GIZARTEAREN ADOSTASUNA OFIZIALTASUN BIHURTUZ

  • medio. Ordutik hainbat mobilizazio egin ditu herrialdeko euskararen egoera salatuz. Orain Euskararen Legea aldatzeko 25.000 sinadura biltzeko kanpaina jarri du martxan.

2000ko urtarrilaren 30ean
Nafarroako Gobernuak 1990ean irrati lizentzien adjudikazioan, Euskalerria Irratiko proiektuari lizentzia ukatu zion. Orduan nabari gertatu zen Nafarroan euskaldunek jasandako bazterketa, eta «

euskalgintzako taldeen artean koordinazio beharra agertu zen
». Mikel Arregi Oinarriak Plataformako kideak honela azaltzen du plataformaren jaiotza. Orduan egin baitzen gertakizun hura salatzeko lehen kanpaina. Egun, Oinarriak AEK-k, IKAk, irakaskuntzaren munduko hainbat elkartek eta sindikatuk eta Administrazioan normalizazioaren alde diharduten beste hainbatek osatzen dute. Ordutik aurrera, urteetan zehar, plataforma «

ia egunero
» euskararen inguruan ematen diren egoerak salatzen aritu da: Nafarroako Unibertsitate Publikoan euskararen presentzia eskatuz, zenbait ikastetxeetan D eredua eskatuz... Orain ordea, dinamika aldaketa bat egin da Oinarriak-en: «

Gaia bera da, baina aurrera egin nahi izanez gero, marko legala gainditu behar da
», Arregiren aburuz.


DINAMIKA SUSTATZAILEA.

Nafarroan indarrean dagoen Euskararen Legeak ez dituenez bertako euskaldunen eskubideak bermatzen, azken urte eta erdian lanean dihardu Oinarriak-ek Nafarroako euskalgintzak bere proposamen propioa sor dezan. Proposamen hori 1999ko maiatzan eginiko jardunaldietan aurkeztu eta onartu zen. Proposamen hau da orain Nafarroa osoan martxan dagoen kanpainaren oinarria. Kanpainak aurtengo apirila bitartean 25.000 sinadura bildu nahi ditu. Arregiren esanetan, nafar gizarteak Euskararen Legeak ezarritako mugak gaindituak ditu jada: euskaldun kopuruak gora egin du, D ereduaren hazkundea nabarmenagoa da, eguneroko bizitzan euskaldunek bazterketa nabariak jasaten dituzte... Egoera horretatik abiatuta, Oinarriak-ek proposamenaren inguruko adostasuna sinaduren bidez kuantifikatzea erabaki zuen.
Proposamenak honako funtsok biltzen ditu: batetik, euskara ofiziala izatea Nafarroako lurralde osoan, egungo Vascuencearen Legea gaindituz, honek Nafarroa hiru zatitan banatzen baitu, eta bakarrik iparraldean onartzen baitu legez ofizialtasuna. Oinarriak-ek zera aldarrikatzen du: nafar guztiek dutela euskaraz bizitzeko eskubidea, non bizi diren kontuan hartu gabe. Bestetik, hizkuntza komunitate guztiek eskubide berdinak dituztela. Eta bat ez dela bestea baino gehiago. Proposamenak, gainera, hizkuntz eskubideek dimentsio indibidual eta kolektiboak dituztela azpimarratzen du. Eta pertsona bati ezin zaiola berezko eskubide bat ukatu, Nafarroako zein eskualdetan bizi den kontuan hartuta. Gainera, pertsonen hizkuntz eskubideak errespetatzea ezinbestekoa dela elkarbizitza uztartzeko. Proposamen honek forma legala du, hainbat artikulu bilduz. «Lege» honek hainbat atal hartzen ditu kontuan: administrazio publikoa eta organo ofizialak, irakaskuntza, komunikabideak, kultura, irakaskuntza, kirola eta arlo sozioekonomikoa. Bertan biltzen dira arlo bakoitzean hartu beharko liratekeen neurriak euskararen normalizazioa lortzeko.


HERRI EKIMENA.

Proposamena Herri Ekimen Legegile modura eraman nahi da parlamentura. Baina helburu honek arazo batekin topo egiten du: Nafarroako Foru Amejoramendu Legeak euskararen aipamena egiten du espreski, eta bertan dioena ezin da aldatu Herri Ekimen Legegile baten bidez. Talde parlamentario baten edo batzuen proiektuek bakarrik alda dezakete. Eta hori ez da Oinarriak-en filosofia: «

