KALORIA ASKO, ZERO BITAMINA
- Haur programazioaren eskaintza txarra da. Hori da Eroskiren Consumer aldizkarian plazaratu azterketak agerian uzten duena. Behatutako hamaika telebista kateetatik, lau bakarrik dira proga gainditzen dutenak. ETB-1eko eskaintza, eskasa izanik ere, ez da okerrena.
Horren kariaz, Consumer-ek 103 orduko haur-programazioa (4 eta 12 urte artekoentzakoa) behatu du, hamaika telebista kate aukeratuz: TVE1, La2, Tele 5, Antena 3, Canal Plus, ETB-1, Canal 9, Canal 33, Telemadrid, Canal Sur eta TVG. Goizeko 7etatik gaueko 10ak arte, 18 saio ezberdin aztertu dira, irudi errealeko 20 telesail eta marrazki biziduneko 101, haur programazioan aditu eta psikologoekin adostutako irizpide eta metodologia jarraiki.
Emaitzak, tristeak izan dira benetan, salbuespen batzuk izan ezik, saioak txarrak dira teknikoki eta artistikoki eta, zenbaitetan, haurrentzako egokiak ez diren baloreak bultzatzen dituzte, hala nola, indarkeriari garrantzirik ez ematea edo gehiegi sartzea, sexismoa, kontsumismo konpultsiboa, eta abar. Hagitz gutxi dira gustu ona, sormena, adimena eta sentsibilitatea lantzen duten saioak, baloreak erakusten dituztenak, esaterako, elkartasuna, askatasuna, berdintasuna, ingurumenarekiko ardura eta tolerantzia. Halaxe, 11 kateen batez bestekoa ez da gainditura heltzen; 4 dira bakarrik azterketa gainditu dutenak: TVE1, La2, eta bi kate autonomiko, Kataluniako Canal 33 eta Valentziako Canal 9. Suspentso biribila dutenen artean, Tele 5, Antena 3 eta Telemadrid ditugu. Hurrengo Canal Sur eta TVG datoz. Horiek baino hobexeagoak eta ozta-ozta proba gainditzen dutenak: ETB1 eta Canal +. Halaber, eman ohi diren saioak (Tele 5eko "Club Disney" edo Antena 3ko "Megatrix") ez dira benetako telebista programak, "edukigailu zakuak" baizik, non pixka bat denetik anabasan sartzen duten: marrazki bizidunak, telesailak, lehiaketak, musika ... Hori gutxi balitz, publizitate ugari sartzen dute bai saioa hasi aurretik, baita tartean ere.
Hartara, haurrentzako telebistak, helduentzakoak bezalaxe, jasotzen dituen kritikak ongi merezita dituela ikusi da: sentimenduetara baino emozio instintiboetara jotzen duelako, errealitatea desitxuratuz, errazkeriara joz, eta hizkera pobretuz. Haur programazioa hain gutxi zaintzeak bestalde, aditzera ematen du telebista kateek ez dutela interes handirik umeengan duten entzulerian eta, larriagoa dena, saioak behar bezala taxutzeko ez dutela haur psikologian edo pedagogian aditurik
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]
Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]
1985. NATOn mantentzearen kontrako manifestazioak egin ziren Hego Euskal Herriko hiriburuetan azaroaren 10ean, tartean Donostian. Milaka lagun irten ziren kalera Koordinadora Antimilitaristaren deiari erantzunez, orduko agintariak karikaturizatzen zituzten mozorroekin. Kanpaina... [+]
Hedabideen artean erakunde publikoek urtero publizitatearen bidez banatzen duten diru-zakua milioika eurotan zenbatu daiteke. Baina sistema garden eta justu baten faltan, medio batzuk argi eta garbi irabazten irteten dira banaketa horretan, eta Eusko Jaurlaritzaren... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Urtemugak hausnarketarako parada izaten dira. Atzera begira jarri, egindako bideari begiratu eta, oraina ulertuta, geroa pentsatzeko. 2025 honetan, urtemuga biribila bete dugu: Gipuzkoa izenaren idatzizko lehen aipamenetik mila urte bete dira, eta aukera ezin hobea iruditu zaigu... [+]
Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]
Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]