MENDIZ INGURATUTAKO HARRIZKO HERRIA

  • presentzia handia baitu eraikinetan eta baita zoruan ere. Arkitektura aldetik erakargarritasuna izateaz gain, kulturak ere badu indarrik herrian. Eta baita umoreak ere, elorriotarrak alaiak direnaren hotsa bada, eta «Txantxibiri» abestiak hala adierazten du.

1999ko ekainaren 06an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Tello Konteak XIV.mendean sortutako herria dugu Elorrio. Alde zaharretik ostera bat eginez konturatzen gara etxeek ez dituztela 3-4 pisu baino gehiago, eta honek beste hiri handiagoek ez duten xarma ematen dio herriari. Hori gutxi bada, harrizko hiria deritzo, etxeak eta zolak harrizkoak dituelako. Paradoxikoa bada ere, harrizkoa da herri honen bihotza, hiriaren alde zaharra harrizkoa baita. Hiria jauregiz beteta dago eta Bizkaiko herrietatik armarri gehien dituena bera da. 69 armarri inguru daude etxeetako hormetan.


Harrizko 23 hilobi

Herria harriz josita dagoela esan berri dugu, kaleak zein eraikinak. Harkaitzak ere ez daude urruti Elorriotik; Mendiz inguratuta baitago Bizkaiko herri hau. Honela, Intxorta, Udalaitz, Memaia, Amitar, Santa Mariñazar eta Erdeilla mendiek babesten dute. Elorrioko beste altxor historiko bat Argiñetako Nekropolisa da. Herriko nagusiek kontatzen dutenez, antzina jentilen hilerri izandakoa da. Bertan, IX. mendeko harrizko 23 hilobi daude eta hauen artean zaharragoak diren 5 hilarri.
XIX. mende hasieran berriz, famatua izan zen Elorrio zituen bainuetxeengatik. Garai hartako dirudunak herrira hurbiltzen ziren uhatsetara osatzera. Gaur ere badago sufredun ur hau herriko zenbait etxetan eta baita Zenita auzoko iturri batean ere. Bertakoek diotenez uhats hau ona da azalerako eta baita urdaileko gaitzak osatzeko ere.


Elorriotarren humorea

Elorrioko herritarrak betidanik oso alaiak izan dira eta beti festarako prest daude. Hori baieztatzeko herriko jaietara irailean hurbildu eta Erreka deritzon kalean begirada bat bota baino ez da egin behar. Edo bestela Lepantoko itsas gerra gogoratuz urriaren lehenengo igandean "Errebonbiloak" izeneko ospakizuna ere ikusgai izaten da. Badago abesti zahar bat (dirudienez Erdi Arokoa) elorriotarren humorearen adierazle eta herriko aiton-amonetatik bilobetara belaunaldiz-belaunaldi igaro dena:
«Txantxibiri, txantxibiri/ gabiltzanian Elorrixoko kalian/ hamalau atso tronpeta jotzen/ zazpi astoren gainian./ Astoak ziran txiki txikiak/ atsoak berriz kristonak,/ nola demontre konpontzen ziren zazpi astoren gainian...».


Gaztetxea

Kultur mugimendu handia duen hiria da Elorrio eta herritar gehienak bolondres gisa aritzen dira kulturgintzan. Gaztetxean adibidez 150-200 pertsona inguru daude eta gehienak kultur elkarteetan sartuta daude. AEKrekin batera udako euskara barnetegi bat prestatzeko asmoa dute. Gaztetxeko partaideek adierazitakoaren arabera, giro euskaldunagoa sustatu nahi dute: «

Gaztetxean gabiltzanok ez dugu euskaraz hitz egiteko ohiturarik nahiz eta denok ulertu
». Ez dute udaleko diru laguntzarik eta beraien egitasmoak aurrera eramateko dirua kontzertu eta txosnetatik ateratzen dute. Gaztetxekoen esanetan txosnetan ateratako diru hori barnetegiko matrikulak ordaintzeko erabiliko dute.


