Babes-maila: natur parkea
Izendapena: 1992ko urtarrilean
Azalera: 3.418 ha.
Bitxikeri geologiko nahiz geomorfolokigo ugari biltzen du naturgune honek. Kare-harrizko hormazaharrez inguraturiko bailara zabala da. Erkidegoko sai arre kolonia handiena bertan bizi da. Pinudi, pagadi eta artadiak mendi magaletan, ibarrean berriz, gero eta gutxiago ustiatzen diren larreak.
Ongi adierazitako ibilbidetan zehar txango errazak burutu daitezke eta era guztietako zerbitzuak aurkitu daitezke gaur egun Valderejon.
Babes-maila: natur parkea
Izendapena: 1989ko abenduan
Azalera: 5.988 ha.
Isurialde kantauriar eta mediterraniarraren arteko banaketa lerroa aurki dezakegu bertan. Interes handiko gunea, bertako paisajea, balio natural, arkeologiko, nahiz kulturalak direla eta.
Inguruko orografia aldapatsua izan arren, giza presio handia jasan du gune honek eta horren adierazgarri dira bertako ikaztegiak, harrobiak, pinudiak eta abar. Euskal Herriko ingurune menditsu guztietan gertatzen den bezala, hemen ere artzaintzak garrantzi handia izan du bertako biztanleen artean.
Babes-maila: natur parkea
Izendapena: 1994ko ekainean
Azalera: 20.016 ha.
Urkiolan gertatzen den moduan, hemen ere, uren banaketa lerroa topa dezakegu. Ingurune karstikoak gordetzen dira bertan. Balio geologiko, geomorfologiko nahiz hidrologiko handiko ingurunea.
Betidanik, abeltzaintza, nekazaritza eta basogintza izan dira jarduera nagusienak ingurune hauetan eta ustiaketa horiei zor zaie, neurri handi batean, gaur egun, ikus daitekeen paisajea.
Aisialdirako gune garrantzitsua bihurtu da eta parkeko zenbait gunetan, giza-presio handia soma daiteke.
Babes-maila: natur parkea
Izendapena: 1994ko apirilean
Azalera: 10.956 ha.
Mendiko larreak dira nagusi, baina pagadi, artadi eta altzadi ederrak topa daitezke inguru hauetan.
Gipuzkoan, mendizaleen erreferentzi nagusia eta hainbat mendizale belaunaldi bertan ibilitakoa da.
Artzaintzak izugarrizko garrantzia izan du naturgune honen historian eta gaur egun ere, jarduera nagusia da berau. Bertako larreen edertasuna artzain eta ardiei zor diegula ezin dugu ahaztu eta ingurune honen kontserbazioan, berebiziko garrantzia du artzaintzak.
Gizakiaren presentzia aspaldikoa da ingurune honetan, horren adierazgarri, bertako aztarnategi sorta.
Babes-maila: natur parkea
Izendapena: 1995ko apirilean
Azalera: 6.913 ha.
Geologikoki, interes handiko gunea. Bertan daude Euskal Herriko material zaharrenetarikoak. Mazizo Paleozoikoa dugu, hots, hertziniar orogenia gertatu aurrekoa. Bertako baso gehienak, ustiapen produktibistatik bideratuak daude, dena den, baso naturalagoen arrastoak aurki ditzakegu, Añarbe, Endara eta Oianlekun. Beste ezaugarri aipagarria, mehatze zaharrek osatzen dute, Arditurriko meheak esaterako.
Babes-maila: natur parkea
Izendapena: 1984ko martxoan
Azalera: 2.040 ha.
Parkearen baitan, naturaltasun maila handia gordetzen duten basoak daude. 1392. urtean, Pedro Miguel Bertiz-en eskuetan gelditu zenetik, jauntxo asko pasa da bertatik, eta, hain zuzen horregatik, ustiapen txikiagoa izan dute lur hauek. Bertizko jauregiaren inguruetan 1847. urtean sorturiko jardin botanikoa dago.
Babes-maila: natur parkea
Izendapena: 1997ko otsailean
Azalera: 21.408 ha.
Artzaintza eta basogintzaren kudeaketa ez dira berriak mendi hauetan. Aspaldiko lanbide hauek, bertako baliagaiak, arrazionalki ustiatuz, gaur egungo paisajearen gurasoak dira. Prozesu luze eta eztabaidatsu baten ondoren izendaturiko natur parkea.
Babes-maila: biosferaren erreserba
Izendapena: 1989ko uztailean
Azalera: 23.000 ha.
Mendeetan zehar, bertako gizon-emakumeen jarduerek modelatu duten ingurune dibertsoa. Eremu txiki batean, ekosistema mota ezberdinak aurki ditzakegu. Bereziki garrantzitsuak dira bertako itsasadarra, itsasertza, kantauriar artadia eta aztarnategi arkeologikoak.
Babes-maila: natur parkea
Izendapena: 1998 irailean
Azalera: 8.395 ha.
Azalera gehiena publikoa da eta natur parkea izendatu aurretik ere, Gipuzkoako Foru Aldundiak, hainbat azpiegitura zituen bertan. Bertako arduradunen esanetan, batez ere, ingurugiro hezkuntzara zuzenduriko parkea dugu hau. Horretarako prestatua baitago eta urtero makina bat eskola ume igarotzen da bertako instalazioetatik.
Babes-maila: biotopo babestua
Izendapena: 1995ean
Azalera: 42.4 ha.
Baldintza hauek oso ingurune berezia eratzen dute eta landaretza nahiz animalia bereziak topa daitezke bertan.
Migrazio garaian hegazti espezie askoren atsedenleku bihurtu dira aintzira bitxi hauek.
Babes-maila: biotopo babestua
Izendapena: 1995ean
Galemys pyrenaicus
Mustela lutreola
(Salmo trutta
Babes-maila: biotopo babestua
Izendapena: 1995ean
Azalera: 51 ha.
Babes-maila: biotopo babestua
Izendapena: 1995eko uztailean
Azalera: 548 ha.
Babes-maila: itsasertzaren eta aintzira-bazterren kontserbatorioa
Izendapena: 1975eko uztailean
Azalera: 46 ha.
Babes-maila: natur parkea
Izendapena: 1998ko maiatzean
Azalera: 9.143 ha.
Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.
Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak.
Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]