ETORKIZUNEKO ENERGIARI BURUZKO EZTABAIDA PIL-PILEAN

  • zentral nuklear berririk ez da eraikitzen. Baina, egia esan, etorkizunari begira, energia nuklearrak eduki dezakeen egitekoari buruzko eztabaidak aurrera jarraitzen du.

2021eko uztailaren 21ean
Ukranian Txernobileko zentrala berriki ireki izanak eta Alemanian energia nuklearra bertan behera uzteari buruzko lege proiektu baten iragarpenak –ondoren atzeratua izan denak– berriro piztu du garapen jasangarriari eusteko energia mota egokienari buruzko eztabaida. Euskal Herriko hiritarrek ezin dute eztabaida horretatik kanpo geratu, energia nuklearreko ingurune batean sarturik gauden heinean. Hegoaldean, batetik, ez dago batere garbi zein izango den Lemoizko Basordas Kalan (Bizkaian) gerarazitako instalazioen etorkizuna –oraindik ez daude erabat deseginda– eta, bestetik, nahiz Burgoseko lurretan egon, gugandik oso hurbil dagoen Santa Maria de Garoñako zentrala dugu, jardunean 28 urtetik gora egin arren, oraindik lanean ari dena. Eta Iparraldea, berriz, Estatu frantsesaren barruan dagoenez, Europan energia nuklearraren erabilerarik handiena egiten duen ingurunean sarturik dago. Gure irakurleek eztabaida horren ikuspegi orokor bat izan dezaten, gaiari buruzko ikuspuntu ezberdineko bi pertsonaren iritzia jaso nahi dugu, duela gutxi «El Pais» egunkarian ezagutzera emandakoak.


IKATZA ETA ENERGIA NUKLEARRA.

Espainiako Segurtasun Nuklearraren Kontseiluko lehendakari Juan Manuel Kindelanek dioenez, gasaren erreserbak huts egiten hasten direnean ikatza eta energia nuklearra izango dira erreserba eskuragarriak. Energia nuklearraren erabilera oso hedatua dago munduan zehar, 30 urtetik gorako esperientzia dago, eta «

segurtasun maila handi batez garatu da
». Hala ere, onartzen du bi istripu larri izan direla. Horietako batek kanpoan inolako kalterik ez zuen eragin (EEBBetako Tree Mille Islanden 1979an) eta besteak, urte batzuk beranduago, ondorio guztiz larriak eragin zituen Ukraniako Txernobilen.
1998an 437 erreaktore zeuden munduan; hauek erabiltzen den energia guztiaren % 18 sortzen dute (Lituania, Frantzia eta Belgikan % 60tik gora, eta Ukrania, Suedia, Suitza, Eslovenia, Hungaria eta Bulgarian % 40tik gora). Gas turbinen arloan aurrerapen teknologiko handiak izan dira eta elektrizitatea modu merkean sortzeko aukera ematen du. Ez dago, gainera, energia nuklearrak eskatzen dituen inbertsio erraldoiak egin beharrik. «

Beraz –
dio Kindelanek

– onuragarriagoa izango da dirua epe nahiko laburrean berreskuratzeko aukera ematen duten teknologietan inbertitzea (gas naturalaren bidezko ziklo konbinatua, kasu), 10 edo 20 urte behar dituzten energia nuklearraren moduko teknologietan baino
».
Horretan oinarriturik, Kindelanen ustetan, datozen urteetan ez da proiektu nuklear berri handirik izango, Asiako salbuespenen bat izan ezik. Baina, bestalde, ez du uste jardunean ari den zentralik itxiko denik, baldin eta bere jarraipenerako inbertsio ikaragarriren bat behar ez bada.
Zer nolako etorkizuna izan dezake energia nuklearrak epe luzera? Kindelanek gogorarazten du, Lopez Bravok, bere garaian, fuel-oliozko zentraletan erruz inbertitzeko bidetik jo zuela, eta gero programa nuklearraren eromena etorri zela; ondoren, PSOEk ikatzezko zentralak eraikitzeari ekin ziola, eta azkenik, gas naturalaren garaian gaudela eta ikusi beharko dela zein izango den 2020. urtean nagusitzen den lehengaia. Bere ustez, «

