Janoren bi aurpegiak


2000ko otsailaren 27an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Lizarra-Garazi Foroaren agiriaren seigarren puntuan dei egiten zaie hiritarrei «elkarrizketa eta demokrazia» oinarritzat duen bake prozesuan gogotsu parte har dezaten. Kontrako iritzia duten intelektual, artista eta zenbait gizarte sektoretako ordezkariek, berriz, ETAren aurka eta abertzale ez direnen «ideia askatasuna»ren aldeko manifestazioa antolatu dute. Horra hor, gure errealitate gatazkatsuak dituen bi aurpegi kontrajarriak. Ala ez dira kontrajarriak? Teorian denok izan behar genuke elkarrizketa eta demokraziaren aldekoak, baita abertzale ez direnen ideia askatasunaren aldekoak. Izan ere, ez dago benetako demokrazia aurkariaren adierazpen askatasuna bermatuta ez badago, eta ezkerreko abertzaleok amesten dugun Euskadi horretan, abertzale hala ez abertzale, ezkertiar zein eskuindar, ideia politiko guztiak askatasun osoz bermaturik izango direla ez dut duda izpirik.
Kontua da, oraingoz, gurean demokraziaren inguruan ikuspegi desberdinak daudela. Areago, demokraziak huts egin du trantsiziotik gaurdaino boterearen

status quo
aren morroi bihurtu zutelako. Horrez gainera, indarrean dugun sistema demokratiko espainiarrak eta burgesak, euskal arazoa deritzon inguruan konponbide elkarrizketatuaren ordez, kontzesio neurtuak eta disidentziarekiko errepresioa erabili ditu. Horrek denak bere ondorioak izan ditu gizartean, gatazkaren iraupena elikatuz eta kaltetu asko sortuz. Kaltetu horien auzia da (presoak, erbesteratuak, zigorraren ondorioak jasaten dituztenak, era guztietako erasotuak eta biktimak sartzen ditut) dudarik gabe konpontzeko zailena eta larriena. Ez da harritzekoa, gatazkaren erdian, demokraziak hondoa jotzea zenbat une eta tokitan.

KONTUA DA,
batak eta besteak nola erantzuten diogun egoerari. Lizarra-Garazi Akordioak metodologia bat proposatzen du, non gatazka politikoari oinarri demokratikoen bidez konponbide bat topatu asmoz, elkarrizketa eta negoziazio prozesu bat bultzatzeko konpromisoari irmoki eusten zaion. Prozesua era irekian ikusten da, nork bere arrazoia mahaiaren gainean jar dezan eta denon artean konponbide bat asma dezagun. Besteek, berriz, gatazkaren alde bati leporatzen diote soil-soilik arazo guztia, bere izaera politikoa ukatuz. «

Zakurra hil da, akabo amorrazioa
» adieraziz-edo. Baina, ez dira horretara mugatzen, euskal nazionalismoaren biktimatzat dute beren burua, eta bizi duten giroan, presionatuak, arnasa ezin hartuz itota sentitzen omen dira. Garai batean euskal abertzaletasunari leporatzen zitzaion biktima izaera (keria?) bere egin dute ez abertzaleek (espainiar abertzaleek, hain zuzen).
Nire aldetik garbi dago, gatazka honetan, gatazka guztietan bezala, gauza asko era oso nahasian agertzen dira, eta ez da batere erraza lastoa eta garia banatzea. Esate baterako, ni ez nago batere ados PPko edo PSOEko zinegotzi bati egurra ematearekin alderdi horien kide izateagatik, ezta inor erasotzea lazo urdina edo Espainiako bandera paparrean eramateagatik. Alegia, ez dut atsegin guri egin digutena guk egitea. Baina, kale kantoi itzalean edo klandestinitatearen babespean egiten dena ez da giro horren eragile. Gurean ez dago adierazpen askatasuna ukatzen den giro bat, ezta askatasun hori baldintza dezakeen abertzaleen aldetiko joera bat ere. Ez da horrela, ez dugulako ez gogorik ezta ere aski indarrik. Nahi izanez gero ere, ezingo genuke!
Savater jaunak, eta PP edo PSOEko edozeinek guk baino bozgailu handiago eta ozenagoak ditu, ia alor guztietan. Barregarria ematen du, telebistetan, irratietan, egunkari salduenetan, ia egunero azaltzen diren horiek ideia askatasuna murriztua dutela esatea. Ia dena (gure gizartearen gehiengoa izan ezik) alde dutenak kexu dira, ia ezer ez dutenen amorrazioak jasaten dituztenean, baina ez boterearen prerrogatibak nahi duten eran erabiltzen dituztenean. Eta honekin ez dut justifikatzen politikoki desbideratuak eta erratuak kontsideratzen ditudan ekintza eta jarrera batzuk, arazoaren nondik norakoak aztertzera mugatzen naiz. Ez abertzaleak, Euskadin ere, askoz aiseago dute beren ideiak azaltzeko abertzaleak garenok baino, batez ere ezkerrekook.