Arriola Kultur Aretoa

Arriola Kultur Aretoa dagoen tokian 50eko hamarkadan zine pribatu bat egoten zen baina halako batean itxi egin zen. Urteak igaro ahala, herriko kultur elkarteak konturatu ziren ekitaldietarako lokal faltan zeudela eta Udalari eskatu zioten garai batean zinema zegoen toki hura erostea. Udalak azkenean lokala erosi eta Arriola Kultur Elkarteak hartu zuen bere ardura duela 11 urte. Udalarekin akordio batera heldu zen. Ordutik Udalak 6 milioi pezeta ematen dizkio urtero eta mantenimendu lanetarako beste 10 milioi pezeta. Bestalde, Bizkaiko Foru Aldunditik 3 milioi pezeta jasotzen dituzte. Dena den, diru laguntza hauek ez dituzte betetzen Kultur Elkarte honen gastuak, beraien urteko aurrekontua 28 milioitakoa izaten baita. Falta den dirua leihatilako salmentetatik eta bazkideetatik eskuratzen dute.
Herrian Kulturgintzan bolondres asko dago. Arriola Kultur Elkartean 25 ari dira lanean eta horietatik 5 liberatu baino ez daude. «

Gauzak egiteko gogo handia dago herrian baina Udaletik ez dago kultur planteamendu argi bat
» azaltzen du Iñaki Larrañaga Arriola Kultur Aretoko zuzendariak. Larrañagaren arabera kultur mailan «giro polita» nabari da Elorrion eta astebururo gutxienez ekintza bat antolatzen da. Larrañagak azaldutakoaren arabera hiru dira herriko kultur gune nagusiak: Gaztetxea, La Parra taberna eta Arriola bera. Arriola Kultur Elkarteak bere aldetik ekitaldi ezberdinak programatu eta burutzen ditu bai herriko jaietan eta baita urtean zehar ere: zine komertziala, zine kluba, antzerkia, musika, erakusketak, hitzaldiak...
Aurrera begira, Arriola Kultur Elkarteak turismo plangintza bat egiteko asmoa du Elorrioko ondareak aztertu eta ezagutarazteko. «

Elorrio oso polita da, horregatik, bertako historia landu, ikerketak egin eta liburutan argitaratzeko asmoa dugu
» azaldu du Larrañagak.


Herriko pertsonaia esanguratsuak

Ondareak ezagutarazteaz gain, kultura, arte eta musika arloan pertsonaia garrantzitsuak edo neurri batean bederen ezagunak badituzte, eta horien izenak jakinarazi nahi dituzte. Denak aipatu ezinean, hona hemen izen batzuk. Idazleen artean aipagarriak dira Juan Jose Pujana, Iñigo Agirre (orain Deustuko Unibertsitatean irakasle eta herriko historiaren inguruan asko idatzi duena) eta Igor Basterretxea (Elorrioko Sorkunde Garbiaren Basilikari buruzko liburu bat idatzi berri duen 29 urteko elorriotarra)... Argazkigintzan iaioak diren artistak ere ezagunak dira: Luis Madina, Patxi Granados eta Segundo Lazkano. Margolari ospetsuak dira berriz, Jesus Mari Agirre Kerexeta eta Etxebarria, besteak beste. Musika alorrak ere eman du fruturik: Agustin Garatamendi organista eta Juanito Gallastegi.
Zendutako pertsonaien artean ditugu adibidez: joan den urtean hil zen Jaime Kerejeta (idazle, konpositore, historiagilea), Juan Anbrosio Arriola (konpositore honen omenez jarri diote Kultur Aretoari Arriola izena) eta herriko zaindari den Berrio-Otxoa-tar Balendin Santua.


