"HBrekin hitz egitea galerazten diguna alternatibarik eza da"


1995eko irailaren 24an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Jesus Egiguren, Gipuzkoako PSE-EEko idazkariari elkarrizketa
"HBrekin hitz egitea galerazten diguna alternatibarik eza da"
Jesus Egiguren, Gipuzkoako PSE-EEko idazkari nagusia
Denbora luzean ilunpean egon ondoren, Jesus Egiguren da PSE-EEren estrategia berriaren bultzatzaile nagusienetakoa. Elkarrizketaren aldeko «apustua» eginez azaldu zaigu, «burujabetzaz hitz egitea beharrezkoa» dela azalduz.
Euskal Herriaren baketze prozesuari buruz azkenaldian idatzi eta esan dituzunekin ezin zarete EAEko sozialista guztiak ados egon...
Egun adostasuna dago gai honi buruz PSE-EEn. HBrekin hitz egiteko alderdi sozialista geldiarazten duen arazoa alternatibarik eza dela nioen. Eztabaidak aurrera eginez gero, edukiez hitz egin beharko da. Orduan, HBk esango luke autodeterminazioa, Nafarroa...; EAJk eta EAk ere autodeterminazioa defendituko lukete. Alderdi sozialistak une horretarako alternatiba bilatzen ez badu, ezingo litzateke aurrera jo. Alternatiba behar dugu, alderdi nazionalistekin eta HBrekin adostasuna bilatzeko modukoa, noizbait abertzaleak, sozialistak, popularrak, HBkoak... onartuko dituen tokia bilatzeko.
Konstituzioan eta Estatutuan eskubide historikoei buruz esaten denari jarraituz, badaukagu Konstituzioa eta Estatutua baino zerbait aurrerago joateko modua, eta bide horretatik bilatu behar dugu subiranotasunaren liskarraren inguruan «un comun denominador».
Espainian adostasun maila bera eman daiteke sozialisten artean?
Behin bide honi eutsi diogunean, PSOEk ez du askorik esan. Batetik Gobernua dago eta bestetik PSE-EE. Gai serioez hitz egiten hasterakoan Euskal Herrian EAJ, PSE-EE, EA eta abarren arteko gehiengoa badago, PSOEk, gustatu ala ez, onartu egin beharko du.
Baina oraingo posizioa zein da justu?
Batetik, HB eta mundu horrekiko elkarrizketaren alde gaude. Hemengo arazoari irtenbidea emateko elkarrizketari tokia egin behar zaio. Elkarrizketarik gabe ez da konponbiderik izango. Puntu honek baztertuta uzten ditu orain arte defenditu ditugun gauza asko: HBren bazterketa, elkarrizketarako baldintzak... Bigarrenik, EArekin eta EAJrekin zerbait egin nahi dugu. PP edo besteren batek Ajuria Eneko Itunean ezezkoa ematen badu, Gobernuarekin segituko dugu aurrera.
Ramon Jauregik, baina, zenbait gauza zehaztu ditu: HBrekin hitz egin bai, baina beste baldintza batzuetan, hau ez dela unea esanez.
Malgutasuna izan behar da eta aukerak aztertu. Garbi utzi behar da alde guztietatik keinuak behar direla. Baina elkarrizketa onartzen bada, azken batean baldintzak baztertuta geratuko dira.
Aldaketa honen atzean zer dago: momentu politikoa aldatu da ala, zenbait komentaristak idatzi duenez, alderdi bezala hain gaizki zaudetenez zerbait egiteko zuek ere zenbait pieza mugitu beharko dituzuela pentsatu duzue?
GAL, Intxaurrondo... kontu berriak dira, eta eztabaida hau urte pare batez luzatu da PSE-EEn. Zergatik hartu dugun orain erabakia? Euskal sozialismoaren zatirik nagusiena aldaketarako prest dagoelako. Aldaketok zergatik eman diren? Urtetan gure politikaren puntu nagusienetakoa normalizazioarena izan da eta iristen da une bat esaten duzuna: hainbeste urte pasat, neurri guztiak hartu eta honek ez du bukatzeko itxurarik. Eta azkenean diozu, zergatik ez elkarrizketari tokia egin?
Gauzak ondo biribildu ezean, orain arte egindako bide guztia arriskuan ikusten zenuela esan duzu. Ikusten duzu berriro ere zerora itzultzeko arriskurik?
Egindako lan guztiarekin ezer lortu ezean, berdin segituko dugu urte mordoan. Orain artekoak zein emaitza izan dituen ikusita, zerbait falta dela eta antzeko arazoei beste lekuetan emandako irteerak ikusita, hemen ere elkarrizketaren aldeko apustua egin behar dugu.
Nola ikusten duzue EArekin eta EAJrekin epe batean akordio batera iristeko aukera?
Ez guk ez EAJk ez EAk, ez daukagu oraindik formularik elkarrizketetan hasteko, zertaz hitz egin zehazteko... Baina EAJk, EAk eta PSE-EEk bide horren aldeko apustua egin dute.
HBrekin zertaz hitz egin?
Aurrenik, hirukoan hitz egiten hasteari buruzko akordiora iritsi nahi da. Zertaz hitz egin zehazterakoan ikusi beharko genuke HBk zer dioen. Hitz egiten hasteko bada gairik: presoak, sakabanaketa... Elkarrizketak berak soilik sekulako balioa du. Elkarrizketa sendotu eta aurrera segitzen badugu, orduan sakonago azalduko dira mahai gainean dauden gai horiek: subiranotasuna, autodeterminazioa, Nafarroa...
Zu zeu nondik hasiko zinateke hizketan: autodeterminaziotik edota presoen egoeratik?
Eduki sakonez hitz egiteko itxaron egin behar dugu. Lehenik beste gauza batzuetaz hitz egiten hasi beharko da. Dudarik gabe une honetan lehenbailehen erabaki beharrekoa presoekin zer egin izango litzateke.
