irun eta Donostiako... [+]


Jaurlaritzak 606.000 esleipen publiko ikuskatu ditu, eta ez du Servinabarri lotutako bat bera ere aurkitu

Cerdán auziari loturiko Servinabar sozietatearekin eta Antxon Alonsoren beste hemeretzi enpresarekin kontratu publikorik izan ote den jakiteko aztertu ditu EAEko gobernuak azken hamar urteetako esleipenak. Antxon Alonsok Espainiako Senatuko talde politikoen galderak... [+]


Enborrik zulatzen ez duen okila

Euskal Herrian badugu inurrijale bat, baina ez da Ameriketan aurkitzen den ugaztun hori. Gurean hegazti bat da inurrijale amorratua dena, hainbeste gustatzen zaizkio inurriak ezen Debagoiena eta Debabarrenean inurrijale ere deitzen dioten. Eta hau, okil espezie bat da:... [+]


Martxa eta burujabetzak

Madalenetan murgilduta gaudela irakurriko duzue askok artikulu hau, bestela ere pentsatu gure etorkizuneko egunerokoan, jai giro herrikoiak aurrez irudikatzen duen herria baita urte osorako desio dugun herri eredua, deskantsu pixka bat gehiagorekin, noski. Badira urte batzuk... [+]


Zigiluen artean elkar ulertu, alternatibak eraikitzeko

Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]


2025-07-23 | Jakoba Errekondo
Sagastien joeraren hipotesia

Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]


2025-07-23 | Garazi Zabaleta
Aukera Natura
Kuartangoko lursaileko paisaia eraldatzen

Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]


Eguneraketa berriak daude