BESTALDETIK,
nork bere kexak azaltzeko arrazoiak agertzerakoan, bistan da zeintzuk dituzten beren alde era guztietako abantailak eta zeintzuk kontra. Esate baterako, abertzaleok, oinarrizko helburutzat dugun autodeterminazio printzipioa ukatua dugu behin eta berriro, baina beraiek helburu hori bermatuta dute Espainiako herriarentzat. Ez zaigu onartzen Espainiatik alde egiteko eskubidea, ezta Europan gure aldetik ibiltzeko ere, edo tokitxo propioren bat izateko, baina beraiek kexu dira gurean ez dutelako nahikoa. Konstituzioak ez zuen lortu gehiengoa gurean, baina Konstituzioarekin apurtzeko ez ligukete utziko gehiengo soil batez, ia gehiengo absolutu bat beharko omen genuke gure burua autodeterminatzeko. Beraien sinbolo guztiek –konstituzionalki bermaturik dituzte gure lurrean: Guardia Zibila, Polizia Nazionala, Armada– bere horretan jarraitzen dute, hala ere, beren eskubideen beldur dira. Guk ezin ditugu gureak Nafarroako instituzio nagusietan jarri.
Eta biktimak? Alde bakarrekoak bakarrik? Gatazkak ez du sortu beste biktima klaserik? Alde horretakoan denak berdinak al dira, Meliton torturatzailea eta Carrero borrero faxista, zein kotxe-bonbaren eraginez hildako ume errugabea?
Bukatzeko. Lizarra-Garaziko mezua egoerari irtenbideren bat bilatzeko gogoan oinarritzen da, Ermuako Foroarena eta enparauena, berriz,

status quo
aren aldeko jarreran. Horregatik, beraien jarrera Ulsterreko unionisten jarrerarekin pareka daiteke benetako demokraten jarrerarekin baino. Hor dago gakoa. Kasualitatea ote manifestazio hori Setien gotzaina agurtzen den egunean izatea?


Azkenak
Aste Nagusia manteroen erreparaziorako eta justiziarako aukera gisa

Polizia jarduera arrazistak dira araua Bilbon. Manteroei salgaiak konfiskatzen dizkiete, dirua eta objektu pertsonalak kentzen dizkiete, tratu txarrak ematen dizkiete eta mespretxatu egiten dituzte, indarkeriazko murrizketekin, identifikazioekin eta atxiloketekin.


Sexu-indarkeria Antartikako ikerketa-base estatubatuarretan

AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.


Gasteizen kalean bizi diren maliarrak Oñati eta Tolosara mugituko ditu Jaurlaritzak

50 maliar inguru ari dira kalean bizitzen Gasteizen beren asilo eskaeren ebazpenaren zain. Eusko Jaurlaritzak Oñati eta Tolosako harrera zentroetara mugituko ditu Espainiako Gobernuaren pasibotasunaren aurrean, horren eskumena baita eskaerak ebaztea eta ostatu alternatiba... [+]


Feng Shui pianoan

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Victoria Eugenia Zikloa. Mitsuko Uchida (pianoa).
Egitaraua: Beethovenen hiru azken sonatak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia Antzokia.
Data: abuztuaren 18a.