hala ere, ez da alternatiba handirik geratzen. Epe luzera, ikatza eta energia nuklearra izango dira erreserba eskuragarriak, gasaren erreserbak huts egiten hasten direnean (oraindik, oso luze iraun badezakete ere)
».
Energia berriztagarrien bidea, Kindelanen ustez, «

bultzatu beharreko aukera da, I+G arloko ahaleginak indartuz, baina ez zait iruditzen 20 edo 30 urteko epean egongo den eskaera bete ahal izango duenik, eskaera horrek, mundu ez garatuko biztanleriaren eta bizitza mailaren gorakadaren ondorioz, ezinbestean oso gora egingo baitu
». Amaitzeko dio, «

txarrena hemendik 30 urte ingurura berriro energia nuklearreko inbertsioak egiten hasi beharra izango dela, eta bitarte horretan lortua dugun teknologi gaitasun sofistikatua galdu izana, arlo horretan proiektu berririk ez garatzeagatik
».
Ramon Folch Biologian doktorea da eta hainbat kargu ditu garapen jasangarriarekin eta ingurugiroaren kudeaketarekin zerikusia duten gaietan. Energia nuklearra ez erabiltzearen aldeko ageri da «

duen kostua, duen balioa baino handiagoa delako
». Folchek dio, egindako inbertsioa izugarria eta energia eskaeraren igoera etengabea izan arren, une honetako indar nuklearra, mundu mailan, iazkoa baino murritzagoa dela, eta dirudienez behera egiten jarraituko duela. Oraintxe bertan, World Information Service on Energy-ren (WISE) datu ofizialen arabera, une honetan 28 erreaktore daude eraikuntza aktiboan munduan, honela banaturik: 1 Argentina, Brasil, Eslovakia, Iran, Japonia eta Pakistanen; 2 Txekia, Taiwan eta Ukranian; eta 4 Hego Korea, Txina, Frantzia eta Indian. Hau da, 5 bakarrik Lehen Mundu industrializatuan.
Gauzak horrela, Folchek zera dio: «

Frantzian izan ezik, erreaktore bat bera ere ez dira eraikitzen ari Europako Batasunean, EEBBetan, Kanadan edo Errusian. Bestalde, egun jardunean ari diren erreaktore gehienak 70eko eta 80ko hamarkadetan eraiki ziren eta, beraz, 2010 eta 2020 inguruan utziko diote erabilgarri izateari. Itxura denez ez dira ordezkatuak izango
». Eta honako galdera egiten du: «

Hogei urte barru zertan geldituko da fisio bidezko energia nuklearraren industria indartsua?
». Erantzuna: «

Ezer gutxitan. Hobeto esanda, bai, hondakinen oinordekotza astuna utziko du, kudeatzen zaila izango dena eta, beraz, beldur naiz ez ote duen madarikazio ugari eragingo
».
Folchen ustetan, energia nuklearraren aldekoen okerra, berak zalantzan jartzen dituen bi irizpideren ondorio da: fakturazioaren igoera ezinbestekoa da garapenerako eta nuklearizazio masiboaren ondorioak teknikoki eramangarriak dira. Irakasle honen ustez, bi irizpide horietako batek berak ere ez du zentzuzko azterketarik gainditzen. Biek akats sakon batean huts egiten dute, hain zuzen ere gaur egungo eredu sozioekonomikoa kolokan jartzen duen berberan, hau da, disfuntzioak, eraginkortasun ezak, arriskuak eta bidegabekeriak betiko eta sistematikoki kanporatzeko «

atzealdeko patioren bat
» beti eskura izango dela pentsatzean.
Folchek dio

«eskaintza energetikoa ziurtatzen saiatu ordez, haren eskaera kudeatzen ahaleginduz gero, premiak orain ezinbestekotzat jotzen direnak baino txikiagoak izango liratekeela. Ongizate gizarte gaizki hezia da eskaerari gora eragiten diona, baina bera da baita ere arriskuak okerren eramaten dituena. Azken batean, irizpide ekonomikoak beraiek dira energia nuklearra zalantzan jartzen duten lehenengoak. Eta horrek min ematen die industri garapenzale amorratuei, izan ere, hain ondo ateratzen zaizkie beren kontuak disfuntzioak kanporatuz, kostuen erdiak bere gain hartu gabe...
»

