AZKEN UNTZIA, KULTURAREN MUNDUAN ITSASORATU DA


1999ko apirilaren 11n
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Euskaldunako azken untzia deitu diote askok jauregiari, izan ere, untzi itxura dauka duela hamarkada bat arte Euskalduna untziola zegoen lur eremuan eraikitako Biltzar eta Musika Jauregiak.
80ko hamarkadaren amaieran eta 90ekoaren hasieran landu zen Bilbo Metropolitanoa Suspertzeko Plangintza Estrategikoak Euskalduna Jauregia aurreikusten zuen, hiriko kultura indarberritzeko. Beraz, kultur eskaria suspertu eta kultur industria bultzatzeko xedez eraiki dute Bilboko Biltzar eta Musika Jauregia. Plangintzan jasotzen denez, kultur merkatu dinamiko batek Bilbo arte eta kongresuen gune garrantzitsu bihurtuko luke.
1994ko ekainaren 20an Jauregiaren lehen harria jarri zuten Bizkaiko agintariek, eta joan den otsailaren 19an izan zen inaugurazioa. Federico Soriano eta Dolores Palacios arkitektoek egindako lana da. 50.000 metro karratutik gorako azalera dauka eta 53 metroko garaiera.
Kanpotik begiratuta bi zati ezberdin antzeman daitezke: ibaitik ikusita, burdinez estalitako eraikina eta hiriaren erdialdetik begiratuta berriz, bulegoak aterpetzen dituen eraikina.
Barrualdea bost solairu nagusik eta eskailerek lotzen dituzten hainbat solairu ertainek osatzen dute. Aretorik handiena, itxura modernoa duen 2.200 lagunentzako auditorioa da, eszena-ekipamedu oso garrantzitsua eta opera-muntaia ikusgarrienak ere egiteko aukera eskaintzen duena, izan ere, agertokiak 2.000 metro karratuko azalera dauka. Areto erraldoi honek zuntz optikozko argiztapena dauka, eta hormak, sabaia eta zorua zurezkoak dira.
Auditorioaz gain, tamaina ezberdineko hamabost areto, eginkizun askotako erakusketa gunea, bulegoak, jatetxe bi, kafetegiak eta 500 ibilgailuentzako aparkalekua ditu Euskalduna Jauregiak. Aipatu aretoek erabilera ugari dituzte: hitzaldientzako, lan-bilerak egiteko edo prentsaurrekoak emateko, besteak beste. Bilboko Orkestra Sinfonikoak Ledesma kalean zituen bulegoak utzi eta Euskaldunan izango du behin-betiko egoitza.
Bizkaiko Foru Aldundiak finantzatu ezezik, jauregia ustiatu du. Zeregin horretan Eusko Jaurlaritza eta Europako Batasunaren laguntza jaso du. 12.600 milioi pezetako aurrekontua du Euskalduna Jauregiak, Gasteizek 1.150 milioi eman ditu eta Brusselatik berriz, 1.100 bideratu dira.


Laugarren urterako aurreikusitakoa lortu da

Euskalduna Jauregiak dagoeneko kontzertu eta kongresu ugari hitzartuta ditu 1999ko ekitaldirako, gestio planak aurreikusitakoa aise gaindituz. Biltzar eta kongresuei dagokienez, aurten 37 kongresu egingo dira eta hauetarik bik 1.000 lagun inguru izango dituzte. Bestalde, sei asanblada, bederatzi konbentzio, hamaika mintegi, hamasei ekitaldi sozial eta erakusketa bat kontrataturik ditu Euskalduna Jauregiak. Orotara, jauregiak kongresu eta biltzarren atalean 80 ekitaldi hitzartuta ditu.
Musikaren arloan, aurtengo ekitaldirako 35 emanaldi hitzartuta dituzte Jauregiko arduradunek: OLBEk hamabi opera emanaldi eskainiko ditu eta BOSek kontzertu kopuru berbera, Euskadiko Orkestra Sinfonikoak sei emanaldi eta bestelako ekitaldi bi.
Datu hauekin arduradunak pozik daude, bederatzi hilabetetan laugarren urterako aurreikusitakoa lortu dutelako. Aurtengo ekitaldirako, dagoeneko, aktibitate egunen % 75 beteta dago.
Inaugurazioa otsailean izan bazen ere, datorren hilerarte ez da erabat martxan izango Euskalduna Jauregia. Agertokia apirilaren 30ean estreinatuko da, San Petersburgoko Kirov Teatroak eskainiko duen Kovanshchina operarekin

