TIKARIAK

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Euskaraz "Kiroldegia" da hitz zuzena nonbait, eta ez gaztelaniaren eraginez askok errepikatzen duten "Polikiroldegia". Ia egunero hedabideetan azaltzen diren politikaren aurrendariak izendatzeko ere hitzaren zuzenketa berbera beharko genukeelakoan nago. "Poli" kendu (nondik begiratzen den oso harrigarri gerta badaiteke ere) eta "Tikariak" utzi. Alegia, "tik" berberaren errepikatzaile nekaezinak.
Oso izaera bihurrikoak garenok, gure bizitzako bolada batzuetan, adoleszentzian bereziki, "tik"-etarako joera izan dugu: begietan, hatzetan... Ederki egiten ziguten errieta honelakoetan harrapatzen gintuztenean. Hauei ez, ordea, hauen "tik"-en errepikapen guztiak biltzeko, txalotzeko eta goraipatzeko ere, kazetarien arteko subespezie bat sortu da: "Tikkorua" (sopranoak, kontraltoak eta tankera guztietako ahotsak dituztelarik). Eta hauen kontzertuetarako programa eta itxurazko azterketa kritiko burutsuak idazteko "tikintelektualak" noski. A ze koadrila!
NIK ez dut inoiz politika deitzen duguna gustukoa izan. Onartzen dut beharrezkoa dela, interesgarria izan daitekeela, gaur egun horretan sartzen diren askok borondate onez egiten dutela... Baina niri gaur egun politikagintza, oro har, boterearen ehiza iruditzen zait eta duen alderdi interesgarriena pertsonen eta taldeen mixerien ikuskizuna eskaintzea. Esango nuke jatorrizko "politika" hitzari esanahi murrizketa garratza egin diogula. "Gizartegintza" den aldetik hain onuragarri eta aberatsa den ekimena, oso motz eta eskas uzten dugula ematen diogun adiera estuan.
Bereziki mingarriak gertatzen zaizkit "tikari" hainbatek axiomatzat ematen dituzten uste batzuk:
1. Errealitatean dauden konturik garrantzitsuenak beren esparru horretakoak diren uste sendoa.
2. "Tikariek" boteretik gertu daudelako edozein konturi buruz sortzen dituzten iritziak entzungarriak direla.
3. "Polisgintzan", "gizartegintzan" partaide eta kolaboratzaile zintzo izateko beraien eremuan lan egin behar dela.
4. "Tik"-en borroketan sartu nahi ez dutenak eskirolak, beldurtiak edo kontzientzia gabekoak direla.
"Tikkoruak" nahi bezain ozen kantatuta ere, "tikintelektualek" nahi bezainbeste liburu eta artikulu idatzita ere, ez dut uste nire iritzi soil eta "primario" zenbait aldaraziko dituztenik. Esaterako, kriterio moralak politikakeriaren interesen aurretik jartzea beharrezkoa dela. Adibidez, agintean daudenek, gizarteak emandako talaia berezian jarrita daudelako, jendeari zer pentsa eman behar diotela eta ez beraiei komeni zaiena sinestarazi. Exemplum, "tikariei" ohoreak eta diruak ez dizkiegula ematen gure gainetik jar daitezen, baizik-eta gure zerbitzuan, alegia, "polisgintzaren", "gizartegintzaren" eginkizun administratiboak bidera ditzaten. Beste bat: "tikarien" salabardoak gutako inoren bila dabiltzanean, ez dutela jenderik bildu behar, pertsonak baizik.
MATEMATIKAN lege zorrotza dago: bi punturen arteko biderik laburrena lerro zuzena da. Errealitatean eta gizartegintzan hori ez da betetzen. Guztiz kontrakoa bai. Zergatik? Errealitatean punturik ez dagoelako noski. Puntuak izaki abstraktuak dira, masarik eta ingururik gabekoak, izenik eta jatorririk gabekoak, lagunik eta etsairik gabekoak... Polisean, gizartean, pertsonak eta taldeak ditugu. Hauen arteko biderik laburrena bihurria izaten da beti. Kontuak inoiz ez dira argiegi egoten eta ulertzeko ahalegin handiak egin behar izaten dira. "Tik"-en teknikak, aldiz, ulerpen hori moteldu, bihurriagotu eta txartu besterik ez du egiten.
Hala ere, basakeriaren aurrean, izuaren aurrean, sarri "tikariak" ez diren pertsonei "tik"-en bitartez erantzutea baino beste biderik ez zaie geratzen. Besterik ezinean