Euskararen normalizazioa iritsiko bada, gizartearen adostasunetik lortu behar da
», Mikel Arregiren esanetan. 8.000 sinadura behar dira Herri Ekimen Legegile bat parlamentura eramateko. Oinarriak-ek ordea, kopuru hori hirokoiztu nahi du, gizartearen sostengu handia duela frogatzeko.
Kanpainaren aurkezpen ofiziala azaroaren amaieran egin zen. Abenduan eskualdeetako lan taldeak martxan jartzen aritu dira. Guztira 20 bat talde daude osatuta. Orain tokian tokiko aurkezpenak egiten ari dira. Orain arte, beraz, plangintza lana egin da. Hemendik aurrera ordea, sinadura bila abiatuko dira plataformako kideak. Sinatu nahi duenak Nafarroan zentsatua egon behar du, eta 18 urte baino gehiago izan. Ondoren Oinarriak-ek zera lortu nahi du soilik: parlamentuan gai hau eztabaidatzeko aukera. Horretarako alderdi politikoen laguntza behar du. «

Ez dugu nahi alderdi bakar batekin aurrera jo, gehienen babesa nahi da parlamenturatzeko
», dio Arregik. Garrantzitsuena beraz, eztabaidatzearen aldeko adostasuna lortzea da eta ondoren etorriko da proposamenaren inguruko iritzia emateko momentua. Nabarmena omen da proposamena ez dela aurrera aterako. UPN eta PSN-k gehiengoa dute, eta oraingoz ez dute ofizialtasunaren aldeko jarrerarik. «

Zer aterako den aintzat hartu gabe, garrantzitsuena gizartearen sostengua jasotzea da eta proposamena gizarteratzea»

Azkenak
Inteligentzia Artifiziala
264 milioi euroren truke, Musken Grok adimen artifiziala Telegrameko erabiltzaileetan instalatuko da

Urtebetean Grok-ek Telegramen ibiltzeko aukera izango du, mezularitza enpresaren 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du. Pável Dúrov Telegrameko sortzaile eta jabeak baietsi du operazioa bere kanal ofizialean.


Tortura zantzuak izan arren, Raul Fuentesen kasua ez duela ikertu gogorarazi diote NBEtik Espainiari

1991n atxilotua izan zenean Espainiako Poliziak Bilboko Komisarian torturatu egin zuela salatu zuen Raul Fuentesek. Espainiako auzitegiek ez zuten salaketa aintzat hartu, besteak beste delitua preskribituta zegoelako. Orain, Nazio Batuen Erakundeko Torturaren Aurkako Batzordeak... [+]


2025-05-30 | Sustatu
Euskaraldiak Artazu herritik dakarkigun harribitxia

Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]


Jaurlaritzari “kezka” sortu dio EHUko Medikuntza Fakultateko euskarazko plaza berrien kopurua %60 murrizteak

EHUk, aldiz, azaldu du ezinezkoa dela hitz emandako 40 plaza berriak eskaintzea, ez baitute horretarako baliabiderik. Plaza berrien kopurua pixkanaka areagotzeko asmoa erakutsi du EHUk.


Donostiako Guardetxearen aldeko osoko bilkurako protestan gazte bat atxilotu du Udaltzaingoak

Tentsio uneak bizi ahal izan dira ostegun eguerdian Donostiako Udaletxeko udal batzar aretoan.


AEBek proposatutako su-eten akordioa “aztertzen” ari da Hamas

Proposamenak “hilketek eta goseteak” bere horretan jarraitzea bermatuko duela salatu du Hamasek, baina gehitu du zer erantzun aztertzen ari dela. Israelek proposamena onartu duela jakinarazi dute AEBek.


2025-05-30 | ARGIA
Gizon batek 13 urteko alaba hil du eta bere buruaz beste egin du ondoren, Bilbon

Bilbon, Larraskitu auzoan, familiaren etxean gertatu da. Eztabaida bortitz baten ondoren emakumeak etxetik ihes egin du eta Udaltzaingoari deitu dio. Udaltzainek alabaren eta aitaren gorpuak aurkitu dituzte etxean. Emakumea ospitalera eraman dute zaurien ondorioz.


Herrietako farmaziak despopulatzearen kontrako tresna izan daitezkeela uste du COFNAk

Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


2025-05-30 | ARGIA
Kerik gabeko eremu gehiago ezarri nahi ditu Espainiako Gobernuak: markesinak, campusak, terrazak...

Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]


Bizkaiko Aldundiak Jaurlaritzaren ardurapean utzi du Bilboko itsasadarraren azpiko metroaren lotura egiteko aukera

Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]


Atxondon hildako langilea “diru-gosearen” biktima izan dela salatu du AHT Gelditu!-k

AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]


2025-05-29 | ARGIA
Segregazioa hezkuntza
Ikastolen Elkartea: “Matrikulazioren kudeaketak ez du segregazioa bukatzeko balio”

Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]


CAF Palestinan eraikitzen ari den trenbidearen bigarren fasea hasi izana salatu dute

Okupatutako Jerusalemgo Ekintza Nazional eta Zibileko batzordeak jakinarazi du trenaren bigarren fasearen hasiera, eta gaitzetsi egin du kokalekuen arteko komunikazioa indartzea duelako helburu. Zisjordanian 22 kokaleku berri ezarriko dituela adierazi du Israelek.  


Eguneraketa berriak daude