Kultura eta euskara uhinetatik ere bai

Elorriotarren humorearen lekuko gisa "Txantxibiri" abestia azaldu dugu. Herriko gazte batzuek izen bera hartu dute herriko irrati librea izendatzeko. Duela 14 urte sortu zen eta FMko 105 zenbakian dago. Elorrio eta inguruko auzunetara heltzen da irrati seinalea. Ez dute egun osoko emisiorik eta programazioaren % 90 euskaraz ematen dute. Iñaki Herrero bertako partaideak azaldutakoaren arabera «

betidanik herriko gazteak aritu izan gara irratian
». Udaletik urtean 100.000 pezetako diru laguntza dute eta zozketen bitartez ere laguntzaren bat eskuratzen dute. «

Dugun baliabide ekonomiko urriaz pixkanaka hobetzen saiatzen gara
» dio Txantxibiri Irratiko partaideak. Egunotan eskuratu berri dute kontrol mahai berri bat. Emisioak astean zehar arratsaldez eta asteburutan goizez izaten dira. Astearteetan ikastolako haurrek irratsaio bat egiten dute eta gainontzeko programek bestelako edukiak jorratzen dituzte. Dena den, musikari tarte handia eskaintzen diote. Asteko gertakarien berri ematen duen irratsaioa ere igortzen dute


Azkenak
Astelehenean hasiko dira Zaharraz Harro! jaiak Gasteizko Alde Zaharrean

Astelehenetik igandera askotariko 106 jarduera antolatu dituzte auzoko bizilagun eta eragileek, parte hartzea, auzo harrotasuna eta autogestioa ardatz. Aurten Poliziak bortizki hustu berri duen Korda espazioa izango dute gogoan. Hamazazpigarren edizioa da aurtengoa.


Gasteizko lorezainak hiru hilabete greba mugagabean
“Egoera oso zaila da une honetan, baina langileek borrokari eutsiko diote”

Ostegunean hiru hilabete beteko dira Gasteizko lorezainak greba mugagabea hasi zutenetik aho batez, ELA, LAB eta ESK sindikatuek deituta. Gasteizko parke, igerileku eta berdeguneak belarrak eta sasiak janda ikusteak oso ikusgarri egin du greba, baina iragan astean... [+]


Sergio Ayucar (BSH): “Prozesuari eustea oso gogorra izaten ari da; mediku-bajak bikoiztu egin dira”

Eskirozko BSH lantokia ixteko asmoa plazaratu zutenetik lan taldearen mediku-bajak bikoiztu baino gehiago egin direla salatu dute gaur: "Abenduan prozesua hasi zenean lan taldearen %4 zegoEn bajan, orain %13 baino gehiago dago", adierazi du Sergio Ayucar BSHko langile... [+]


Kanpaina bukaerako ariketa

Hau idazten ari naizela, kanpaina bukatzear dugu. Datorren astelehenean jetzaldi batera pasako gara. Horrek esan nahi du hiru egunetik behin egingo dugula gazta, eta gaztek izango dituztela bospasei kilo. Uztailaren bigarren astean edo utzi egingo diogu gazta egiteari.


2025-06-23 | Irati Diez Virto
Askari izena duen haragijale txikia

Duela egun batzuk Zeraingo mendietan nenbilela, gorpu bat topatu nuen bidearen erdian. Lehen aldia zen halakorik ikusten nuela, eta kosta zitzaidan identifikatzea. Bere tamaina txikia ikusita, kume bat izan behar zuela pentsatu nuen; baina oker nenbilen. Munduko ugaztun... [+]


2025-06-23 | Jakoba Errekondo
Arrosa basatiaren izen saltsa

Loratu da. Kostata baina loratu da, bai, arkakaratsa (Rosa spp.). Lore arin, mehe, hegalari itxurakoa da, arrosa bat da eta lorea ere arrosakara eta zuriaren arteko kolorea du. Urtero loratzen da lurrin fina zabalduz. Lore horiek destilatu egiten dira, ia erabat kosmetikan eta... [+]


2025-06-23 | Garazi Zabaleta
Azpigorri
Bertako ahuntz arrazaren txorizoak

David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]


NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Eguneraketa berriak daude