Espania'n Boxeoko Txapeldun Diran Bi Jokalarikin Izketaldia

1963ko ekainaren 16an

Jaime Martin (Toti) eta Benito Canal boxeolariei elkarrizketa.

Espania'n Boxeoko Txapeldun Diran Bi Jokalarikin Izketaldia
Benito Canal Pixu Aztunekoen Españiko Txapelduna Eta Toti Martin Euli Pixudun Boxeo Saleen Txapelduna
Gaur boxeua ekarri degu gure orrialdetara, itz asko egin bearra eman dun kirola batez ere aurten orreinbezte boxeadoreen eriotz errukarriagatik.
Eta bi boxeadorekin itz egitera joan naiz; biak boxeadore onak mutil jatorrak ta nere ustez kirolari bikaiñak.
Toti Martin'ekin asikodegu gure izketaldia.
Denok ezagutuko dezute Toti oraindala gutxi. Madriden irabasi duna "peso mosca"ren Españiako txapelketa.
Nik.–Ezan zaidazu Toti: Noiz eta nola asi zinan boxeuan?
Toti'k.–Emezaspi urtekin asi egin nintzan, zaletazunagatik bakarrik.
Nik.–Zure joka aldiak boxeuan?
Toti'k.–103 burruka; irabaziak 90; galduak 1O eta utsak 3.
Nik.–Zure garaypen aundiena?
Toti'k.–Askeneko "Campeonato Nacional"en finala.
Nik.–Derrotarik txarrena?
Toti'k.–1961'ko txapelketarako burruka baten Lopez'en aurka arbitruaren erabakiagatik puntuz galdu nuanean -
Nik.–Burruka gogorrena ?
Toti'k.–Prantzian, Prantziako Zubkanpeoi Roure'en kontra.
Nik.-Tokio'ko olinpiadara joango al zera ?
.Toti'k.–Bai noski baiña lenengo "Juegos Mediterráneos"etara joango nais.
Nik.–Zer iduritzen zaizu Benito Canal ?
Toti'k.–Urrutira iritxiko da, oso gaztea eta oso bizkorra da beraren pisurako.
Nik.–Eta zer esaten dirazu "ring"ean gertatu diran eriotz auetzaz?
Toti'k.–Estados Unidos'en oso bezterakoa da boxeua; an izan ere emen lagatzen ez dituan ukaldiak logatzen ditu ta, emendik gertatu diran eriotz oiek.
Nik.–Zuri gertatutako zer edo zer esango aldirazu?
Toti'k.–Bai. Andoainen gertatu zitzaidan nere bigarrengo burrukan. Ni baino askoz aundioko "pugil" baten aurka boxeatu bear nuan eta jende danak esaten zuan lenengo ukaldiakin lonara botako ninduala. Ola izan zan baina jaiki egin nintzan eta joka azi nintzan K.O. laga nuan sendagillearen bearra izan zuan bizkortzeko.
ZERUKO ARGIA garaipen azko opa dizkizu eta ezkerrik azko ematen dizuzu zure itzen gatik.
Bigarren boxeadroria Benito Canaldegu ezpañiago pixu txapelduna
.Mutil bikaiña. Ez nitzake ni izango beroren aurka boxeatuko nukena. Donostian dago soldaduzka egiten. Bera izatez gallegua da banan zortzi urtetik Bilbon bizi da orregatik euzkaldun bezela gogoan iribillitzea.
NIK.–Ezan zaidazu Canal nola azi ziñan boxeoan?
CANAL'ek. – Neroren gorputzagatik animatu ninduten boxeatzako. Zaildu nintzan eta nola ikuzi egin noan "Kualidadeak nauzkala" erabakinuben benetan artzea.
NIK.-Zembat burruka euki dituzu?
CANAL'ek.–Boxeozale bezela ogeta bost eta ogetabat irabaziak. Boxeadore legezko bezela amabi emendik, amaika irabaziak.
NIK.–Burruka gogorrena ?
CANAL'ek. – Etxeberriaren kontra lenengo euki noana Bilbo'ko zezen plazan. Orduban kendu nion titulua edo txapela.
NIK. – Zer iduritzen zaitu L'observattore Romano'k esan duna boxeuaz?
CANAL'ek.–Neretzat boxeua oso kirol jatorra da. Beste kiroletan bezela eriotzak gertatzen dira. Or daukazu automobilismua piloto asko iltzen dira eta gaiñera ikusten dagon jende asko.
NIK.–Zeñek euki zun zure ustez Kid PARET'en eriotzaren errua ?
CANAL'ek. – Nere ustez arbitruak (Erabaki trilleak).
NIK. –Boxeadoriak burruka bukatuta lagun gelditzen altzerate?
CANAL'ek.–Bai bezte kirolariak bezela. Ni Etxeberriarekin sei illabete egon nintzan ostatu batean; neretzat lagun onenetakoa da, eta bere pamilli dana ezagutzen det boxeadoriak ring'era ertetzen degu pelotariak kantxara bezela.
NIK.–Zein da zuretzat boxeadorik onena ?
CANAL'ek.-Galena.
NIK.-Zer iduritzen zaitzu Toti Martin?
CANAL'ek.-Berarekin entrenatu nintzan egun batzuetan Donostian eta Españiako tzapelketa irabaziko zuala uste osoa neukan.
NIK.-Ze asmo dituzu gerorako?
CANAL'ek.-Lizenziatutakuan atzerrian burruka batzuk jokatu eta merituak egitea IN GERMAN JOANSON len munduko txapeldun, eta orain Europako txapeldunarekin aurrez aurre neurtuaz.
NIK.-Zuri gertatutako zerbait esango aldidazu?
CANAL'ek.-Nere kaleko taberna batean sartu nintzan Bilbon. Mutil batzuk zeuden nik zembat urte nauzkan diskutitzen; batzuk 18 nauzkala esaten zuten; beste batzuk 20. Ia ezkuetara etorri ziran. Orduan nisartu nintzan; esan nien zein nintzan eta 21 urte nauzkala; ezkerrak an gertatu nintzala; an bukatu zan dana.
NIK.-Ezkerrikasko zure itz entzugarriengatik. Españiako tzapelketa ori dembora azkoan aukitzea opa dizut, eta bezte asko irabaztia ere bai.
Agur eta Toti bostekoa. Baña mesedez ez geiago iztutu.
Saizarbitoriatar Erramon
JAIME MARTIN (TOTI)
Jaio eguna: Villafranca de Navarra'n, 1942'ko loraillaren 3'an.
Pixua: 51 ta erdi kgr. ("Peso mosca").
Irabazle: Zaletasunen Españi'ko Txapelduna.
BENITO CANAL. Jaio eguna: Fontao'n 1940'ko dagonillaren 22'an. Pixua: 95 kgr. ( "Peso pesado "). Irabazle: 1962-63 jokaldian. Pixu daneren Espaiñia'ko Txapeldun.
5

GaiezKirolaBOXEOA
PertsonaiazMARTIN1
PertsonaiazCANAL1
EgileezSAIZARBITORKirola

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Zapaterok dio Ostiral Santukoaren gisako akordio bat egon zela ETAren amaieran

Xabier Letona Biteri

Kanpaldien lehen garaipenak iristen hasi dira Israelekiko boikot akordioekin

Jon Hidalgo Gereñu

Hauxe da Gaza suntsitzeko Israelen eta AEBen plana

Jonathan Cook

“Maite dut Iparraldean antzerkia egitea, uste baitut hemen kodeak ulertzen direla”

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Zorroza Gestión de Residuos enpresak onartu egin du Bassirou Dioneren gorpua mugitu zutela, lan heriotza ezkutatzeko

Aimar Gutierrez Bidarte | Aiaraldea

Lur bat, kolektiboa, itxaropen haziak ereiteko

Estitxu Eizagirre

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude