BABES EREDUAK EUROPAN
- aurrean, babestea merezi duten guneak aurkezten ari dira.
Hau guztia bideratzeko, Natura 2000 izeneko natur guneen sarea proposatzen da aipaturiko arteztarauan. Ia zortzi urte igaro dira 92/43 arteztaraua onetsi zenetik eta Natura 2000 sarea ezartzeko lanetan ari dira estatuak. Estatu gehienek aurkeztu dituzte Europako batzordearen aurrean Natura 2000 sarean sartzeko proposamenak. Zerrenda hauek guztiz amaitu gabe baldin badaude ere, lanak nahiko aurreratuak daude eta Natura 2000 sarea zernolakoa izango den jakiteko moduan gaude jada. Europa osoan sei eskualde biogeografiko zehaztu dira; eskualde atlantiarra, boreala, kontinentala, mediterranearra, alpinoa eta irletakoa.
Zerrenda hauek aztertu ostean, azken hitza Europak izango du eta 2004. urtean sarea erabat osatua egotea espero da. Proposaturiko inguruneak onartzeko irizpideak desberdinak dira kasuaren arabera; migrazio bide gisa izan dezaketen garrantzia, azaleraren neurria, ingurune horretan dauden espezien garrantzia, habitat ezberdinak multzokaturik egotea eta abar. Balio handiko guneren bat, estatuek aurkezturiko zerrendetatik kanpo geldituko balitz, Europako Batasunak berau sarean sartzeko proposamena egin dezake zuzenean.
Ingurune hauei ezarriko zaien babes-figura Kontserbazio Bereziko Eremua izango da. Sare horrek bideratuko du hurrengo urteetan Europako Batasunean natura kontserbatzeko politika eta aipaturiko eremu horietan estatuak babes-neurriak hartzera derrigortuta egongo dira. Ingurune hauek hautatzerakoan estatuek premia zientifiko, ekonomiko, kultural eta sozialak hartu beharko dituzte kontuan.
Europako Batasunean, 370 milioi lagun bizi gara, 3 milioi kilometro karratuetan barreiatuta. Klima, lurtzoru, topografia eta giza-jarduera ezberdinek, dibertsitate handiko ingurune natural eta erdinatural ugari sortarazi dituzte. Zenbaki gordinei atxikituz, hona hemen Europako biztanleen zerrenda ofiziala: 150 ugaztun espezie, 520 hegazti espezie, 180 narrasti eta anfibio espezie, 150 arrain espezie, 10.000 landare espezie eta gutxienez 100.000 ornogabe espezie. Itxuraz zenbaki handiak baldin badira ere, egoera ez da hain baikorra, espezie hauetako askoren populazioak gero eta txikiagoak baitira. Gainera, ez pentsa espezie arraro eta bitxiak izaten direnik gainbehera jasaten duten bakarrak, esate baterako, hegazabala (
Alauda arvensis
Sylvia borin
Gaur egun, ugaztun espezieen erdia, eta arrain, narrasti eta hegazti espezieen herena mehatxaturik daude. 3.000 landare espezie ere mehatxaturik daude eta 27 iraungipen arrisku larrian topatuko ditugu. Kasurik gehienetan, espezie hauek bizitzeko behar duten bizilekuaren suntsipena edo eraldaketa izan da errudun. Hamarkada gutxi batzutan hainbat giza jarduerak; –nekazaritza intentsiboa, basogintza, industria, energia, garraioa edo turismoak–, ingurune naturalak hondatu eta zatitu ditu, basa-bizitza zokoratuz.
Estuario eta ibaiko ekosistemak eraldaketa larriak jasan dituzte Europa osoan zehar. Balio biologiko handiko beste hainbat ekosistemak berriz azalera txikiak betetzen dute, hala nola, txillardegiak, zoikaztegiak edo estepak. Mende haseratik hona, Europako dunen % 75 desagertu da.
Habitat erdinaturalak berriz, mendeetan zehar, nekazaritza eta artzaintza tradizionalaren bidez erregulatu dira. Jarduera hauek uzten joan diren neurrian, ingurune hauetako dibertsitatea txirotu da eta paisaje barietatea murriztu egin da.
Natura 2000 sarearen helburua ez da, ingurune naturalak hertsiki babestu eta giza-jarduera debekatzea. Kudeaketa egitasmoek horrela eskatzen badute, hainbat giza jarduera mantendu behar da zenbait tokitan ingurune hori kontserbatzeko. Esate baterako hainbat belardi mota, ebaki edo artzaintzara bideratu beharko da, berauek kontserbatzeko eta otalur ez bihurtzeko. Denbora igaro ahala asmo eder hauek nola gauzatzen diren jakingo dugu
Azken urte hauetan, naturguneen kontserbazioan, etxeko administrazioek ezarritako babes ereduetara ohitu gara gure inguruan. Alde horretatik begiratuta, Natura 2000 sare europearraren berrikuntza nabariena, nazioarteko babes eredua dela esan genezake.
Ez da ordea, dirudien bezain berria. Nazioarteko babes figurak, ezarri izan dira Euskal Herriko hainbat ingurunetan nahiz eta gero, batzutan jaramon handiegirik ez egin. Kasurik sonatuena eta ezagunena, ezpairik gabe, Urdaibaiko Biosferarena izanen dugu. 1989. urtean izendatu zen, UNESCO-ren MAB Programaren baitan. Lehorreko eta kostaldeko ekosistemetako eremu babestuak dira, babes-neurri eta kudeaketa sistema egoki bidez ekosistemen eta haien biodibertsitatearen kontserbazioa sustatzen dituena. Tokian tokiko baliabideen erabilera jasangarria bultzatuz, beti ere, tokiko populazioaren onura bilatuz.
Bada ordea, hain ezaguna ez den nazioarteko babes figura bat Euskal Herrian. Nazioartean garrantzia duten hezegunei buruzko Ramsar-eko hitzarmena hain zuzen. 1971ean sinatu zen Ramsar-en. Hezeguneek, landare eta animalia espezie askoren habitat gisa duten garrantziaz oharturik, hezeguneak kontserbatzeko neurriak hartzea eta nazioarteko garrantzia duten hezeguneen zerrenda egitea hitzartu zuten estatu sinatzaileek. Gaur egun 114 estatuk hartzen dute parte eta 970 hezegune biltzen ditu denera. Estatu espainiarra, 1982. urtean atxikitu zitzaion hitzarmenari eta Euskal Herriari dagokionean lau ingurune aurkituko ditugu Ramsar-eko hitzarmenaren baitan; Biasteriko aintzirak, Mundaka-Gernikako itsasadarra, Pitillasko aintzira eta Las Cañas-ko urtegia
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.
Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]
Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.
-------------------------
Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.
Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.
Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]
Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte.
Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]
Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]
"Gure herria izugarrizko irabazi-iturria da turismotik negozioa egiten dutenentzat. Bertako langileok, berriz, horren albo-kalteak jasaten ditugu: miseria eta esplotazioa", seinalatu dute mobilizazioa deitu duten Kontseilu Sozialistak eta Etxebizitza Sindikatu... [+]
Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]