Mitsuko Uchidak Musika Hamabostaldia bisitatzen duen hirugarren aldia da. Bere estiloak... [+]


Zangozako Muga meategia finantzaketarik gabe geratu da, txinatar inbertitzaileek atzera egin ostean

Txinako Qinghai enpresak atzera egin eta ez ditu 257 milioi euro inbertituko potasa meategi proiektuan. Finantzaketarik gabe ez ezik, Muga meategia ustiatzeko lizentzia ere ez du proiektuak, 2024ko urrian Nafarroako Justizia Auzitegiak bertan behera utzi... [+]


2025-08-20 | Ahotsa.info
Ibaitik itsasoraino, Tuteratik Hendaiara, Palestinaren aldeko ibilaldia irailaren 10etik 20ra

Ibilaldiaren helburuak dira, alde batetik, Euskal Herrian kausa palestinarra babesteko sarea ikusaraztea eta aktibatzea, eta, bestetik, sionismoarekin kolaboratzen duten enpresa eta erakundeak salatzea, hala nola CAF, Teva, Carrefour, Zara eta Bardeako tiro poligonoa. Euskal... [+]


Manteroen kanpalekua desegin du Poliziak Bilbon, eta konpartsek eraso arrazisten kontrako protokoloa aktibatu dute

Bilboko Udaltzaingoak kale saltzaileak Bilboko Gas plazatik kanporatu ditu, bertan bizi baitira kale egoeran Aste Nagusian salmentak handitzeko asmoarekin. Bilboko Konpartsek eraso arrazisten kontrako protokoloa aktibatu, eta elkarretaratzea egin dute.


2025-08-20 | ARGIA
Jaurlaritzaren publizitate banaketa
Hedabide erdaldunen zakua, gero eta gizenago

Hedabideen artean erakunde publikoek urtero publizitatearen bidez banatzen duten diru-zakua milioika eurotan zenbatu daiteke. Baina sistema garden eta justu baten faltan, medio batzuk argi eta garbi irabazten irteten dira banaketa horretan, eta Eusko Jaurlaritzaren... [+]


Zizur Nagusian emaztea hil zuen gizonak behin-behineko espetxealdia etxean beteko du

85 urteko gizonak bere emaztea hil zuen uztailean, eta Poliziaren ikerketaren ondoren behin-behineko espetxealdian zegoen. Orain, Nafarroako Auzitegiko Bigarren Atalak esan du gizonak "ageriko narriadura kognitiboa" daukala eta "zaurgarria" dela.


Europak Israeli masiboki armak erosten jarraitzen du: Elbit taldeak 1.600 milioi euroko kontratua sinatu du Serbiarekin

Gazako palestinarren aurkako genozidioa aurrera doan bitartean, Europak Israelgo armagintza industria hauspotzen jarraitzen du. Elbit Systems Israelgo armagintza enpresa ezagunak joan den astean iragarri zuen Europako herrialde batekin 1.600 milioi euro baino gehiagoko kontratua... [+]


2025-08-19 | Gedar
22 langile kaleratuko ditu Bridgestonek azpikontratatutako Serveok

Plantillak astelehenean ekin dio grebari, kaleratzeei ezetz esateko. Espedientearen kontsulta-aldia abuztuan hasi izana salatu du Hego Uribeko LASek, enpresaren asmoa "langileen mobilizazioa eta erantzuna oztopatzea" izan delakoan.


Jordaniak derrigorrezko soldadutza ezarri du “Israelgo eskuin muturraren mehatxuaren” aurrean

Komunikazio ministro eta gobernuaren bozeramaileak iragarri du neurria. Berehala galdetu diote ea mehatxuren batek bultzatu duen erabakia, eta horri erantzun dio "mehatxua Israelgo eskuin muturretik" datorrela.


Bi langile hil dira lan istripuetan pasa den astean

Abuztuaren 13an, 54 urteko Nafarroako garraiolari bat hil zen Bartzelonan deskarga lanak egiten zituen bitartean. Hurrengo egunean, Errenteriako Merkaoiartzunen 58 urteko langilea hil zen istripu ez-traumatiko baten ondorioz.


Portugaletik Turkiara, Europa hegoaldea sutan

Bero boladek, haizeak eta lehorteek suteak pizteko aukerak bikoiztu dituzte Europan. Portugal, Espainia, Grezia eta Turkia pairatzen ari dira suterik handienak. Milaka suhiltzaile eta herritar ari dira suaren kontra borrokan Europa hegoaldeko herrialdeetan.


Eguneraketa berriak daude