Azkenak
Javier Milei eta bere arreba eroskeria trama batekin erlazionatu dituzte filtraturiko audio batzuek

Argentinako hainbat hedabidek Desgaitasun Agentzia Nazionalaren buru den Diego Spagnuoloren audioak zabaldu dituzte. Argentinako Gobernuan eroskeria dagoela aitortu eta azaldu du horietan Spagnuolok, eta ustelkeria kasu horren buruetako bat Argentinako presidente Javier Mileiren... [+]


2025-08-28 | Gedar
Bere historian lehen aldiz, 110.000 milioi euroko kapitalizazioa gainditu du Iberdrolak

Europako energia-enpresarik handiena da jada, eta bi handienetako bat munduan.


Frantziako Gobernuaren aurka “guztia blokeatzeko” deia indartzen ari da

Irailaren 10a izanen dute protestarako lehen hitzordua. 2018 urteko Jaka Horien mugimenduaren segipen gisa ikusten dute anitzek deia, nahiz eta alderdi politikoak eta sindikatuak dinamikari lotu izanak ezberdintzen dituen biak. François Bayrouren austeritate politikaren... [+]


Udazken beroa Frantzian?

2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.

Horri gehitu behar... [+]


Alemaniak derrigorrezko zerbitzu militarra “beharrezkoa” denean ezarriko lukeen lege proiektua onartu du

Europako azken urteetako joerari jarraiki, derrigorrezko zerbitzu militarraren harrabotsa Alemaniara heldu da: SDP Alemaniako Alderdi Sozialdemokrata buru duen Defentsa Ministerioak borondatezko soldadutza ezarriko lukeen lege proiektua onartu du, "beharrezkoa" denean... [+]


Nafarroako lau pilotari ijitori omenaldia egin diete Mañuetako pilotalekuan

Flamenco On Fire jaialdian ospatu dute ijito komunitatearen, flamenkoaren eta pilotaren arteko harremana. Iruñeko Alde Zaharreko Mañueta pilotalekuan antolatu dute jaialdia, eta bertan omenaldia egin diete lau pilotari ijitori.


2025-08-28 | Jon Aleman Astitz
Supremazismo espainiarren “kontsentsu linguistikoa”

Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.

Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]


2025-08-28 | Iñaki Lasa Nuin
Gure jaiak

Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]


2025-08-28 | LAB sindikatua
38 urteko garraiolari bat hil da Erriberrin

LABek jakin ahal izan duenez, Iruñeko garraiolari bat hil da asteazken goizaldean Erriberrin, lanerako zerabilen kamioia bidetik atera eta irauli ostean.


Polizia “talde zaurgarri”?

Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]


Hainbat ekintzailek bidea moztu diote Israel-Premier Tech txirrindularitza taldeari Espainiako Itzulian, Gazako genozidioarengatik

Hainbat lagun errepidera atera dira Palestinako banderak eta Gazako genozidioaren aurkako mezuak eskuan, eta Israelgo taldeko txirrindularien taldekako asteazkeneko erlojupekoa oztopatu dute. Etaparen ondoren argitaratutako ohar batean, taldeak manifestarien "ekintza... [+]


Martxoaren 15 eta 22an iraganen dira Ipar Euskal Herriko udal hauteskundeak

Bozketa arauei dagokionez hainbat aldaketa bideratu zituen maiatzaren 21ean bozkaturiko legediak. Bozkatzeko prozedura argiturik, abuztuaren 27an eman du hauteskundeen agendaren berri Frantziako Gobernuaren bozeramaileak.


Gabriel Aresti omentzen arteak bateratuz

LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.


Estefi Etxebeste
“Mentalki ongi prestatzea dirudiena baino garrantzitsuagoa da harri-jasotzean”

Abuztuaren 9an errekor berria ezarri zuen Estefi Etxebestek (Ituren, Nafarroa, 2002) Sunbillako Ramon Latasa pilotalekuan. 100 kiloko harria 59 aldiz goratu zuen, eta 2014an Idoia Etxeberriak ezarritako 56 altxaldiak gailendu.


2025-08-27 | Patxi Azparren
Askapen prozesu heterokroniko, poliedriko eta “kuantikoa”

Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!

Prozesu heterokronikoa

Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]


Eguneraketa berriak daude