NATOk Serbiaren aurka abiatutako gerra lotsagarriak pertsona ugariren heriotza eragin du, milaka familia deseginik, milaka errefuxiatu, herri suntsitu, eraikuntza publiko eta militar txikitu. Benetan beldurgarria da, eta garrantzitsuena izanik ere, ezinezkoa gertatzen da ikuspegi ekonomikotik giza-galera neurtzea. Gu, gerra honek dagoeneko eragin duen kostu ekonomikoaren ahalik eta laburpen hurbilena egiten saiatuko gara. Kostu ekonomikoaz hitz egitean, erabiltzen ari diren arma eta materialak ezezik, gerrako biktimei laguntzeko beharko den laguntza hartuko dugu kontuan. Gure gizartea eta zibilizazioa lotsarazteko, gerra batek eragiten duen negozioa nabarmendu nahi dugu.
Laburbilduz, esan genezake, Jugoslaviaren aurkako NATOren gerra, hilabete bakar batean, gutxi gorabehera bi bilioi eta erdiko kostura hurbil daitekeela, eta horietatik bilioi erdi bat baino dezentez gehiago arma edo gastu militarren «kontsumoari» dagokiola. Beraz, egunean 20.000 milioi pezeta baino gehiago xahutu da gastu militarretan. Gainerako kopurua giza-laguntzari dagokio.

Atlantikoaren alde bietako armen enpresek mauka ederra dute Jugoslaviaren aurka NATOk abiatutako gerrarekin. Nazioarte mailako inbertitzaileek urteko pagotxa izan dute eta izaten jarraitzen dute. Armamentuzko enpresen akzioek –bereziki misil, urpekuntzi eta tankeei dagokienez– gora egin dute gerra hasi ondorengo hilabetean. Inbertitzaile horiek dira igoera horren errudun, akzio horien erosketari ekin baitiote. Negozioa primeran ari zaie ateratzen. Enpresek beren stockak gutxitu ditzakete, baita euskal sektore pribatuak ere, une honetan industria militarra, «gerra hotz» egoerak edota gerra-gatazka eskasiak eraginda, motel baitzebilen.
Nahiz eta Ipar Amerikako arma fabrikatzaileek egungo gerra egoerari garrantzia kendu nahi dioten eta errentagarri gertatzeko gerrak asko luzatu beharko lukeela esan, egia esan, sektore horretako hainbat enpresaren akzioak goruntz doaz Wal Streeteko Burtsan. Kruzeroko misilak egiten dituen Raytheon-en kotizazioak, gerraren lehen egunetik laugarren astera, % 11,6 egin zuen gora. Urpekuntziak eta tankeak egiten dituen General Dynamics-en balioak ere gora egin du krisia hasi zenetik (% 13).
Misilek, airetiko erasoek, hegazkinen galerek, laguntzarako tropek eta giza laguntzarako ekintzek, orain arte, 156.425 milioi pezetako gastua eragin diete NATOko aliatuei. Hori zen apirilaren 9an «The Guardian» egunkari britainiarrak egiten zuen kalkulua, gerrako 17. egunean. Hilabete igaro ondoren, kopuru hori 500.000 milioi pezetatik gorakoa da. Kruzeroko misil bakoitzak 163 milioi pezeta balio du. F-117A hegazkin ikustezin bakoitzak 7.425 milioi pezeta balio du. Gerra hasi eta bi astera horietako bat galdu zen. Laser bidez gidatzen diren lehergailu bakoitzak 17 milioi pezeta balio du, tankeen aurkako misil bakoitzak 16 milioi pezeta. Munizioak eta hegazkinek hegan egiteko behar duten erregaiak, egun bakoitzeko, 1.650 milioi pezetako kostua du.
B-2 superhegazkin ikustezinek 2 milioi pezeta inguru gastatzen dute hegaldiaren ordu bakoitzeko, eta horietako 400.000 pezeta inguru errekinetan. Erasoaren lehen 30 orduetan bakarrik, bi B-2k 100 milioi pezeta inguruko kostua izan dute. Eta, dagoeneko, 200 ordutik gora egin dituzte. Tornado hegazkinek 6.400 milioi pezeta balio dute eta orduko 4 milioi pezeta gastatzen dute. Harrier bakoitzak 4.320 milioi pezeta balio du eta 4 milioi pezeta gastatzen du orduko. Urpekuntzi nuklear bakoitzak 120.000 milioi pezeta balio du. «Apatxe» helikoptero bakoitzak 2.160 milioi pezetako balioa du, Fragata bakoitzak 48.000 milioi pezetakoa. Awacs E3 A hegazkinek ia 12 milioi pezeta kontsumitzen dute orduko. Aireko zisterna hegazkinek orduko 4 milioi pezeta gastatzen dituzte. Gerran dabiltzan NATOko soldaduek hilean 2.160 milioi pezetako gastua eragiten dute; aliatuek Macedonian dituzten 12.000 pertsonek beste 7.500 milioi pezetako gastua.
Nolanahi ere, gastu militarrak gorabehera guztiaren zati bat besterik ez dira. Elikadura arloko laguntzarako Nazio Batuen Programak adierazitakoaren arabera, Balkanetako 650.000 errefuxiaturi hiru hilabetez jaten emateko 36.000 milioi pezeta behar dira. Hori, garraioa, babesguneak eta osasun laguntza kontuan izan gabe. Eta gero, berriro beren herrira itzuli beharra etorriko da. Lehman Brothers izeneko EEBBetako inbertsioetarako bankuaren azterketa batek kalkulatzen duenaren arabera, pertsonei laguntzeko gastuak bi bilioi pezeta ingurukoak (1,8 bilioi pezetakoak) izan daitezke, hori, gerrak hilabete iraun izan balu. Hilabete hori eta gehiago igaro da dagoeneko. Kostu hori bi gastu iturri batuz sortzen da: batetik, bizilekuz aldatu diren bi milioi kosovar ingururi kokagune berri bat ematetik –lau pertsonako familia bati kokagune berri bat eskaintzeak hiru milioi pezeta inguruko gastua eragiten duela kalkulatu dute– eta, bestetik, gutxienez urtebetean eman beharko zaien laguntza –milioi bat pezeta–.
Ipar Amerikako bankuko ekonomilariek onartzen dute kalkulu horietan hainbat gorabehera ez direla kontuan hartzen. Eta era honetako galderak egiten dituzte: «

diote

».
Azkenik, bake akordio bat sinatzeak ere bere gastua ekarriko luke. EEBBen planaren arabera, horrek NATOko 4.000 pertsona inguru Kosovora bidaltzea ekarriko luke, eta honek urtean 330.000 milioi pezeta inguruko gastua eragingo luke.

Aurrez aipatutako gastu horiek banatzeko arau garbirik ez dago. Adibide gisa 1991ko Golkoko Gerra jar dezakegu. Bertako gastuen (15 bilioi pezeta) % 60 EEBBek hartu zuten bere gain, baina militarki esku hartu ez zuten herrialdeek, Kuwait, Saudi Arabia, Alemania eta Japoniak esaterako, gastu horren % 90ean kolaboratu zuten. Gainerakoa, esku hartu zuten herrialdeen gain geratu zen, Espainia eta Erresuma Batuaren gain esaterako.
Nazioarte mailako behatzaileek diotenez, antzeko zerbait gerta daiteke gatazka honetan ere, hau da, EEBBek esku hartzearen zati nagusia finantzatzea eta gainerako herrialdeek zati proportzional bat ordaintzea. Baina kontuen garbitasuna ez dago batere argi. Zenbat jaurtigai botatzen diren jakitea zaila baldin bada, pertsonei dagokien kostua guztiz neurtezina da. Hala eta guztiz ere, izen handiko «Financial Times» ekonomi egunkariak dioenez, gerraren gastuari erraz egiten diote aurre partaide diren herrialdeek