"Bizitzen baduzu erakutsi egin behar duzu, saltzeagatik"


1995eko abenduaren 31n
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Andres Nagel pintoreari elkarrizketa
"Bizitzen baduzu erakutsi egin behar duzu, saltzeagatik"
Paris, Donostia, Bilbo ... urte emankorra izan du Andres Nagel pintoredonostiarrak
Bilbon erakusketa antologikoa zabalik duen honetan, «egunero ari zara lanean, baina erakusketa daukazunean akordatzen dira zutaz» dio. Pintore pertsonala inondik ere, bere ondare `artistikoena' erakutsi digu.
IRRIBARRE umila erraz limurtzen zaio. Baina ez zaie galderei itzurtzen; arteaz asko daki, ez dabil eremu arrotzean. Sailkapenen aurka, ideien defentsan, «izua» hitza darabil hitzetik hortzera bere ibilbidetik aldentzen denaz mintzo. Izaera indartsukoa, lan pertsonalak ezaugarritzen du, bereziki, Andres Nagel.
Sailkapena horrorea da. Zerbait erakusten jarri eta azkarren bat etortzea gauza hura sailkatu eta kutxatan sartu nahian, ikaragarria da hori.
Artista pertsonala da nahitaez; ipuina da talde mailako artearen kontu hori. Beti daude bat edo bi lagun tira egiten dutenak, ideiak dauzkatenak, eta gainontzekoak borondate oneko lagunak dira, baina gurdira igotakoak. Gainera, denborak argitzen du panorama, ideiak benetan nork zituen.
Sailkapenetik at, baina, erraza da zure lanean ezaugarri konstante batzuk aurkitzea.
Ona da gauzen atzean pertsona bat egon eta iger dadin pertsona hori. Egiten duzuna hiru gauzak zedarritzen dute: egilea, lan egiten duen tokia -ez da hain garrantzitsua, baina eragina du-, eta zer garaitan egiten duen.
Garaiotan, nolanahi ere, nahasketa handia egon da, informazioa oso azkar iristen delako. Eta munduan egiten dena oso azkar dakizu, eta ikusteko aukera daukazu.
Ingurua aipatzen duzu.
Koadro batean elementu desberdinak daude: gehienbat eta nagusi, ideia; ideiatik abiatzen zara koadroa egiten, eta gero koadroaren barruan baliabide desberdinak erabiltzen dituzu espazio edo bestelako arazo batzuk soluzionatzeko. Elementu anekdotiko horiek -objektu bat, argia, kolorea...- normalean eguneroko elementuak izaten dira. Eta jakina, logikoena da zure inguruan dituzun elementu eta gauzei erreparatzea.
Ideiaren nagusitasuna defenditzen duzu, formen gainetik.
Koadro edo eskultura bat ideia batetik hasiko ez bazenu, azkenean denak igoalak lirateke; deskriptiboak. Formak aldatuko lirateke, baina koadroak berdinak izango lirateke.
Arte-lanek betetzen dute Andres Nagelen etxea, baina ez apaingarri; itxura batean anabasan diren obrek propio definitutako espazioa egiten dute. Etxepean tailerra, eta hantxe lanean topatu dugu. Eguneroko lana baita artea egiteko oinarria.
Koadro batean lanean ari zara, eta hortik hurrengoa egiteko ideiak ateratzen zaizkizu. Zuk buruan jada baduzun koadroaz gain, egiten ari zarena baliozkoa da hurrengoa probokatzen ari zaizulako.
Eguneroko zeregina, lanbidea da lana baino areago artistarena.
Lanbidea da, zalantzarik gabe. Eleberri horiek non bakarrik zauden eta norbait azaltzen zaizun eta dena oso ona den... Honetarako iraupen handikoa behar du, urte askotan jardun beharra dago. Iraupen luzeko lasterketa da hau.
Gazteengan nabaritzen da. Egun, dagoen informazioarekin, gaztea prestatua izaten da, asko ikusi du, teknikoki trebea da... baina azkenean inportanteena ideiak dira. Eta arazoa da ez lehen erakusketan, baizik eta hirugarrenean oraindik ideiak izatea. Eta segitzea; irautea ia ideiak izatea bezain garrantzitsua da.
Eskultorea eta pintorea, «mugak ez daude batere garbi», figuren erabilpenean bezala hainbat materialekiko jaidura izan du Andres Nagelek. Poliesterra eta beriazko-fibraren aukera baliatzen lehenetakoa, zinka, beruna eta bestelakoak ere erabili izan ditu.
Materialarena gaiarena bezala da. Inportantea da ikusten dena baita, formak bezala, baina bigarren mailakoa da egin nahi duzunarekiko.
Materialaren zeregina da zuri baliagarria izatea arazo bat soluzionatzeko. Eta materialaren arazo handia, formekin bezala, haren eskuetan erortzen uztea da. Zu jartzea materialaren menpe. Material bakoitzak forma eta aukera desberdinak ematen ditu, baina arriskutsua da materiala makurtzen saiatzea zuk soluzio bat aurkitzeko, materiala fortzatuz. Zure zerbitzura dagoen zerbait da.
Materialak legez, teknologia berriak ere balia daitezke.
Niri ihes egin dit, baina bideoak, esate baterako, izugarrizko aukerak ematen ditu. Bideo-klipa iruditzen zait oso ona, 80an oso gauza fresko eta politak egin dira. Bideo-artea, berriz, aspergarria iruditzen zait, handinahia, ideiarik gabea.
Artea egiten eta ikusten gozatzen duen pertsona, artearen inguruko mundua, merkatua ez du batere gogoko, nahiz badakien beharrezkoa dela. Bilboko Arte Ederretako Museoan zabaldu duen erakusketa antologikoari ere erreparoz behatzen dio.
Izutu egiten nau atzera begiratzeak; gauza zaharrak ikusi eta antzinakoak gogoratzea ikaragarria da.
Anitz egin dituzun arren, inoiz ez zara erakusketa eta merkatu kontuen zale izan.
Erakustea guk dugun madarikazioa da. Bizitzen jarraituko baduzu, erakutsi egin behar duzu, merkatu arrazoiengatik, saltzeagatik. Gaitz beharrezkoa da erakustearena, ez besterik.
Franko hitz egin da krisiari buruz, baina galeriak irekitzen dira...
Asko dago. Azken 15 urteetan publizitate handia egin da, ikaragarria. Publizitate hori ona da, baina ez dio gutxiengo baten gauza izateari uzten. Masarentzako artearen gai hori ipuina da, eta gainera ezinezkoa. Jendeak pasatutako gauzak irents ditzake, baina ez oraina, zeren eta oso sofistikatua baita egunean bizi den jendearentzat. Ondo dago, beraz, hedapena izatea, baina barneratzera iristea beste upeleko ardoa da. Denbora askoko kontua, eta gaitzerdi! Zeren eta egiten ari zarena egunero jango balute, zerbait gaizki doan seinale.
ELORZA, Mikel
37-38,39