Garoñaren bizia beste 10 urtez luzatu nahi dute

Espainiako Gobernuko Ministroen Kontseiluak mahai gainean du dagoeneko Garoñako zentralaren bizia beste hamar urtez luzatzeko Segurtasun Nuklearreko Kontseiluaren aldeko txostena. Uztailaren 6a baino lehen, egun horretan bukatzen baita duen ustiapen baimena, Ministroen Kontseiluak erabaki bat hartu beharra dauka. Eta badirudi, nahiz eta herritarrak eta hainbat erakunde aurka egon, zentralak jardunean jarraituko duela 2009. urtea arte. Euskal Herriko talde ekologistak berehala erantzun dute erabaki horren arduragabekeria eta larritasuna salatuz eta deialdi bat egin diete eragindako erakunde guztiei, Espainiako Ministroen Kontseiluak zentral nuklear horren bizia beste hamar urtez luzatzearen aldeko erabakia hartu ez dezan saia daitezen. Garoña (Gasteiztik 40 km. baino gutxiagora eta Bizkaiko Enkarterrietatik 60 km. ingurura) eta Zurita (Guadalajara) zentralak Espainiako bi zaharrenak dira, lehen belaunaldiko deitzen zaien horietakoak.
Harrigarria gertatzen da, zentral nuklearren bizialdia erabakitzerako garaian munduan zehar nola jokatzen den ikustea. Munduan lanean jarri zen lehen zentral nuklearra, Shippingport-ekoa (EEBBetako Pittsburg-etik hurbil), 1982an itxi zuten, 25 urtez aritu ondoren. Eta, noski, istripuren bat gertatzen denean, iraupen hori are gehiago laburtzen da. Hor daude, adibide gisa, Txernobil Ukranian, Vandellos Katalunian, 1986 eta 1989az geroztik itxita, hurrenez hurren. Baina Garoñakoak, dirudienez, nahiz eta 25 urteak duela hiru urte beterik izan eta azken urte hauetan hainbat matxura gertatu, jardunean jarraituko du.
Zentral nuklearren jabeak banketxe handiak eta familia gutxi baina boteretsu (batzuk Negurikoak) batzuk dira. Hauek, beti baldintzatzen dituzte erabaki politiko handiak eta euren negozioei kosta ahala kosta eutsi nahi dietenez, Espainiako Gobernuan indarra egiten jarraituko dute. Iberdrolak, besteak beste Garoñako zentralaren nagusi denak, 110.676 milioi pezetako (4.427 milioi libera) mozkin garbia lortu zuen 1998an. Garoñak 4.000 milioiko mozkina eman zion. Espainiako sektore elektrikoko lau enpresa handiek 1998an 336.582 milioi pezetako etekinak lortu zituzten, iazkoekin alderatuz % 10eko igoera izanik


Azkenak
Seaskaren baliabideak emendatzeko eskatu diote Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko parlamentariek

Maiatzaren 21ean bidali diote gutuna Elisabeth Borne Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko sei parlamentariek. Dagoen ikasle kopurua ikusita, ikastoletarako aurreikusi dituzten lanpostuak "aise gutxiegi" direla deitoratzen dute gutunean. Kexua adierazteko... [+]


2025-05-22 | dantzan.eus
80-90 urte bitarteko dantzariz osatutako euskal dantza taldea

Adina ez dela dantzan aritzeko oztopo agerian utzi dute Errenteria-Oreretako Beti Bizkor elkarteko euskal dantza taldeko kideek. Dantzaren onurak argi erakusten dituen testigantza esanguratsuak jaso ditu Ikerne Zaratek Oarsoaldeko Hitzan argitaratutako Adina ez dadin ekiteko... [+]


2025-05-22 | LAB sindikatua
67 urte betetzear zituen garraiolari bat hil da Irunen
LABek jakin duenez, herenegun, goizaldeko 6:30ean, TRANSDIPE S.L. enpresako S.S. garraiolaria hilik agertu zen Irunen, lanerako prestatzen ari zen kamioiaren aldamenean. Kamioia martxan zegoen, atea irekita eta zantzu guztien arabera, heriotza ez traumatiko baten aurrean gaude... [+]

