BABES EREDUAK EUROPAN

  • aurrean, babestea merezi duten guneak aurkezten ari dira.

2000ko martxoaren 12an
Naturaren kontserbazioaren inguruan, Europa mailan ezarri den lege tresneria garrantzitsuena «Habitat naturalen eta basa-fauna eta floraren kontserbazioari buruzko 92/43 Arteztaraua» da. Batasuneko biodibertsitatea, Europako biztanle guztien ondasuna dela zehazten da bertan eta estatu guztien betebeharra da berau babestu, zaindu eta kontserbatzea. Arteztarau hau, 1979an onetsitako Hegaztiei buruzko 79/409 arteztaraua osatu eta betetzeko sortu zen neurrri handi batean.
Hau guztia bideratzeko, Natura 2000 izeneko natur guneen sarea proposatzen da aipaturiko arteztarauan. Ia zortzi urte igaro dira 92/43 arteztaraua onetsi zenetik eta Natura 2000 sarea ezartzeko lanetan ari dira estatuak. Estatu gehienek aurkeztu dituzte Europako batzordearen aurrean Natura 2000 sarean sartzeko proposamenak. Zerrenda hauek guztiz amaitu gabe baldin badaude ere, lanak nahiko aurreratuak daude eta Natura 2000 sarea zernolakoa izango den jakiteko moduan gaude jada. Europa osoan sei eskualde biogeografiko zehaztu dira; eskualde atlantiarra, boreala, kontinentala, mediterranearra, alpinoa eta irletakoa.
Zerrenda hauek aztertu ostean, azken hitza Europak izango du eta 2004. urtean sarea erabat osatua egotea espero da. Proposaturiko inguruneak onartzeko irizpideak desberdinak dira kasuaren arabera; migrazio bide gisa izan dezaketen garrantzia, azaleraren neurria, ingurune horretan dauden espezien garrantzia, habitat ezberdinak multzokaturik egotea eta abar. Balio handiko guneren bat, estatuek aurkezturiko zerrendetatik kanpo geldituko balitz, Europako Batasunak berau sarean sartzeko proposamena egin dezake zuzenean.
Ingurune hauei ezarriko zaien babes-figura Kontserbazio Bereziko Eremua izango da. Sare horrek bideratuko du hurrengo urteetan Europako Batasunean natura kontserbatzeko politika eta aipaturiko eremu horietan estatuak babes-neurriak hartzera derrigortuta egongo dira. Ingurune hauek hautatzerakoan estatuek premia zientifiko, ekonomiko, kultural eta sozialak hartu beharko dituzte kontuan.
Europako Batasunean, 370 milioi lagun bizi gara, 3 milioi kilometro karratuetan barreiatuta. Klima, lurtzoru, topografia eta giza-jarduera ezberdinek, dibertsitate handiko ingurune natural eta erdinatural ugari sortarazi dituzte. Zenbaki gordinei atxikituz, hona hemen Europako biztanleen zerrenda ofiziala: 150 ugaztun espezie, 520 hegazti espezie, 180 narrasti eta anfibio espezie, 150 arrain espezie, 10.000 landare espezie eta gutxienez 100.000 ornogabe espezie. Itxuraz zenbaki handiak baldin badira ere, egoera ez da hain baikorra, espezie hauetako askoren populazioak gero eta txikiagoak baitira. Gainera, ez pentsa espezie arraro eta bitxiak izaten direnik gainbehera jasaten duten bakarrak, esate baterako, hegazabala (

Alauda arvensis
) edo baso-txinboa (

Sylvia borin
) bezalako hegazti arruntak gainbehera handia jasan dute azken urte hauetan.
Gaur egun, ugaztun espezieen erdia, eta arrain, narrasti eta hegazti espezieen herena mehatxaturik daude. 3.000 landare espezie ere mehatxaturik daude eta 27 iraungipen arrisku larrian topatuko ditugu. Kasurik gehienetan, espezie hauek bizitzeko behar duten bizilekuaren suntsipena edo eraldaketa izan da errudun. Hamarkada gutxi batzutan hainbat giza jarduerak; –nekazaritza intentsiboa, basogintza, industria, energia, garraioa edo turismoak–, ingurune naturalak hondatu eta zatitu ditu, basa-bizitza zokoratuz.
Estuario eta ibaiko ekosistemak eraldaketa larriak jasan dituzte Europa osoan zehar. Balio biologiko handiko beste hainbat ekosistemak berriz azalera txikiak betetzen dute, hala nola, txillardegiak, zoikaztegiak edo estepak. Mende haseratik hona, Europako dunen % 75 desagertu da.
Habitat erdinaturalak berriz, mendeetan zehar, nekazaritza eta artzaintza tradizionalaren bidez erregulatu dira. Jarduera hauek uzten joan diren neurrian, ingurune hauetako dibertsitatea txirotu da eta paisaje barietatea murriztu egin da.
Natura 2000 sarearen helburua ez da, ingurune naturalak hertsiki babestu eta giza-jarduera debekatzea. Kudeaketa egitasmoek horrela eskatzen badute, hainbat giza jarduera mantendu behar da zenbait tokitan ingurune hori kontserbatzeko. Esate baterako hainbat belardi mota, ebaki edo artzaintzara bideratu beharko da, berauek kontserbatzeko eta otalur ez bihurtzeko. Denbora igaro ahala asmo eder hauek nola gauzatzen diren jakingo dugu

