NEW YORK: LORIK EGITEN EZ DUEN HIRIA

  • baino gehiago egin ditu Manhattanen. Tenisean jokatu eta liburuak erosteaz gain,drogak eta familia hautsiek eragindako egoera larriak ezagutu ditu.

1999ko irailaren 19an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Munduan badira hiri kilikagarriak. Zein bere alderdi miragarri, hunkigarri eta lazgarriei lotua. Mosku, Bombay, Dakar, Calcuta, London... Hiri horietan bizi izan bazara, haseran batez ere, heldu berrian, misteriozko giroak atxemango zaitu eta buru-bihotzak lehenago ez sumatu sentimenduz eta oihuz beteko zaizkizu. Hala ere, hiri guztietan harrigarriena eta aberasgarriena New York da. Askoren ustea da hauxe. Nirea ere bai.
Urtero-urtero hantxe ematen dut uda, bi hilabete eta erdi. Orain hogeita hamaika urte joan nintzen lehendabiziko aldiz. Bronxen bost urte igaro nituen. Gainerako urteak Manhattanen. Hogei urte honetan Washington Heightsen bizi naiz, drogaz beteriko auzoan. Irakurrita nago auzo horretan gertatzen direla hilketarik gehienak mundu guztian, biztanleen batez bestekoa kontuan hartuta. Jendea New Jerseyko kasinoetatik, Washington zubia igaro eta gure auzora droga erostera etortzen da, merkeago dagoelako. Droga saltzaileek, berriz, beren eztabaidak eta konpon ezinak tiroz garbitzen dituzte. Lo gaudela kaleko tiroen hotsa entzuten dugu.
New Yorkera lanera joaten naiz. Larrialdietan dagoen jendeari aholkatu eta laguntzera. Eta bide batez Fordhan Universityn lanean jardun. Udako literatura ikastaroetan parte hartu eta hango liburutegi bikainean lan egin. Neure atsotitz liburuaren sarrera (teoria), ia osorik Fordhanen burutu nuen. Eta laster azalduko den euskal polizia eleberriaren hasiera ere bai. Guk Deustun polizia eleberriari buruzko libururik ez dugu. Fordhanen berriz, 200 baino gehiago. New Yorken liburu asko erosten dut. Ez dut uste munduan beste inon dagoenik liburuak merke erosteko horrelako aukerarik. Ni Alemanian, Ingalaterran, Frantzian... bizi izan naiz. Liburu erosteko paradisua New York duzu, baina. Liburu onak eta merkeak aurkitzen dira. New Yorken liburuak argitaratu eta bizpahiru urte igaroz gero, liburutegietara igortzen dituzte merke. Nik urteotan ehunka eta ehunka erosi izan ditut. Gero Deustura untziz bidaltzen ditut. Bi hilabete barru heltzen zaizkit. Hegazkinez bidaltzea garestiegi izango litzateke.
Filmak, antzerkiak eta

musicals
deitzen direnak ikusteko, ez dago New York bezalakorik. Ni Broadway kale entzutetsuaren ondoan bizi naiz. Eta tenisean jokatzen dut. Goialdeko Manhattanen bizi bazara eta teniszalea bazara, zoaz Riverbank Parkera. Tenistegi zoragarriak daude han eta dohainik. Ni udan ia egunero joaten naiz. Lagun onak egingo dituzu: juduak, irlandarrak, japoniarrak, poloniarrak, latinoak, beltzak, zuriak eta horiak. Tenistegira joan eta lagunen bat bakarrik dagoela ikusten baduzu, galde: «

Have you a partner?», «Ze, jokatzeko lagunik ba al duzu?
». Ezetz esaten badizu, tira, berarekin jokatu. Jokalarietan nire lagun kuttunak bi dira: Wolfgang, Manhattango Night Club batean saxofoia jotzen duen alemaniar gaztea eta Tessy, 23 urteko irlandar andereño polit, musu gorri bat. Iaz gertakaritxo bat jazo zitzaidan. Gizon ezezagun batekin jokatu ondoren, elkarren ezagutzak egin genituen. «

Judua naiz eta sendagilea
», esan zidan. «

Euskalduna naiz eta irakaslea»,
ihardetsi nion. «

Nongoa?
», berak. «

Bilbokoa
». Orduan berak, ahoa zabal-zabal eginez eta irri goxoz, esan zidan: «

Bilbao, Guggenheim!
». Egia esan, Guggenheim museoak entzutetsu egin du Bilbo. Lehenago zenik ere ez zekien jendeak. Haseran esan dudan bezala, nire lan nagusia New Yorken, jendearekin lan egitea da. Ni Incarnation parrokian aritzen naiz. Parroki horrek badu jendea hartzeko eta jendeari laguntzeko sail bat, «counselling center» bat. Sail horretan egiten dut nik lan.
Jende asko etortzen da. Asko eta asko ezkontza problemekin. Gure auzoko familietan % 65 hautsiak daude. Haurrak amarekin bizi dira. Istilu gorriak sortzen dira. Haurrek beren barrunbeetan pairatzen dituzte ezkontza apurtuen ondorioak. Maitasun eskasiaz gainera, diruaren falta, gehienetan aita izaten baita diru sortzailea. Beste sail handia paperik gabe dauden latinoena da. Ezkutuan, legearen isilean sartu dira. Guk paperak lortzen laguntzen diegu, batzutan gezurtxo batzuk esanez.


EMIGRANTE ILEGALEI PAPERAK EGITEN.

Green card
eskuratzeko, EEBBetan urte batzuk eman dituztela frogatu behar dute. Guk agiri bat egiten diegu, horrenbeste urtean ezagutzen ditugula esanez. Barkatuko ahal dizkigu Jaungoikoak, egoera larrian dauden horien alde esandako gezurrak. Jendea etsita dabilenean ere deitzen digute. Behin, adibidez, polizia etorri zitzaidan. Terraza batean neskatxa bat zegoela, bere burua kalera botako zuela esanez. Zatoz, ea zeuk burutan sartzen diozun jauzi ez egiteko. Han zegoen 26ren bat urteko neskatxa, terraza ertz-ertzean, koska baten gainean, zut-zutik. Ez zaizkit sekula ahaztuko negar baten esaten zituen hitz erdiragarriak: «

Nobody loves me, nobody loves me
». Behin eta berriz esaten zituen. Azkenean lortu genuen eskutik oratu eta salbatzea. Etxetik ihes egin duten gazteak ere etortzen zaizkigu. Atx, nolako hutsa egin nuen behin. Goizeko zortziak ziren. Idazkariak: «

Begira, 8 urteko neskatila bat zain dago, laguntza eske
». Lehenago ez zitzaidan holakorik gertatu. Zortzi urteko neskatila! Joan naiz. Bai, etxetik ihes egina zen. Amak ez zuen maite, haurraren aitak ihes egin ziolako. Amak alabatxoa gaizki hartzen zuen. Aitaren kulpak alabatxoak ordaindu!
Neskatila eta biok elkarrekin gosaldu genuen. Oso lagun egin ginen. Maitasun handi-handia hartu nion. Zer egin? Amarekin hitz egin nuen, ahal nuen modurik onenean. Haur gaixo errugabea ondo hartzeko. Haurra berriz ere etxera. Egunero deitu nion. Hamarren bat egun geroago, ordea, amak alde egin zuen auzotik alabatxoarekin. Sekula ez dut gehiago neskatilaren berririk izan. Huts egin nuen kasu honetan. Hobe haurra familia jator batera eraman izan banu. Nire erruaren handia! Zauri sakona dut bihotz zolan. Benetan, ezin dut neskatila hura ahaztu


Azkenak
Eskola-itzuleran 400-500 euro artean gastatuko dute Hego Euskal Herriko etxeek, inkesten arabera

Testuliburuen mailegutza, berrerabilera edota bigarren eskuko azokak ugaritu badira ere, ikasmaterialak gastua izaten jarraitzen du etxe askotan, dirulaguntzak dirulaguntza. Eskola-itzulerak batez beste 400 eta 500 euro arteko gastua ekarriko du Hego Euskal Herriko etxeetan,... [+]


Muruzabal eta Zarrakaztelu suteengatik hondamendi eremu izendatu ditu Espainiako Gobernuak

Izendapenak ahalbidetuko du kalte ordainak ordaintzeko prozesuak hastea. Bi suteetan 500 hektarea baino gehiago erre dira.