GaiezKulturaArteaPinturaPintoreakNAGEL1
PertsonaiazNAGEL1
EgileezELORZA2Kultura

Azkenak
Javier Milei eta bere arreba eroskeria trama batekin erlazionatu dituzte filtraturiko audio batzuek

Argentinako hainbat hedabidek Desgaitasun Agentzia Nazionalaren buru den Diego Spagnuoloren audioak zabaldu dituzte. Argentinako Gobernuan eroskeria dagoela aitortu eta azaldu du horietan Spagnuolok, eta ustelkeria kasu horren buruetako bat Argentinako presidente Javier Mileiren... [+]


2025-08-28 | Gedar
Bere historian lehen aldiz, 110.000 milioi euroko kapitalizazioa gainditu du Iberdrolak

Europako energia-enpresarik handiena da jada, eta bi handienetako bat munduan.


Frantziako Gobernuaren aurka “guztia blokeatzeko” deia indartzen ari da

Irailaren 10a izanen dute protestarako lehen hitzordua. 2018 urteko Jaka Horien mugimenduaren segipen gisa ikusten dute anitzek deia, nahiz eta alderdi politikoak eta sindikatuak dinamikari lotu izanak ezberdintzen dituen biak. François Bayrouren austeritate politikaren... [+]


Udazken beroa Frantzian?

2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.

Horri gehitu behar... [+]


Alemaniak derrigorrezko zerbitzu militarra “beharrezkoa” denean ezarriko lukeen lege proiektua onartu du

Europako azken urteetako joerari jarraiki, derrigorrezko zerbitzu militarraren harrabotsa Alemaniara heldu da: SDP Alemaniako Alderdi Sozialdemokrata buru duen Defentsa Ministerioak borondatezko soldadutza ezarriko lukeen lege proiektua onartu du, "beharrezkoa" denean... [+]


Nafarroako lau pilotari ijitori omenaldia egin diete Mañuetako pilotalekuan

Flamenco On Fire jaialdian ospatu dute ijito komunitatearen, flamenkoaren eta pilotaren arteko harremana. Iruñeko Alde Zaharreko Mañueta pilotalekuan antolatu dute jaialdia, eta bertan omenaldia egin diete lau pilotari ijitori.


2025-08-28 | Jon Aleman Astitz
Supremazismo espainiarren “kontsentsu linguistikoa”

Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.

Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]


2025-08-28 | Iñaki Lasa Nuin
Gure jaiak

Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]


2025-08-28 | LAB sindikatua
38 urteko garraiolari bat hil da Erriberrin

LABek jakin ahal izan duenez, Iruñeko garraiolari bat hil da asteazken goizaldean Erriberrin, lanerako zerabilen kamioia bidetik atera eta irauli ostean.


Polizia “talde zaurgarri”?

Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]


Hainbat ekintzailek bidea moztu diote Israel-Premier Tech txirrindularitza taldeari Espainiako Itzulian, Gazako genozidioarengatik

Hainbat lagun errepidera atera dira Palestinako banderak eta Gazako genozidioaren aurkako mezuak eskuan, eta Israelgo taldeko txirrindularien taldekako asteazkeneko erlojupekoa oztopatu dute. Etaparen ondoren argitaratutako ohar batean, taldeak manifestarien "ekintza... [+]


Martxoaren 15 eta 22an iraganen dira Ipar Euskal Herriko udal hauteskundeak

Bozketa arauei dagokionez hainbat aldaketa bideratu zituen maiatzaren 21ean bozkaturiko legediak. Bozkatzeko prozedura argiturik, abuztuaren 27an eman du hauteskundeen agendaren berri Frantziako Gobernuaren bozeramaileak.


Gabriel Aresti omentzen arteak bateratuz

LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.


Estefi Etxebeste
“Mentalki ongi prestatzea dirudiena baino garrantzitsuagoa da harri-jasotzean”

Abuztuaren 9an errekor berria ezarri zuen Estefi Etxebestek (Ituren, Nafarroa, 2002) Sunbillako Ramon Latasa pilotalekuan. 100 kiloko harria 59 aldiz goratu zuen, eta 2014an Idoia Etxeberriak ezarritako 56 altxaldiak gailendu.


2025-08-27 | Patxi Azparren
Askapen prozesu heterokroniko, poliedriko eta “kuantikoa”

Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!

Prozesu heterokronikoa

Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]


Eguneraketa berriak daude