53 KANTARIREN OLDAR ARRAKASTATSUA
- Azken hiru urte hauetan Miarritzeko Oldarra gizon-abesbatza eta Warner multinazionala lotu dituenharremana emankorra izan da oso. 1997tik hona, hirudisko ekoiztu dituzte elkarrekin. Azkena, "Euskal Herri" izena duena, otsailaren 15ean karrikaratu zen.
Warner diskoetxearen bidez, Oldarra abesbatza mundu mailako merkatura ireki da, eta ez da urrats hori gogoeta asko egin gabe emana izan. "Arima galduko ote ginuen, horra gure kezka zein zen", adierazten du Iñaki Urtizbereak. Bere gurasoak Gipuzkoatik Frankoren armadatik ihes eginda etorri eta Montaubanen, Frantziako hego-ekialdean, sortu zen zuzendari honek atseginez jasotzen ditu gaur egun Frantziatik, Belgikatik, Britainia Handitik edota Estatu Batuetatik datozkion gutunak. Horietan Oldarraren musika entzun duten jendeek beren plazerra erakusten diote; batzuek musika-partiturak eskatzen ere, beren herriko koralean kantatu ahal izateko. Hala nola, hiru eskaera izan ditu Britainia Handitik. Bestela erranik, Londreseko eta Galeseko abesbatza batzuek euskaraz kantatuko dute Oldarra gizon-taldearen errepertorioaren zati bat.
Gaur egun, euskal kulturari dagokionez, erreferentzia bat da Oldarra. Ospea merezi du, bere kalitatearen sustraiak urrun botatzen dituelako, ez bakarrik koroaren arteari, baina espresiobide desberdinei dagokienez. Oroitarazi behar da Oldarra sortu zela Espainiako gerra zibilaren biharamunean. Miarritzen elkar ezagutu zuten zenbait euskaldunek; besteak beste, Olaeta aita-semeak, Urtizberea senar-emazteak, Jose de Etxabek, Narkiz Ibarrondok... eta oraino dantzari, musikari eta kantari gehiagok zuten taldea abiatu eta gorpuztu.
Orain ezagutzen dugun Oldarra gizon-korua "orduko tradizio horretan" sartzen dela uste du Iñaki Urtizbereak. Hots, goi-mailako emaitzak kausitzeko lanari ekitea beste biderik ez dagoela uste duen pentsamolde horretan.
Dudarik gabe, filosofia honek bere fruituak ekarri ditu eta honela, XXI. mendearen atarian, Euskal Kultur Erakundeak bideratu duen inkestan, galdezketatuen ustez, bi musika taldek dute hobekienik Euskal Herria ordezkatzen: Oldarrak eta Oskorrik.
"'Vedette'-rik ez da Oldarran -segitzen du Iñaki Urtizbereak-, ez dugu errusiar koruetan bezala kantari solista bat besteen ahotsekin apaintzen, baina elkarlanean oinarritzen gara. Helburua dugu gure sonoritatea aurkitzea".
Giza harremanei dagokienez, Oldarra abesbatza talde bat bihurtu da, eta horretan bakoitzak bere tokia dauka. Dela 23 urte dituen kantari gazteenak, dela 74 dituen zaharrenak. Zuzendariaren esanetan, Oldarrako partaide izateko baldintza bakarra da "kantariak zerbaitek hunkiturik sentitzea, hots, entzuleei soinu berezia eskaintzen dietela ohartu behar dira". Eta taldea ia familia dela erran genezake, ezen Oldarra taldeko kantariek astean bi aldiz egiten baitituzte errepikapenak, eta bi gaualdi horiek parada dira bozak berotu, landu eta egitaraua sakondu ondotik, elkarrekin afaltzeko, baita batzuetan orduak luzatzeko berandu arte mus partidetan.
Borobilduz, diziplina, lana, baina baita lagun arteko giroa ere, errezetarik eraginkorrena da Oldarrarentzat, ospe handiko abesbatza bat egonkortzeko.
"Zenbat eta gehiago ireki beste kantatzeko moldeetara -dio Iñaki Urtizbereak- orduan eta hobe kantatzen da euskal errepertorioa". Horregatik zuen onartu musika garaikideko ekitaldi baterako prestatzea bere kantariak. Horregatik ere, bere abesbatzak festibal desberdinetan parte hartzen du; adibidez, Okzitaniako Tolosako musika sakratuko jaialdian. Eta ez-ohiko ideietan zein partaidetzetan murgiltzen da. Hala nola, apirilaren 14ean, hirugarren eta azken diskoaren aurkezpenean, kobrezko boskote batekin; "garatzeko, dena ukitu beharra baitugu". Gainera, zuzendari artistikoa ondoko diskoan pentsatzen ari da, eta freskotasun nahiz originaltasunaren bila dabil.
"Zer ote da abesbatza batentzat 'euskalduna' izatea?", bere buruari pausatzen dio galdera Urtizbereak, eta taldearen osotasunarekin emaitza batetara heltzen saiatuko dela, "jadanik entzundakoan erori gabe", erantzuten.
Oraindik Warner etxearen eskutik plazaraturiko "Euskal Herri" disko berria publikoari aurkeztu gabe dagoela, Iñaki Urtizbereak abiapunturik badauka, nola ez, hausnartzen duen hurrengo lanarentzat. Euskal koru-kantuen tradizioa albo batera utzirik, nahi luke sorkuntza bati ekin. Baina horretaz sakonki hitz egiteko goizegi da. Izan ere, orain, Oldarraren lehentasunetan baita "Euskaldunen lurra" (horrela itzuli dute azken diskoaren titulua frantsesera) ongi saltzea eta udako nazioarteko bidean pentsatzea
Ur azpian utzitako herrietatik joan behar izan ziren 600 pertsonen omenez jarri dute oroigarria urtegiaren begiratokian, "ez ditugu inoiz ahaztuko urperatutako bizitzak", adierazi du Arabako ahaldun nagusiak.
Plantillak baiezkoa eman dio aurreakordioari, eta, printzipioz, urte hau amaitzean itxiko dute fabrika.
Gasteizko lorezainen grebak lau hilabete bete ditu, langileek salatu dute Enviser enpresak eta Gasteizko Udalak blokeatu dutela auzia, bilera berririk ez dutelako egin uztailaren 7tik.
2002 eta 2010 artean Kolonbiako presidente izan zenari gutxienez lau eta zortzi urte arteko espetxe zigorra ezarri diezaiokete. Auzitegi Gorena 2018an hasi zen ikertzen Uribe, Ivan Cepeda senatari ezkertiarrak jarritako salaketa batean lekuko ziren hainbat paramilitarri... [+]
Yinon Levi izeneko kolonoak Odeh Hadalin aktibista hil du Zisjordania hegoaldean. 'No Other Land' dokumentala grabatzen lagundu zuen Hadalin, dokumental onenaren Oscar saria irabazi zuen martxoan. Kolono hiltzailea palestinar lurraldeak okupatzeagatik AEBetako zigor... [+]
Arma astunekin elkarri erasoka lau egun eman ondoren, baldintzarik gabeko su-etena adostu dute Kanbodiak eta Thailandiak, Malaysiaren bitartekaritzarekin, Kuala Lumpurren egin duten aurrez aurrekoan. Ezingo dute akabera hori ikusi bonbardaketetan, alde batean zein... [+]
Astearte honetako gobernu bileran onartuko dute PSOEk eta Sumarrek, akordioa iragarri baitute. Neurria "berehala" ipiniko dela indarrean jakinarazi dute.
AEBetako Idaho estutako Boise hiriburuan ospatuko dute euskal kultura ezagutarazteko, eta euskal diaspora batzeko. Hainbat ekitaldi egingo dituzte uztailaren 29tik abuztuaren 3ra arte.
Duela astebete, bien arteko mugan Thailandiako eta Kanbodiako tropak elkarri eraso egiten hasi ziren, Frantziaren kolonizazio aldian jatorria duen gatazka berpiztuta. Bi herrialdeek "berehalako eta baldintzarik gabeko" su-etena ezartzea adostu dute astelehenean, 35... [+]
The Lancet aldizkari ezagunak iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du Steven Donziger abokatu entzutetsu estatubatuarrak, The Lancet-en formula... [+]
Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]
Lau egunez Lakuntza milaka lagunez bete du Hatortxu Rockek. Aurtengo edizioak presoen aldeko jaialdiaren bideari amaiera eman dio. Hala ere, abenduak 27rako jaialdi berria iragarri dute: Aske.
Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.