Iratxe Sorzabalen aldeko epaiari helegitea aurkeztuko dio fiskalak

Espainiako Auzitegi Nazionaleko fiskalak kasazio helegitea aurkeztuko du Auzitegi Gorenean, Guardia Zibilak eragindako torturak onartu eta Sorzabal errugabetu zuen epaiaren aurka. Sorzabalek bere burua autoinkulpatu zuen gutuna torturen ondorioz idatzi zuela ebatzi zuen Auzitegi... [+]


2025-05-22 | ARGIA
90 kamioi baino ez dira sartu Gazan eta gosetea zabaltzen ari da

NBEk azaldu duenez, egunotan soilik 90 kamioi sartu ahal izan dira lurraldera oinarrizko elikagaiekin; beste 105 zain daude mugan. Gazako gobernuaren prentsa bulegoak emandako datuen arabera martxotik 326 pertsona hil dira elikagai eta botika faltagatik eta 300 abortu izan dira... [+]


40 minutu Iratxerekin

Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]


2025-05-22 | Gedar
Geldialdia AEBen eta Iranen arteko negoziazio nuklearretan, Israelek mehatxuak areagotzen dituen bitartean

Teheranek ez du baieztatu hurrengo elkarrizketa-saioan parte hartuko duen, Israelgo Estatuak Irango instalazio nuklearrei eraso egiteko mehatxuak egiten dituen bitartean.


2025-05-22 | Axier Lopez
Alemaniako Red.media hedabidea itxiarazi dute

ARGIAk aspaldi du harremana Alemaniako Red.media hedabidearekin, beren bideo batzuk topatuko ditu irakurleak ARGIAren webgunean. Baina haien aurkako jazarpen kanpaina baten ondorioz proiektua ixtea erabaki dute. Red-eko kideek arrazoiak publikoki azaldu dituzte eta artikulu... [+]


Aroztegiako epaiketaren kronika (hirugarren eguna)
Desobedientzia zibila kriminalizatzeko irudien bila

Asteazkenean lau foruzain, bi alkate ohi eta bi kazetari izan dira haien testigantzak ematen. Geroago, amaiera amaigabean, akusazio partikularraren 11 bideo eta albistegi ikusi eta itzuli dira gaztelerara: desobedientzia zibila begien aurrean. Oso luze joan da, luzeegi.


Itzali sistema, piztu alternatibak

Energia eta telekomunikazio burujabe eta iraunkorraren aldeko manifestu kolektiboa.


2025-05-21 | ARGIA
Migratzaileak beste herrialdeetara deportatzeko baldintzak malgutu nahi ditu Bruselak

Europako Batzordeak beste urrats bat eman nahi du migrazioaren kontrako politikak gogortzeko bidean: deportaturiko migratzaileek ez lukete zertan harreman zuzenik izan behar hirugarren herrialde "seguruak" deiturikoekin, hara kanporatuak izateko.


Baionako gizon bat epaitzen ari da Paueko Auzitegia, zortzi adin txikiko bortxatzea leporatuta

Salatu dute 69 urteko gizonak hogei urtean egin zituela erasoak. Donostian bi gizon atxilotu dituzte, adingabe bat bortxatzea leporatuta; beste bi gizon ere ikertzen ari dira, talde bortxaketako parte izan daitezkeelakoan. Salaketa jarri duen adingabea Gipuzkoako gizarte... [+]


Foruzaingoak familia bat etxegabetu du Antsoainen, eta hori galaraztera joan direnen aurka oldartu da

10:00etan etxegabetzea gauzatzeko agindua zuen Poliziak, baina lehenago bertaratu dira sei patruila emakumearen etxera eta inguruko kale guztiak moztu dituzte. Haritu Elkarlaguntzako Sareak eginiko deiari erantzunez, dozenaka lagun elkartu dira etxearen aurrean etxegabetzea... [+]


Gorka Ovejero, AHTren kontrako plataforma: “Zundaketen lana sabotajeen bidez oztopatzen ari omen dira, baina salaketarik ez da egin”

Abiadura Handiko Trenaren kontrako plataformak astelehenean jakinarazi zuen Espainiako Gobernua eta Nafarroakoa egiten ari diren zundaketa kanpainak ez duela etenik. Izurdiagan eta Otsobin herri mugimenduak lortu zuen geldiaraztea legezkoak ez ziren eta baimenik gabe abiatu... [+]


Eguneraketa berriak daude