«Bizi-kalitatea Europakoaren mailara inguratzen ari da EAEn»


1996ko apirilaren 14an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Egunkari eta liburu gehiago irakurtzen ditugu eta zinemara sarriago
«Bizi-kalitatea Europakoaren mailara inguratzen ari da EAEn»
Victorino Garcia de la Red, Euskal Estatistika Erakundeko teknikaria
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako herritarren bizikalitatea aztertu ohi du Eustat erakundeak bost urtez behin, eta zera dio ikerlanaren emaitzak: hobera ari dela bizi-maila. Familia barruko harremanak, ingurugiroa, etxearen ekipamenduak, gizarte zerbitzuak eta egoera ekonomikoa izan dira aztergaiak.
Euskal Autonomi Elkarteko herritarren bizimodua, batez beste, maila onean dabilela dio Eustat-en ikerlanak. Eta hobera egin duela 1989az geroztik. Datu baikorregiak ez ote, agian?
Ez zait iruditzen gehiegizko baikortasunik ageri duenik Euskal Estatistika Erakundearen ikerketak. Egia esan, bizi-baldintzak onak dira EAEn, oro har. Eta dudarik ez, hobera egin dute azken bost urteotan. Beste kontu bat da gizatalde edo pertsona jakin batzuen egoera atalka aztertzea. Hor bai, hor ñabardura ugari erantsi beharko litzaioke azterlanari. Eta ezin ukatu zenbaitzuen egoera latza dela. Baina estatistikaren zeregina bestelakoa dugu: gizartearen erretrato orokorra egitea. Eta jakina, puntako egoerak orokortasunean nahastuta ageri ohi dira argazki horretan. Nolanahi ere, berriro diot: egoera nahiko onean dago oro har EAEko biztanleriaren bizi kalitatea.
Oso familiazaleak dira EAEko herritarrak, zuen ikerlanak dioenez.
Horixe da bereizgarri nagusietakoa gure elkartean, familiarekiko lotura. Soziabilitate maila ona dela adierazten digu horrek, Estatuko gainerako autonomi elkarteetan baino hobea, batez beste. Lau herritarretik hiruk sendiarekin harreman oso estuak dituela adierazi digu. Eta harremanak sarri dituztenak beste % 18,5 dira. Azken azterketarekin alderatuta, sendotu egin dira familia barruko harremanak.
Lantokiak, aldiz, geroz eta urrutiago dituzte herritarrek.
Zeozer urrutiago. Aurreko inkesta egin genuenean 7 kilometro eta 100 metrokoa zen, bataz beste, etxetik lantegirainoko tartea. Gaur egun 8 kilometro eta 400 metrokoa da distantzia. Zer adierazten digun horrek? Bada, Europaren parera heltzen ari garela horretan ere. Zeren eta joera ez da lantegia etxetik geroz eta gertuago izatea, alderantzizkoa baizik, zorionez edo zoritxarrez. Esan dezadan, bestalde, hobera egin dutela nabarmen lantokietako baldintza fisikoek. Hau da, zaratak, usain txarrak, bentilazio eskasa, hotz edo bero handia jasaten dutenen kopuruak sei puntu egin du behera bost urteotan, % 26tik % 20ra.
Eta lantokietatik kanpo, nola dabil herritarren osasuna?
Sumatu dugun joera zera da, geroz eta jende gehiagok jotzen duela mediku espezialistengana. Ez medikuengana oro har, baizik eta alor jakin bateko sendagileengana. Norberaren osasunaz ardura handiagoa dutela egun herritarrek azaltzen digu horrek. Datu adierazgarri bat: emakumezkoek gizonezkoek baino kontsulta gehiago egin ohi dute, bai orokorrak bai espezialistengan.
Aisiari dagokionez, gehiago irakurtzen omen da EAEn, baita zinemara maizago joaten ere.
Hala dio Eustaten azterketak, egunkari eta liburu gehiago irakurtzen dugula, eta zinema aretoetara ere lehen baino gehiagotan inguratzen garela. Europako herritarren batez bestekoaren azpitik gabiltza, hala ere, bi alor hauetan. Bestetik, denbora luze ematen dugu telebistari begira, eta alderantziz, kirol egiteari, adibidez, oso tarte ttikia eskaintzen diogu.
Egoera ekonomikoari buruzkoak lirateke datu beltzenak Eustaten inkestan. Herritarren erdiak kasik, % 47,6k, txartzat jotzen du ekonomiaren bilakaera.
Bederatzi puntutan egin du gora egoera ekonomikoa txarra dela diotenen kopuruak. Dena dela, bi gai bereiztu behar dira hor. Batetik, ikuspegi subjetiboak daude: «Nire ustez gauzak ez dabiltza ondo» diotenenak. Eta bestetik, egoera objetiboak. Adibidez, familiako gastuetan nolabaiteko murrizketak egin behar izatea. Eta datuek diotenez, txarrera egin du egoerak. Murrizketak ugaldu egin dira, diru sarreren egonkortasuna murriztu, eta 1989an baino gehiago dira gutxiegi irabazten dutela deritzotenak. Bestetik, etxe barruko ekipamendua hazi egin da EAEn, hau da, etxe gehienetan dago hozkailu, telefono, ikuzgailu eta butano edo elektro-sutegia. Herritarren % 10ek, ordea, ez du etxean tresna horietakoren bat edo gehiago. Kopuru handitxoa.
Zein sistema erabiltzen du Eustatek EAEko herritarren bizi baldintzak zehazki jakiteko?
Bost urtez behin egin ohi dugu inkesta, eta hauxe izan dugu bigarrena, 1994ri dagokiona. Bost mila familiatan egiten dugu galdeketa, eta sendi bakoitzak bozeramaile moduko bat izan ohi du, gai orokorrei erantzuteko. Gaiak pertsonalagoak direnean, osasun alorrean adibidez, banan-banako itaunketak egiten ditugu.
XABIER ARANBURU
14,15

GaiezHizkuntzaEuskaraTeknikariak
PertsonaiazGARCIA8
EgileezARANBURU6Hizkuntza

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude