LAU EUSKALDUN IZAR ERRENTERIKO ZERUAN ZINTZILIK
- Honen adibide dira Xenpelar eta Txirrita bertsolari famatuak, Jautarkol euskal idazlea eta Koldo Mitxelena filologoa eta euskal munduan etenik gabe lanean aritua. Batzuk zein besteek gertakizun bitxi eta lan paregabeez josiriko bizia izan zuten.
Hamabi urterekin hasi zen bertsotan eta lantegiko langileei aginduak bertsotan ematen zizkien. Bai bapateko bertsoan baita bertso paperetan ere bertsolari onenetakoa izan da. Berak hasi zuen herrietan zehar bertsoak banatzeko modu hau. «Bertso paperak, Xenpelarrek jarriak» esaldia modan jarri zuen. Bere bertso famatuenak «Pasaiako herritik», «Betroiarenak», «Iparragirre abilla dela», «Aizak, hi, mutil mainontzi» eta «Ia guriak egin du» dira. Bertsolari herritar eta herrikoia, bertso gehien eta doinu gehien erabilitakoa dela diote adituek
Bertsolaritzarako jaio zen. 14 urterekin kantatu zuen lehen aldiz plazan. Eskolatu gabea, bertsolaririk oparoenetakoa izan da bapatean eta bertso paperetan. Oso ezagunak dira garaiko gizarte arazoei buruzko bertsoak. «Neskazahar bat tentatzen», «Pello Errotarekin alkandora kontuan»; «Zuk hil zenuen artzaia», «Ijito jende hoienak», «Nagusia eta maizterra», «Gure etxean haserre daude» dira bere bertso ezagunenetakoak
Zeruko ARGIA hilabetekarian, ARGIA astekarian, ARGIAren Egutegian, «Yakintza» eta«Euzko Gogoa» aldizkarietan kolaboratu zuen euskal olerkiekin. «El Dia» egunkari donostiarrean liburu eta euskal gaiez artikulu asko idatzi zituen gaztelaniaz. 1926 eta 1934 artean olerki sariak irabazi zituen Euskal Esnaleak eta ARGIA astekariak antolatutako lehiaketetan eta Bedoñako Euskal Olerkiaren Egunean. Bere lan ezagunenak: «Biozkadak» , «Egizko edertasuna» , «Ipuiak» eta «Xenpelar bertsolaria» dira
Kartzelan zegoela Menendez Pidalen «Gramática histórica española» irakurri zuen eta euskarak zuen hutsuneaz jabetu zen. 1952an Euskaltzaindiako kide izendatu zuten eta 1963an Real Academia Españolako kide. 1967an Salamancako Unibertsitatean Latinezko institutu katedra lortu zuen. 1968an euskara batuaren txostena aurkeztu zuen Arantzazuko Batzarrean eta onartua izan zen, belaunaldi berrikoen irizpidea nagusituz.
1977an Salamancako Unibertsitatea utzi eta Euskal Herriko Unibertsitatera etorri zen. Gasteizen Filologiako Euskal eta Indoeuropar Hizkuntzalaritzako katedran lan egin zuen. EHUko errektoreorde izan zen. Bordeleko eta Bartzelonako unibertsitateetako Honoris Causa doktorea izendatu zuten 1983an. Azken urteetan Euskaltzaindiaren Hiztegia zuzentzen aritu zen batez ere. 1987ko urrian hil zen Donostian enbolia baten eraginez. Ondoren omenaldi asko jaso ditu, agerikoena 1993an bere izenean Donostian zabaldutako kultur zentroa
Igande goizean elkarretaratzeak egin dituzte Euskal Herrian Euskarazek deituta, Geldi euskara zapaltzea! lelopean.
UEMAk antolatuta egin dituzte kontzentrazioak larunbat eguerdian, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboaren aurka eta euskararen alde. Euskara “benetan” babesteko “adostasun sendoak” eskatu ditu UEMAk, “euskarak eta euskaldunok... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]
Euskal Herrian badugu inurrijale bat, baina ez da Ameriketan aurkitzen den ugaztun hori. Gurean hegazti bat da inurrijale amorratua dena, hainbeste gustatzen zaizkio inurriak ezen Debagoiena eta Debabarrenean inurrijale ere deitzen dioten. Eta hau, okil espezie bat da:... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]
Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.
Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.
Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]
Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.