Frantziako Estatuak “arriskuan” jarriko du EKE, dirulaguntzak 30.000 euro murriztuta

Iaz jasotakoarekin alderatuta, %15eko murrizketa jasango luke Euskal Kultur Erakundeak. Prentsa ohar batean, erakundeak adierazi du erabaki horrek "ondorio latzak" izango lituzkeela: esaterako, hainbat postu arriskuan egongo liratekeela eta kideei emandako dirulaguntza... [+]


Talde ekologistak:
“Auditoretza ekonomiko bat nahikoa izan da inbertitzaileak Muga meatze proiektuan atzera egiteko”

Ekologistak Martxanek eta Sustrai Erakuntzak diote txinatar inbertitzaileek atzera egiteak agerian utzi dituela Zangozako meatzearen "funtsik gabeko arrazoiak". Nafarroako Gobernuari eskatu diote "interes publikoari erantzuten ez dion proiektu defendaezina... [+]


Urruñako sukalde zentrala prest da herriko haur eta adinekoei tokiko elikadura prestatzeko

Herriko Etxeak elikadura burujabetzaren aldeko urrats handia egingo du 380 metro koadroko azpiegitura berriarekin. Sukaldeak haur eta adinekoentzako janari osasungarria eskainiko du, tokiko produktuekin eta tokiko laborantza indartuko du.


Mapamundiak Afrikaren benetako tamaina islatu dezala aldarrikatu du kontinenteak

“Mapak ez dira erreminta hutsa, sinboloak dira, eta mapa zuzentzea Afrikari buruzko narratiba globala zuzentzea ere bada; duintasun kontua da”. Afrikako Batasunak eskatu du munduan oraindik erabilienetakoa den mapa distortsionatua alboratzeko.


Euskal Selekzioak jokatuko du munduko Wallball txapelketan

Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.


Oposizioari aurrea hartuz, Bayrou konfiantza mozio batera aurkeztuko da irailaren 8an

"Gehiengoa lortzen badugu, gobernua berretsiko dute; bestela, erori egingo da", adierazi du Frantziako lehen ministroak. LFI Frantzia Intsumisoak, Frantziako Alderdi Komunistak, ekologistek, Alderdi Sozialistak eta RN Batasun Nazionalak, ordea, dagoeneko jakinarazi dute... [+]


Wagner birformulatua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.

---------------------------

Oraingo... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez 20 pertsona hil ditu, tartean bost kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean bost kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


BEC ondoko ‘minipisuak’: 1.000 euro hilean eta 24 metro koadro, iruzurrean oinarrituta eta legearen gainetik

639 'minipisu' ari dira eraikitzen Barakaldon, BEC erakustazokaren aldamenean. Udal ordenantzak aginduta, hotel erabilera eman behar zaio espazio horri, baina "alokairu malgua" dela dio Be Casa-k. Egun batzuetako alokairuetatik hasi eta "hilabete batzuetarako... [+]


Festetako egitarauaren argazkia matxista dela salatu du Cascanteko emakumeen elkarteak

Candela emakumeen elkarteak eta PSNk eskatu dute argazkia kentzea eta udalak argitaratutako materialetan kontrol handiagoa egotea, ez egoteko estereotipo sexistarik.


Paul Laverty gidoilari britainiarra atxilotu dute Edinburgon, Gazako genozidioaren aurkako kamiseta eramateagatik

Poliziak Palestine Action ekintzaileen taldea babestea leporatzen dio, Erresuma Batuko Gobernuak uztailean erakunde terrorista izendatu zuena. Bizpahiru orduz atxilo egon ondoren aske geratu da, baina epailearen aurrean deklaratu beharko du irailaren 18an.


Ipar Euskal Herrian hiru herritarretik bi autonomia handiagoren alde daude

IFOP institutuak eginiko ikerketa ezaguratarazi du Eskualde eta Herri Solidarioen Federazioak Korsikan, eta ondorioztatu dute Frantziako Estatuan biztanleen erdiak nahiko lukeela bere eskualdeak autonomia handiagoa izatea.


Sexu heziketan formatuko dituzte irakasleak, Nafarroako hamabi ikastetxetan abiaturiko proiektu pilotuan

Bost sexologoren formazioa jasoko dute Nafarroako hamabi ikastetxetako irakasleek: sexualitatea ikasleekin lantzeko edukiak eta proposamen pedagogikoak eskainiko dizkiete. Skolae programaren segida izango da, nolabait.


Eguneraketa berriak daude