"Estatalismoarentzat indarkeriaren estrategia da barrikada nagusia"


2021eko uztailaren 19an
Rafael Larreina EAko legebiltzarkideari egindako elkarizketa
"Estatalismoarentzat indarkeriaren estrategia da barrikada nagusia"
Rafael Larreina, Eusko Alkartasunako legebiltzarkidea
EAko legebiltzarkide gisa otsailan sei urte egingo ditu. Lehen plenoa autodeterminazio eskubidearena izan zuen. Gasteiztarra, 39 urte, EAko exekutibako kide, kontzientzi eragozlea izateaz harro da Rafa Larreina.
IV. Batzarrean eztabaidatuko duzuen ponentziaren arabera, baketze ahalegin guztien helburua berradiskidetzeak izan behar du. Hain zatitua dago euskal gizartea?
Zatiketa mota ezberdinak ditugu hemen. Batetik, logikoak: abertzale garenon eta abertzale ez direnen artekoa, eskuindarren eta ezkertiarren artekoa... Badira ikuspegi abertzaletik zailak diren zatiketak ere: herrialde ezberdinen artekoa esaterako. Gero, ekinbide politikoaren tresna gisa indarkeriaren estrategia defenditzen dutenen eta gaitzesten dugunon artekoa dago.
Zatiketok enfrentamenduak eragiten dituzte. Eta horiek oztopo berriak, gorrotoa eta elkarrizketaren ukapena dakartzate. Berradiskidetzeak elkarri entzun eta barkatzen jakitea ere esan nahi du. Norbera erratu daitekeela onartzen dugun bezala, bestea ere erratu daitekeela onartu behar dugu.
Nola lor daiteke berradiskidetze hori?
Alderdiok funtzio garrantzitsua bete dezakegu. Ordezkaritza daukagu, baina baita erantzukizuna ere. Gizartea berradiskidetzearen biderantz lideratzeko ardura daukagu: laztasunak leunduz, mezu positiboak transmitituz, elkarri entzute eta barkatzea, elkarrizketa eta elkartasuna bezalako baloreak berreskuratuz, eta oztopoak gainditzeko guztiok daukagun beharra onartuz.
Berradiskidetzerako Erakunde-Plataformaz mintzo zarete. Zer litzateke plataforma hori?
EAE eraikuntza nazionalaren bidean politikoki autoeratu den gure herriaren zatia da, aurrera egitea posible egiten duen nukleo erakargarria. Hala, Eusko Jaurlaritzak erantzukizun berezia du, herri honen arazoak konpondu behar baititu. Daukagun arazo nagusiena normalizazio eta baketzearena izanik, Jaurlaritzak zuzendaritza funtzioa hartu behar du horretan.
Berradiskidetzerako Erakunde-Plataforma topagunea litzateke. Alde horretatik, Legebiltzarra topagune baliagarria da konponbideak eta erantzunak artikulatzen hasteko. Izan ere, Hego Euskal Herriko alderdietatik CDN da bertan ez dagoen bakarra.
Ekimena Jaurlaritzak eta Legebiltzarrak hartuz gero, zer aldatuko litzateke orain arte Ajuria Eneko Mahaiak eramandako estrategian?
Hiruko Gobernua sinatu zenean, Ajuria Eneko Mahaiaren bigarren fasea planteatu genuen, oinarrizko printzipio batzuk jasoko zituena: berradiskidetze eta elkarrizketarako izan behar zuela; alderdi guztientzat zabalik egon behar zuela; eta gehiengoak erabakitakoa aurrera eraman behar zela, gutxiengoak blokatu gabe.
Baina baketze eta normalizazio prozesuan Jaurlaritzak izan behar du ekimena, eta zerbait egiteko garaian Legebiltzarraren berrespena behar da. Mahaiak inoiz ezingo ditu ordezkatu Jaurlaritza eta Legebiltzarra, ez baitu herriaren berrespenik. Koiunturala da.
Jaurlaritzak eta Legebiltzarrak ekimena hartuz gero, zein funtzio beteko luke Itunak?
Ajuria Eneko Mahaiak eztabaidarako, akordioetarako eta elkarrizketarako gune izan behar du, ez besterik. Enfrentamendurako gune bada, sobera dago. Ajuria Eneko Mahaia behin-behineko lanabes gisa ikusten dugu. Balio duen ikusi behar da, baina balio ez badu...
Eta uneotan balio al du?
Ez, eta horregatik ari gara bigarren fase hori bultzatzen. Bestela, kartel edo eslogan funtzioa betetzen segituko du: norbaitek zer esan ez dakienean Ajuria Eneko Mahaiari egiten dio erreferentzia, «hori Ajuria Eneko Mahaiaren kontra doa» esanez; beste batek, aldiz, ezetz, ez doala kontra.
Itunak gabezia argia dauka: ideia guztiak defendi daitezkeela dioen arren, ezin dira praktikara eraman. Guk zera eranstea aldarrikatzen dugu: sinatu duten alderdi guztiek konpromezua hartu behar dutela euskal herritar guztiok gehiengoz, demokratikoki eta bake-bidez erabakitzen duguna errespetatzeko. Hori onartu ezean, Ituna ez da normalkuntzarako irteera puntua izango.
Jaurlaritzak eta Legebiltzarrak zer emanen dute Itunak eman ez duenik?
Erreferentzia puntu diren aldetik, Jaurlaritzak esan behar du prozesua nondik bultzatu behar den, zertan lortu behar den kontsentsua, hitz egin behar dela... Legebiltzarrak, aldiz, herri honetako arazoen eztabaida-gune oinarrizkoena behar du izan. Bertan alderdi guztiak daude, Itunean ez bezala, eta gauza guztiak plantea eta eztabaida daitezke, jarraian hartu beharreko akordioak hartzeko.
Aipatu Berradiskidetzerako Erakunde-Plataforma horretan Ezker Abertzaleak izango al luke tokirik?
Ezker Abertzalea, berari gustatu edo ez, erakundeetako partaide da hauteskundeetara aurkeztu eta haustes-mahaietako erabakien esku geratzen den une beretik. Legebiltzarrean, eraikuntza nazionalaren bidean aurrera egiteko dagoen erakunde-plataforma nagusienean, HBk funtzio garrantzitsua bete dezake. Normalkuntza politiko eta baketzerako indar politiko guztien arteko akordioa lortu behar baita. Baten bat alboratzen bada, arazoak bere horretan jarraituko du.
HBrekin izandako bilera labur eta gatazkatsuaren ostean, posible ikusten al duzu berriro hitz egiteko esertzea?
Guk kritika politiko, demokratiko, bakezale eta eraikitzaileari jarduteari ez diogu uko egingo. Onartzen ez duguna da mahai batean esertzeko baldintzak jartzea. Alderdien arteko elkarrizketak ez du esan nahi aurkari politikoa bozatu behar denik. Edonorekin hitz egiteko prest gaude, HBrekin ere bai, baldin eta baldintzarik ez badago eta elkarrizketarako borondatea badago.
HBren aldetik hitz egiteko borondaterik ez zegoela uste duzu?
HBk hitz egiteko desiorik eta borondaterik ez zuela da atera dugun ondorioa.
Azkenaldion asko aipatzen dira elkarrizketa eta negoziazioa. Alderdien edota Espainiako Gobernuaren aldetik inolako urratsik eman dela uste duzu?
Eman beharreko mugimenduak ez dira eman. Baina konponbidea elkarrizketa bidez etorriko dela kontzientziazioa egon badago, eta mugitu egin behar da. Bigarren urratsa da gai honetan parte diren guztiak, batez ere alderdi estatalistak eta ENAMen mundua, kontzientziatzea euskal herritar gehienen borondatearen errespetu eta onarpenaren bitartez ere konponbidea etor daitekeela.
Indarkeriaren estrategia mantentzea da barrikadarik indartsuena estatalismoarentzat, Euskal Herriari eraikuntza nazionalaren bidean aurrera egiten ez uzteko. Ekinbide politikoaren tresna gisa indarkeriaren estrategia desagertuko balitz, hiru alderdi abertzaleak politikoki artikulatzea posible izango litzateke. Eta horrek sekulako potentzialitatea izango luke. Hori bake-bidez geratuko duenik ez dago, ez Konstituzioaren 8. artikulurik ez Armadarik. Eta hori badakite alderdi estatalistek.
Arazoak bere horretan irautea komeni zaiela uste al duzu?
Indarkeria egoera eta abertzaletasunaren egungo artukulazio eza mantentzea komeni zaie. Hain zuzen, indarkeriaren estrategiak dirauen artean, arrazoi etiko, politiko eta demokratikoengatik, eta baita efikazia arrazoiengatik ere, ezinezkoa da EArentzat HBrekin abertzaletasuna artikulatzea.
ETArekin hitz egin behar da? Noiz eta zertarako?
Gerra gogorrenetan ere bandera txuria atera behar da etsaiarekin hitz egiteko. Hitz egiteak solastea, entzutea, gogoeta egitea eta gatazkei irtenbideak bilatzea esan nahi du. ETArekin hitz egitea ez da txarra, eta hitz egin behar da. Hori bai, eduki politikoak hautes-mahaietan ordezkaritza demokratikoa lortuta dutenek, alderdiek, negoziatu behar dituzte. Ikuspegi horretatik, ETAk ordezkaritza HBren esku utzi beharko luke.
Ezker Abertzaleak behin eta berriz aldarrikatzen du, baina, hitz egin behar dutenak ETA eta Espainiako Estatua direla.
ETAk eta Espainiako Estatuak hitz egin dezakete, baina gai teknikoez: ETAko militanteen egoeraz esaterako. Ez besterik, ETAk zein ordezkatzen duen ez baitakigu. Beraiek euskal herri osoa ordezkatzen dutela diote, baina ni ez naute ordezkatzen.
Gure arazoak, eraikuntza nazionala eta baketzea barne, euskal herritarrok konpondu behar ditugu, potentzialitatea hemen baitaukagu, ez Madril edo Parisen.
Asko hitz egiten ari da presoez, hauen izaera politikoaz, sakabanaketaz...
Presoen giza eskubideak errespetatzeaz gain, babestu egin behar dira. EAk beti salatu izan du Estatua bere legalitatea, Espetxeetako Lege Orokorra eta Espetxeetako Araudia, ez dela betetzen ari. Hori presoei inolako auzitegik ezarri ez dizkien zigorrak ezartzea da.
MIKEL JAUREGI
JAUREGI, Mikel
8,9,10,11


GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEA
GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakLegebiltzar
PertsonaiazLARREINA1
EgileezJAUREGI5Politika

Azkenak
2025-05-02 | Mikel Zuloaga
Askatasunaren Ontzidiko Mikel Zuluaga ‘Mikelon’en adierazpena Maltatik

Deshumanizazioa barru-barruraino sartu da Mendebaldeko botereetan, eta axolagabekeriaz begiratzen diote Gaza pairatzen ari den holokaustoari; Gazan, bonbek hiltzen ez bazaituzte, goseak hilko zaitu.

Gure itsasontzia bonbardatu duten honetan inpotentzia erabatekoa da, gu ondo... [+]


Palestinaren aldeko Askatasunaren Ontzidia bonbardatu dute Maltatik gertu

Ostegunetik ostiralerako gauean dronekin egin diote eraso Gazako blokeoa apurtu eta genozidioa salatu nahi duen nazioarteko ekimenaren itsasontziari, Maltatik hamahiru miliara, nazioarteko uretan. Aktibisten artean Mikel Zuluaga Mikelon euskal herritarra dago. “Hemen hau... [+]


Immigrazioa eta sindikatuak, eskubide unibertsalak ala porrot kolektiboa

Gabezia guztiekin ere, sindikatuek gizateriaren alde inoiz egon den beste edozein giza erakundek baino gehiago egin dute. Duintasunari, zintzotasunari, hezkuntzari, ongizate kolektiboari eta giza garapenari beste edozein pertsona-elkartek baino gehiago lagundu... [+]


Harri-jasotzea
Harri eskolek emandako bultzada

Harri-jasotzearen gorakada nabaritu da azken urteetan, batez ere emakumeen artean. Gazteek harri eskoletan ikasten dute kirolean esperientzia dutenengandik. Crossfit-a, sare sozialak eta telebista faktore garrantzitsuak izan dira kirolaren piztualdian, harri eskolekin batera... [+]


Kanboko Marieneko lurrak irauli dituzte ELB, Lurzaindia eta Ostia sareak

Maiatzaren 17an bertaratu eta barazkiak landatzeko hitzordua jarri diete herritarrei. Karia horretara egun osoko egitaraua osatu dute, Marieneako lurrak laborantzarako atxikiak izatearen alde.


Itzalaldiaren biharamunean, Espainiako Gobernuaren eta Red Eléctrica de Españaren arteko tirabirak dira nagusi

Pedro Sánchezek hornitzaile pribatuei eta Red Eléctrica de Españari egotzi die itzalaldiaren inguruko informazio gutxi eskaintzea, baina azken honek jakinarazi du "gutxi gorabehera" aurkitu dutela Iberiar penintsula osoko argindarra joatearen arrazoia... [+]


Homo erectusek hitz egiten zekiten?

Rudolf Botha hizkuntzalari hegoafrikarrak hipotesi bat bota berri du Homo erectus-i buruz: espezieak ahozko komunikazio moduren bat garatu zuen duela milioi bat urte baino gehiago. Homo sapiens-a da, dakigunez, hitz egiteko gai den espezie bakarra eta, beraz, hortik... [+]


Iraultza, iraultza baino lehen

Böblingen, Germaniako Erromatar Inperio Santua, 1525eko maiatzaren 12a. Georg Truchsess von Waldburgek Wurtembergeko nekazari matxinatuak mendean hartu zituen. Handik hiru egunera, maiatzaren 15ean Filipe Hessekoak eta Saxoniako dukeak bat egin zuten errebelde turingiarrak... [+]


2025-04-30 | Jon Torner Zabala
Aramu + AimarZ
Bizirik bada, musikaren berotasunagatik da

Aramu + AimarZ
Noiz: apirilaren 26an.
Non: Zumarragako Zelai-Arizti frontoi irekian.

---------------------------------------------------------

Udalaren webguneak dio: "Bide Bizia marka turistikoa eta izen bereko jaialdia Zumarragaren arima munduari erakusteko,... [+]


Gorputz hotsak
“Oso literala naizenez, marrazten dudana ulertzea gustatzen zait”

Irudimentsua eta umoretsua da, eta marraztea bere pasioa da. Oihan Iriarte Eletxigerrak (Bilbo, 2001) Autismoa eta biok (Txalaparta, 2025) liburu ilustratua sortu du autismoa ikusarazteko. Bere bizipenetatik abiatutako liburua da. Arte figuratiboaz baliatu da batez ere:... [+]


Eguneraketa berriak daude