Nazioarteko babes ereduak Euskal Herrian

Azken urte hauetan, naturguneen kontserbazioan, etxeko administrazioek ezarritako babes ereduetara ohitu gara gure inguruan. Alde horretatik begiratuta, Natura 2000 sare europearraren berrikuntza nabariena, nazioarteko babes eredua dela esan genezake.
Ez da ordea, dirudien bezain berria. Nazioarteko babes figurak, ezarri izan dira Euskal Herriko hainbat ingurunetan nahiz eta gero, batzutan jaramon handiegirik ez egin. Kasurik sonatuena eta ezagunena, ezpairik gabe, Urdaibaiko Biosferarena izanen dugu. 1989. urtean izendatu zen, UNESCO-ren MAB Programaren baitan. Lehorreko eta kostaldeko ekosistemetako eremu babestuak dira, babes-neurri eta kudeaketa sistema egoki bidez ekosistemen eta haien biodibertsitatearen kontserbazioa sustatzen dituena. Tokian tokiko baliabideen erabilera jasangarria bultzatuz, beti ere, tokiko populazioaren onura bilatuz.
Bada ordea, hain ezaguna ez den nazioarteko babes figura bat Euskal Herrian. Nazioartean garrantzia duten hezegunei buruzko Ramsar-eko hitzarmena hain zuzen. 1971ean sinatu zen Ramsar-en. Hezeguneek, landare eta animalia espezie askoren habitat gisa duten garrantziaz oharturik, hezeguneak kontserbatzeko neurriak hartzea eta nazioarteko garrantzia duten hezeguneen zerrenda egitea hitzartu zuten estatu sinatzaileek. Gaur egun 114 estatuk hartzen dute parte eta 970 hezegune biltzen ditu denera. Estatu espainiarra, 1982. urtean atxikitu zitzaion hitzarmenari eta Euskal Herriari dagokionean lau ingurune aurkituko ditugu Ramsar-eko hitzarmenaren baitan; Biasteriko aintzirak, Mundaka-Gernikako itsasadarra, Pitillasko aintzira eta Las Cañas-ko urtegia


Azkenak
2025-06-04 | Uriola.eus
Manteroekin eta Ainararekin elkartasuna adierazi dute Bilboko Epaitegiaren aurrean

Ainararen aurkako epaiketa dela eta, Bilboko Epaitegiarekin aurrean elkartu dira Manteroekin bat! plataforma eta bertaratutakoak poliziaren gehiegikerien eta egiturazko arrazakeriaren aurrean, elkartasunez antolatuko direla aldarrikatzeko.


2025-06-04
“Traumak eta deserrotuta egoteak saharar guztion bizitzak zeharkatzen ditu”

Munduko gatazka ugariak kontatzera ohituta, oraingoan bere gatazka propioari jarri dizkio berbak Ebbaba Hameidak (Tindufeko errefuxiatu guneak, 1992) bere lehen eleberrian: Flores de papel (Paperezko loreak) (Peninsula, 2025). Hiru belaunalditako emakume banaren istorioak... [+]


Iruñeko Alde Zaharreko etxegabetzea geldiaraztea lortu dute

San Lorenzo kalean 57 urteko emakume bat –Ana Belen– etxegabetzeko agindua zegoen asteazken goizerako. Hori eragozteko, etxearen atarian 07:30etik aurrera bilkura deituta zuen Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak. Azkenean ez da etxegabetzea gauzatu.


Hana Zjakic. Inguruari adi
“Ez nintzateke ase sentituko, lau urteren ostean, hemengo kulturaz eta hizkuntzaz ezertxo ere ez baneki”

Iaz ezagutu nuen Hana Zjakic, Bollotomaseko bertso-saioaren aurretik mahai-buelta berean suertatuta. Ingelesez egin behar niola aipatu zidaten. Eta ni, orduan, kezkatu egin nintzen, ea saioan bertan inor arituko ote zitzaion xuxurlari. Lasai egoteko esan zidan berak, lehenago... [+]


Albert Le Layek ez zuen trukean ezer eskatu

Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]


Talentu bila

Talentua garai honetan zaindu, babestu eta erakarri beharreko altxorra ei da. Horregatik, Kutxabankeko lehendakari Anton Arriolak hezkuntzan ingelesari garrantzi handiagoa eman behar zaiola adierazi du, eta euskara horretarako oztopo izan daitekeela Poloniatik etor litezkeen... [+]


2025-06-04 | ARGIA
Osasun arreta euskaraz bermatzeko zortzi eskaera egin dituzte EHEk eta Aintzatek

Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.


2025-06-04 | Itxaro Borda
Begi zabal itxiak

“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]


2025-06-04 | Gorka Menendez
Armatzea eta autodefentsa

Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]


2025-06-04 | Cira Crespo
Greba orokorra

Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]


Teknologia
KoipetsuAA

Aspaldi egin nuen lantegi batean, kapitalismoaren izaera alderatu zuten itsasoan koipe jario batekin, zabaltzen doan orbana, bidean hondakina eta miseria sortzen duena eta garbitzeko zaila dena.

Egun, AAren koipea nonahi dugu,beharbada ezagunenak honakoak direlarik:... [+]


2025-06-04 | Axier Lopez
Elon Musken adimen artifiziala Telegramen sartuko dute

Elon Musken xAI enpresak garatutako Grok adimen artifizialeko txatbota Telegramen txertatuko dute. 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du Pável Dúrovek zuzendutako enpresak. Orain arte, Grok X sarean edo Musken bestelako... [+]


Eguneraketa berriak daude