"Proiektu sozio-ekonomikoa lehenbailehen behar dugu


1995eko urriaren 22an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Peio Olhagarai, Iparraldeko garapen kontseiluko kudeatzaileari elkarr
"Proiektu sozio-ekonomikoa lehenbailehen behar dugu
Peio Olhagarai, Iparraldeko garapen kontseiluko kudeatzailea
Iparraldeko Garapen Kontseiluko kudeatzaile berria da Peio Olhagarai. Zenbait urtez Akitaniako Kooperatiben Federazioko arduraduna izan eta ongi daki proiektuen azkartzen; gaitasun premiazkoa duela bi hilabete hartu duen karguarentzat. Atea ideki digu duela 3 urte abiatu Iparraldearen geroa bideratzeko xedea duen desmartxa zertan den jakin nahi ukan dugularik.
Euskal Herria 2010 izeneko bilkurak Donapaleun abiatu ziren 1992ko buruilean. Oroitarazten ahal diguzu laburki zer egina izan den hiru urte hauetan?
Donapaleuko lehen bilkura honetan argiki erakutsiak izan ziren Ipar Euskal Herriko egoeraren joera orokorrak. Barnealdetik kostalderainoko jendeen konzentrazioa handitzen ari eta laster arranguragarria bilakatuko zela; denbora berean Iparraldeko jendaldea beste lekuetan baino lasterrago zahartzen ari zela: 60 urtetik gorako jendeen kopurua 20 urterainoko gazteena baino handiagoa duen eskualde bakarra da Frantzia guztian. Problematika horri buru egiteko, sektore ekonomiko sozialeko ehun eta larogei pertsona bildu dira lehen urrats batean Iparraldeko garapenaren oinarria finkatuko zuten funtsezko faktoreen eztabaidatzeko.
Zein dira nagusienak?
Partehartzale guztien artean hautatuak izan diren irizpide nagusienetako lehena da BAB deiturikoa, Angelu-Miarritz-Baiona herri multzoaren erakarpena. Nola kontrolatu eta nora bideratu? Bazter egina den kriterioa. Bigarrenik hemengo herritarrek euskaldunak direlako sendimendu azkar bat dutela. Euskal gizartean gazteek duten tokia ondotik heldu da, zer egin gazteak egon eta jin daitezen Euskal Herrirat?
Barnealdeko jendeen nahikeriak eta tokiko jendeak beren geroa eskuetan hartzeko gaitasuna kontuan harturik, beste irizpide bat ere ari da nagusitzen: mugaren bi aldeetako garapen koordinaketa.
Diagnostiko zehatza egin eta zein izan dira ondoko urratsak?
Diagnostikoarekin, aipatu faktoreak integratuz Ipar Euskal Herriak ukaiten ahalko dituen garapen posibleak aurkeztuak izan dira 1993ko abenduan. Ondoko urtean sortu da Garapen Kontseilua. Bost lan taldetan ari diren 90 partaideek ikerketak egin eta garapenerako proposamenak egin dituzte. Azkenik, Hautetsien Kontseilua moldatua izan da aurten 65 hautetsirekin.
Hilabeteko hastapenean proposamen bat aurkeztu duzu Hautetsien Kontseiluari, zer erabaki du?
«Lurraldea» izeneko txostena aurkeztu dugu bere lau ardatz nagusiekin. Ardatz nagusi horiek onartu dituzte hautetsiek, baita aurkeztu duten Ipar Euskal Herriaren antolakuntzarako plangintza proiektu bat ere.
Lehenbailehen aztertu eta antolatu beharko diren txostenak baditugu eskuetan: lurraldeen arteko harremanak eta Baiona-Donostia konurbazioaren perspektiba, abiadura handiko trena edo bigarren autopista legaleko azpiegiturak, Euskal Herri barnealdearen egituratzea eta abar. Urte batez epea emana izan zaigu plangintza osoaren gorpuzteko.
Norabideak onartu eta zer gaitasun ukanen du Hautetsien Kontseiluak hautatu politika gauzatzeko?
Barne dauden hautetsiek hartu nahiko dutena: herrietako ahalmen zenbait, nahiz ez den deus deliberatua izan oraino, adibidez aipatu proiektuarentzat beharrezkoak diren lur komunen biltzea eta kudeatzea. Dena den, presio indar bat izanen da gaurko instituzioei buruz: departamendua, Akitania, Frantziako Gobernua, Europa.
Ipar Euskal Herriaren instituzio berria izanen da?
Nik ez dezaket erran. Hautetsiek dute ikusiko. Lehen eztabaidak doi-doi agertzen hasiak dira bideratu nahi dugun proiektuaren lurraldetasunaren inguruan: batzuentzat Ipar Euskal Herria baino lurralde egokiagoa ditaike hiru nagusiek hunkitzen duten lurralde ekonomiko osoa, Landetako hegoaldea barne. Hiru probintzia historikoek ez dute garrantzia berdinik haien begietan. Ikusten duzun bezala, debatea hasten baizik ez da.
Zein izanen dira hurbileko hitzorduak?
Lehena datorren larunbatean. Urriaren 21ean bildu beharra da Garapen Kontseilua eta hautetsiek hartu erabakiak beharko ditugu elkarrekin antolatu eta blokatuak dauden zenbait proiektu aitzinarazi. Hala-nola Iparraldeko Unibertsitatearena: formakuntza egitura bat eta horri lotua den ikerketa zentro bat baitezpadakoak dira garapenarentzat. Baina dosierra aitzinarazi nahi badugu ikusmolde eta indarrak bateratu beharko ditugu. Ez gara barreiatzen ahal, anitz jende mintzo da gai horretaz, batzuek gehiegi. Ordezkari bat hautatu dugu gure artean boz bakar bat entzuna izan dadin Parisen. Espero dut horrela gure mezua hobekiago ulertua izanen dela.
Beste gaientzat egiten dugun analisia ere berdina da: elkarte batek edo auzapez batek ezin izanen du bakarrik proiektu baten finantziamendurik ukan. Ez da beste biderik, elkarrekin lan egiten ikasi beharko dugu.
BIDART, Jojo
16,17

GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakKontseilua
PertsonaiazOLHAGARAI1
EgileezBIDART4Ekonomia

Azkenak
Caparrosoko Valle de Odieta makroetxaldea epaitzen ari dira lurrak nitratoz kutsatu dituelakoan

Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]


2025-09-02 | Jon Torner Zabala
Zentral nuklearrak eraisteko Espainiako Gobernuaren diru-partida jada 20.300 milioi eurokoa da

Urtebetean %0,8 handituta (165 milioi euro gehiago), Espainiako zentral nuklearrak itxi eta hondakin erradioaktiboa tratatzeko aurrekontua 20.367 milioi eurokoa da jada, Enresa enpresa publikoak emandako datuen arabera. Diru-partidaren zatirik handiena (17.520,5 milioi euro)... [+]


Mendiko suteak eta basozaintza

Lanbidean urteak daramatzagun basozainok, gogoan ditugu 1989. urtean Euskal Herria bortizki kolpatu zuten mendiko sute handiak. Urtarriletik luze zetorren lehorte latza udazkenean lehertu zen haize bortitzen bultzadaz. Dozenaka sutek beltzez jantzi zuten lurraldea, bereziki... [+]


Lurrikara Afganistanen: gutxienez 1.400 hildako eta herritar andana hondakin artean harrapatuta

6,0 graduko lurrikara bat eta hainbat erreplika izan dira igandetik astelehenerako gauean. Kalte oso larriak eragin ditu herrialdearen ekialdean. Ehunka etxe suntsitu ditu dardarak.


2025-09-02 | Jon Torner Zabala
Abian da ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintza handituta

Irailaren 1ean hasi dute ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintzari dagokionez, hainbat berrikuntzarekin. Esaterako, Sohüta eta Luhusoko haur eskola publiko banak euskarazko murgiltze eredua eskainiko dute, eta Hazparneko Armand-David laborantza lizeoak euskaraz... [+]


2025-09-02 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Zer ari da gertatzen Indonesian?

Hamar egun baino gutxiagoan, parlamentuko kideek euren buruari esleitutako pribilegio ganoragabeen aurkako ikasle-protestak, polizia-indarrek manifestari bat hil eta gero, benetako matxinada bilakatu dira.


Genozidioa salatzeko ekintza, Hondarribiko egun nagusian: “Aldarrikapenak zentzu sakonagoa ematen dio jaiari”

Kufiya palestinar zapia eramango du Jaizkibel konpainia berdinzaleko kide ugarik, Hondarribiko jaien egun nagusian, Palestinarekiko elkartasuna ikusarazteko. Jaiak eta politika ez nahasteko diotenen aldean, “jaiak ere badira justizia eta eskubideak adierazteko plaza... [+]


Corellako eskolan D eredua ukatu dute, arrazoirik eman gabe

Nafarroako Gobernuak eskaera egin duten familiei iradoki die "datorren ikasturteari begira" abiatu dezaketela tramitazioa.


Ontzidian doazenak “terroristatzat” hartu ditu Israelek eta mehatxu egin du: “Ez dira atxiloketa arinak izango”

Israelgo Gobernuaren esanetan, bere subiranotasunaren aurka eta Hamasen alde dago Global Sumud Flotilla egitasmoa. Hortaz, esku hartze gogorrak iragarri ditu.


Etxebizitzaren prezioa berriz igo da Donostian: 5.869 euro balio du orain metro koadroak

Maximo historiko berri bat ezarri du Donostiako etxebizitzaren prezioak: 5.869 euro metro koadroko, batez beste. Hori da Higiezinen Jabetzako Artekarien Gipuzkoako Elkargo Ofizialak aurkeztu berri duen txosteneko ondorioetako bat; txostenak 2025eko bigarren hiruhilekoko... [+]


“Txistuak, mehatxuak eta irain sexistak” jaso dituzte Laudioko jaietan eraso matxista bat salatzeagatik

Agerraldia deitu zuen Laudioko mugimendu feministak igandean, Odoloste eguneko goizaldean Txosnagunean gertatutakoa salatzeko. 


Donostia 1813

Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.

1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]


Kirurgialari euskaldunak errektoreorde eta sailburuorde ohi letragabearentzat

Sarriegi jokatzen dugu erreaktiboki Euskal Herrian eta Euskalgintzan. Albiste bat, elkarrizketa bat, epai bat, eraso bat. Ondoren, erantzuna. Tamalez, berriro ere inertzia berak nakar Ander Gurrutxagaren elkarrizketa euskarafoboa aztertzera. Gustura gelditu zen, tartean zera... [+]


Global Sumud Flotillako euskal ordezkaritza
“Israelek Gazara heltzea eragotzi nahi badigu, indarrez egin beharko du”

Igande arratsaldean irten da Bartzelonako portutik Palestinaren aldeko inoizko ontzidirik handiena: 30 itsasontzi inguru eta 300 bat ekintzaile, Gaza helburu, blokeoa apurtu eta genozidioa salatzeko. Bidean ontzi gehiago batuko zaizkie Mediterraneoko hainbat portutatik. Gauean... [+]


2025-09-01 | ARGIA
Trumpek uste du Auzitegi Gorenak arrazoia emango diola, eta muga zergak ez baliogabetzea lortuko duela

AEBetan, Apelazio Auzitegiak Donald Trump presidenteak ezarritako muga zerga gehienak bertan behera utzi ditu. Dena den, ez ditu urriaren 14ra arte indargabetuko, eta bitartean, ia segurua da Trumpek helegitea jarriko duela. Presidenteak uste du Auzitegi Gorenak arrazoia emango... [+]


Eguneraketa berriak daude