Bilbok mundura egin du jauzi
1993an Guggenheim Museoa eraikitzen hasi ziren. Orduan izen arraro samarra zuen eraikina egun mundu osoan Bilboren sinbolo bihurtu da. Guggenheim Bilbao Museoan metalak, harriak eta urak bat egiten dute Euskal Herriaren indar eta tradizio industrialaren oroigarri. 1997ko urriaren 18an ateak ireki zituenetik urtebetera 1.360.000 pertsona hurbildu da Frank O. Gehryren eraikinera, Espainiako bigarren pinakotekarik bisitatuena bihurtu delarik. 24.000 metro koadroko lurraldea besarkatzen du eraikinak eta 300 eserlekuko entzungela eta atrio handia ezezik, jatetxea, kafetegia, liburutegia eta jendearentzako egonlekuak ere baditu.
Bilboko pinakotekak gure garaiko arterik esanguratsuena bildu eta interpretatzeko aukerak eskaintzen ditu. Era berean, arte hezkuntza indarberritzea eta jendearen ezagutza sendotzea ditu helburu. «Guggenheim Museoak eta mende honetako artea» erakusketak zabaldu zuen 97ko urrian Museoko erakusketa egitaraua. Arte moderno eta garaikideko 300 lanetik gora bildu ziren bertan, Guggenheim Bilbao Museoko bildumatik nahiz New York eta Veneziako Guggenheim museotatik jasoak.
1999ko programazio artistikoari dagokionez, aipatzekoa da apirileko bigarren hamabostaldian inauguratuko den Eduardo Txillida eskultore garaikidearen erakusketa. Guggenheim Bilbao Museoak eskultore donostiarraren 200 bat lan aurkeztuko ditu, 1948tik gaur egun artekoak. Obraren hiru atal hartu dira kontuan: pisu handia duten piezei eskainitakoa, alabastroz egindako esperimentuei eskainia eta hirugarrena, paperarekin edo paper gainean egindako adierazpenei eskainia. Txillidaren erakusketa ikusgai izango da apirilaren 20tik abuztuaren 29a arte.
1998ko zenbait datu:

- Inauguratu zenetik 1.360.000 bisitari izan dira. Espainiako bigarren pinakotekarik bisitatuena da Prado Museoaren ondoren.

- Hasierako lau hilabetetan urte baterako aurreikusitako bisitari kopurua gainditu zen.

- Iragan urtean bisitarien % 41 Euskal Herritik etorri zen, % 32 Espainiatik eta % 27 atzerritarrak ziren.

- Gastu gehien egiten duten bisitariak Estatu Batuetakoak dira: 50.000 pezetatik gora pertsona bakoitzeko.

- Museoaren irekiera ekitaldira etorri ziren mila kazetariez gain, komunikabideetako 600 profesionaletik gora hurbildu da museoari buruzko erreportajeak egitera, % 45 Espainiatik eta gainontzekoa atzerritik.


Azkenak
2025-09-03 | Gedar
Beste sarraski bat itsasoan: 160 bat lagun hilak Mauritanian, ontzi bat hondoratzean

Kanaria uharteetako kostaldera iritsi nahian ari ziren, baina Mauritanian urperatu zen ontzia. Desagerturik jarraitzen dute 100 pertsonak baino gehiagok.


Mirene Begiristain Zubillaga (Ekonomialari feminista):
“Ekonomia zientzia sozial bat da; hortaz, badaukagu aukera nondik joan erabakitzeko”

“Emakume zientzialarien argitan” solasaldi-zikloaren helburua emakume zientzialarien ibilbidea ezagutaraztea da, baita ikertzen duten arloari buruz daukaten ikuspegia gizarteratzea ere, kultura zientifikoa hedatzeko eta eztabaida kritikoa sustatzeko. Elhuyarrek eta... [+]


Marieneko lurren alde, Kanbon mobilizaziora deitu dute larunbaterako

Elkarretaratzea eta asanblada antolatu dituzte azken berriak zeintzuk diren jakinarazteko. Horrez gain, irailaren 9an Baionako auzitegi aitzinean mobilizatuko dira, Marieneko lurraren defentsan aritutako hiru ekintzaile auzipetuko dituztelako.


Valle de Odieta makroetxaldeari 2.272 abelburu gehiago izateko baimena eman dio Nafarroako Gobernuak enpresaren aurkako epaiketaren atarian

Irailean aurkeztu zuen enpresak Caparrosoko makroetxaldea handitzeko eskaera, eta ingurumen baimena argitaratu du gobernuak astelehenean. Asteartean hasi da makroetxaldearen aurkako epaiketa lurrak nitratoz kutsatu dituela leporatuta, eta akusazio partikularra osatzen duten... [+]


Pentsioak osatzea “ez da beharrezkoa” Jaurlaritzaren esanetan, eta herri ekimen legegilea eztabaidatzearen aurka egin du

Maiatzean 145.142 sinadura aurkeztu zituen Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak Gasteizko Legebiltzarrean, pentsioak gutxieneko soldatarekin parekatzeko proposamen baten alde. Pentsioak jasotzen dituzten pertsonentzako babesa “dagoeneko sisteman txertatuta”... [+]


Caparrosoko Valle de Odieta makroetxaldea epaitzen ari dira lurrak nitratoz kutsatu dituelakoan

Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]


2025-09-02 | Jon Torner Zabala
Zentral nuklearrak eraisteko Espainiako Gobernuaren diru-partida jada 20.300 milioi eurokoa da

Urtebetean %0,8 handituta (165 milioi euro gehiago), Espainiako zentral nuklearrak itxi eta hondakin erradioaktiboa tratatzeko aurrekontua 20.367 milioi eurokoa da jada, Enresa enpresa publikoak emandako datuen arabera. Diru-partidaren zatirik handiena (17.520,5 milioi euro)... [+]


Mendiko suteak eta basozaintza

Lanbidean urteak daramatzagun basozainok, gogoan ditugu 1989. urtean Euskal Herria bortizki kolpatu zuten mendiko sute handiak. Urtarriletik luze zetorren lehorte latza udazkenean lehertu zen haize bortitzen bultzadaz. Dozenaka sutek beltzez jantzi zuten lurraldea, bereziki... [+]


Lurrikara Afganistanen: gutxienez 1.400 hildako eta herritar andana hondakin artean harrapatuta

6,0 graduko lurrikara bat eta hainbat erreplika izan dira igandetik astelehenerako gauean. Kalte oso larriak eragin ditu herrialdearen ekialdean. Ehunka etxe suntsitu ditu dardarak.


2025-09-02 | Jon Torner Zabala
Abian da ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintza handituta

Irailaren 1ean hasi dute ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintzari dagokionez, hainbat berrikuntzarekin. Esaterako, Sohüta eta Luhusoko haur eskola publiko banak euskarazko murgiltze eredua eskainiko dute, eta Hazparneko Armand-David laborantza lizeoak euskaraz... [+]


2025-09-02 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Zer ari da gertatzen Indonesian?

Hamar egun baino gutxiagoan, parlamentuko kideek euren buruari esleitutako pribilegio ganoragabeen aurkako ikasle-protestak, polizia-indarrek manifestari bat hil eta gero, benetako matxinada bilakatu dira.


Etxebizitzaren prezioa berriz igo da Donostian: 5.869 euro balio du orain metro koadroak

Maximo historiko berri bat ezarri du Donostiako etxebizitzaren prezioak: 5.869 euro metro koadroko, batez beste. Hori da Higiezinen Jabetzako Artekarien Gipuzkoako Elkargo Ofizialak aurkeztu berri duen txosteneko ondorioetako bat; txostenak 2025eko bigarren hiruhilekoko... [+]


Corellako eskolan D eredua ukatu dute, arrazoirik eman gabe

Nafarroako Gobernuak eskaera egin duten familiei iradoki die "datorren ikasturteari begira" abiatu dezaketela tramitazioa.


Eguneraketa berriak daude