"DEPARTAMENDUA TRESNA DA, EUSKARA BERRIZ, GAIA"


1999ko urriaren 10ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Iparraldeko ADEko idazkaria zaren aldetik, zein da hautetsien erakunde honek azken bi urte hauetaz egiten duen bilana?
Bilana datuetan ageri da. Gure abiapuntuan, 93 auzapezek beren sinadura eman zuten Departamenduaren alde; Iparraldeko % 60. Geroago, udalbiltzarren gehiengoak alde bozkatu zuen 159 komunetan; herri bakoitzeko % 55 ordezkatzen zutelarik. Berriki, CSA erakundearen inkesta batek, biztanlegoaren % 66 alde dela erakutsi du. Populazioaren gehiengoa izaki, emaitzak oso garrantzitsuak dira, bizitza ekonomikoan eragile direnen bozak baitira. Garapen Kontseiluaren sozioprofesionalen boza % 82 izan da, berriz. Ez gara bakarrak izan, baina ADE oso garrantzitsua izan da bilakabide honetan.

Inkesta horretan euskaldunen % 57ak baia eman zuen, duela bi urte % 64k eman zuen bitartean.
Kasu eman behar da inkesten irakurketan. Orduan % 64k baia eman zuen, eta oraingoan % 66k eman du. Izan ere, porzentaiak ematean erantzun ez dutenak alde batera utzi behar dira. Erreferenduma egingo balitz horrela kontatuko litzateke.

Beste zerbait azpimarratuko zenuke inkesta horretaz?
Azterketa Pirinio Atlantiko Departamendu mailan egina da, eta uneon Ipar Euskal Herrian dago interesa. Alabaina, badaude gauza interesanteak. Esaterako, Departamendu berriaren alde bozkatu dutenean artean, hirietako biztanleak kanpainakoak baino doi bat gehiago dira. Hirietako bizilagunak departamenduaren kontra dauden argudioa faltsua dela ikusten da. Kanpainako auzapezen eta hautetsien bozak kostaparteko herrietako auzapezen kontra zirela esaten zen. Horrek kostaparteko hautetsien jarrera eta bizilagunena ez datozela bat erakusten du.

Urtarrileko manifestazioarekin alderatuko al zenuke larunbatekoa?
Bi manifestazioak ez dira berdinak bere antolakuntzan. Urtarrilekoan, ABk eraman zuen antolaketa praktikoki. Oraingoa ia ekumenikoa da. Hots, orain badaude erakunde politiko eta sindikatu ugari. Ez da gauza bera. Manifestazio honetan ikusiko da herri honen izaera anitza. Arrakastatsua izanen da, bere aldeko kanpaina herriz herri ari baita garatzen.

Parisek kontuan hartuko ote du?
Nik ezin dut posibilitate horretaz mintzatu, baina espero dut demokrazia garaile ateratzea, demokrazia izan dadin.

Orain gutxi Jean Espilondo sozialistak zioenez, Euskal Departamendu batean RPRk agindu lezake.
Hori bada bere ustea, arras tronpatzen da. CSAk egin inkestan RPRko hautesleak alde agertzen dira lehen aldiz, bere liderrak aldiz, ez dira inoiz pronunziatu, edo kontra jarri dira. Dena dela, RPRk aginduko duela esatea politika fikzioa egitea da. Oraingo kalkuluen arabera, UDF litzateke hemen nagusi. Biarnon, aitzitik, gerta liteke.

Abertzaleen artean bestalde, badaude manifestazioarekin bat ez datozenak. Euskararen ofizialtasunaren eskaera bazter geratu delakoan.
Uste dut, sinpleki, tronpatzen direla. Manifestazioaren xedea Euskal Herria Departamendua sortzea da, nahasmendua sortzeke, eta bereziki frantses gobernuarekiko anbiguotasunean erori gabe. Departamendua euskal kultura garatzeko tresna bat da. Gu, esaterako, Garapen Eskemaren barruan dagoen guztiaren alde gaude, eta partikularki euskararen ofizialtasunaren alde. Departamendua tresna bat da, eta tresna gisa ulertu behar da. Ez da nahasi behar. Euskara, berriz, gaia da.

Garapen Eskema geldiune batean aurkitzen da, ordea.
Horrexegatik, euskaldunok departamendu baten jabe bagina, geure Kontseilu Nagusia kudeatuko genuke, bere presidentea buru. Gizon honen pisua funtsezkoa litzateke Hizkuntz Kontseiluaren erdiesteko. Hizkuntza Kontseilua ez da eratzean borondate politikoa falta delako. Kontseilu Nagusiko presidenteak Iparraldeari bere izaera emango lioke


Azkenak
Hernaniko Txosna Batzordea: “Faxismoari eta arrazakeriari bidea itxiko diegu”

Hernaniko San Joan jaietan magrebtarren kontrako eraso gehiagoren berri eman dute Hernaniko Txosna Batzordeak eta Amher SOS Arrazakeriak. Salatu dute herrian asteak daramatzatela "jarrera, gezur eta ekintza antolatu arrazistak" bizitzen, eta ohartarazi dute: "Hau... [+]


Fermin Leizaolaren mundu interesgarriak

Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.  

Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]


Lurra eta konpromisoa ardatz, Bizkaiko hamar emakume baserritarren historia kaleratu dute

Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.


2025-06-27 | Hala Bedi
Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote uztailaren lehenetik aurrera

Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.


LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Egunaren bezperan, “sexu askapena eta harrotasuna” aldarrikatu ditu EHGAMek

Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua". 


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

Baztango Udalak “euskal errepublikaren parte” dela erabaki du

Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.


'Artxibo biluzia'
Memoria indibiduala, memoria kolektiboa eraikitzeko

Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.

-------------------------------------------------------

Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]


Adin txikikoak dituzten Gasteizko bi familia kale egoeran geratzeko arriskuan daude

Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]


2025-06-27 | Xuban Zubiria
Bretoiera eta Bretainiako kultura sustatzen zuen Breizh kooperatiba itxi dute

Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.


Frantziako Estatuak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko ditu, baina helburuetatik urrun

Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]


Ed Rojas
“Trans legea onartu dute, baina zer gertatzen da identitate ez-bitarrekin?”

Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]


Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


Espainiako Kongresuak gobernuari eskatu dio 78ko sanferminetako gertakariak “argitzeko” eta biktimei “aitortza” egiteko

1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.


Eguneraketa berriak daude