Euskaldunen arteko konponbide baten eredutzat 1876ko Bergarako besarkada aipatu duzu, eta abertzaleek, aldiz, data hori foruen desagertzearen eta euskal nazionalismoaren sorburuaren ikurtzat daukate.
ETAk dio tregua lortzeko autodeterminazioa eta Nafarroaren gaiak ikusi behar direla. Alderdi sozialistak, ordea, Konstituzioa onartzen duen unetik, autodeterminazio eskubidea onartzeko arazoak ditu. Autodeterminazioaren atzean subiranotasunaren kontua dago. Nondik hel diezaiokegu subiranotasunaren gaiari? Eskubide historikoena dugu bide bakarra, Konstituzioak onartzen baititu. Hortik dator fuerismoaren bideari heltzea. Hori da bide bakarra abertzale ez garenontzat abertzaleek defenditzen dituzten kontzeptuetara hurreratzeko.
Subiranotasunaz hitz egin ezean oso zaila da irtenbidea topatzea. Fuerismoaren bideak alderdi sozialistari ateak zabaltzen dizkio honetaz hitz egiteko. Bestela Konstituzioak eta estatutuak ate guztiak ixten dizkigute.
Zuen iritziz, bake bidean protagonistak euskal alderdi politikoek izan behar dute. ETAren ustez, aldiz, gatazka Euskal Herriaren eta Espainiaren artekoa da. Elkar ulertzeko modurik bada?
Hemen arazoa, batetik, euskaldunon artean izan da, eta bestetik, euskaldunon eta Espainiaren artean. Arazoa Euskal Herriaren eta Espainiaren artekoa dela esatea, ez da egia esatea. Hala balitz, euskaldun guztiok ados ginateke helburu batzuen inguruan eta Espainiaren aurka edo Espainiarekin negoziatzen arituko ginateke.
Irtenbidea da lehenik Euskadin konpromezua bilatzea, nazionalisten, nazionalistak ez garenon eta HB eta ETAren munduaren artean. Behin konpromezua lortuta, Estatuak eta erakundeek bilatuko dute formularen bat akordio hori onartzeko.
Laster Madrilen agintzera doan PP estrategia honekin ados ez badago, berriro ere ez al da kontsentsua nahiko hankamotz geratuko?
PP gobernura iristen bada hemengo arazoen ikuspegi errealista izateko denbora beharko du. Nahiz eta PP Euskadin oso erradikal azaldu, agintera iristen denean, iristen bada, saiatuko da nazionalista, sozialista eta abarrekin akordioa lortzen.
Zuen jarrera berri hau Ezker Abertzaleari egindako keinua dela uler daiteke. Beraiei zein keinu eskatuko zeniekete zuek uler dezazuen eboluzioa eman daitekeela?
Keinua bada, baina baita asmoa ere. Gu prest gaude hitz egiteko eta orain beraien teilatuan dago pilota. Orain arte bazirudien beraiek elkarrizketa nahi zutela eta besteek ez zutela hitz egin nahi beraiekin. Ezetz erantzuten badute, argi geratuko da beraiek ez dutela nahi.
Baldintzarik gabe?
Baldintza bakarra, gutxienez giro politiko lasai bat da. Bihar izugarrizko atentatua badago, egun horretan oso zaila da HBrekin hitz egiten jartzea.
ETAk beti aldarrikatu izan du bere zeregina prozesuan. Zein zeregin ikusten diozu zuk?
IRA eta Sinn Feinekin Irlandan ez bezala, hemen Ezker Abertzalearen munduak bloke bakarra osatzen du. Beraz, zaila da pentsatzea HBrekin negoziatuko dugu eta HBk esango dio ETAri zer egin behar duen. Hemen Irlandan baino konplexuagoa izan daiteke.
Euskal presoen sakabanaketa eta Euskal Herriratzea daude berriro auzitan...
Laster konpon daitekeen auzia da. Sakabanaketa bergizarteratzea bultzatzen ari zen garaian egin zen, presoak ETAtik aldenduko ziren ustean. Hainbeste urtetan indarrean egon eta gero, ikusi da ez dituela orduan pentsatutako emaitzak lortu.
ZUBIRIA, Pello/JAUREGI, Mikel
8-10,11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakPSE
PertsonaiazEGIGUREN3
EgileezUBIRIA2Politika
EgileezJAUREGI5Politika

Azkenak
2025-08-28 | Euskal Irratiak
Maiten Chohobigarat:
“Beharbada menopausia gehiago aipatu beharko genuke, aterabideak badirelako”

Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.


Estefi Etxebeste
“Mentalki ongi prestatzea dirudiena baino garrantzitsuagoa da harri-jasotzean”

Abuztuaren 9an errekor berria ezarri zuen Estefi Etxebestek (Ituren, Nafarroa, 2002) Sunbillako Ramon Latasa pilotalekuan. 100 kiloko harria 59 aldiz goratu zuen, eta 2014an Idoia Etxeberriak ezarritako 56 altxaldiak gailendu.


Gabriel Aresti omentzen arteak bateratuz

LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.


2025-08-27 | Patxi Azparren
Askapen prozesu heterokroniko, poliedriko eta “kuantikoa”

Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!

Prozesu heterokronikoa

Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]


Kilate askoko abesbatza

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Le Concert des Nations. La capella Nacional de Catalunya.
Zuzendaria: Jordi Savall.
Abesbatzaren prestaketa: Lluís Vilamajó.
Egitaraua: Mendelssohnen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]


Denge eta chikungunya kasuak ugaritu dira Europan, klima aldaketak eraginda

Abuztuan chikungunya infekzio kasu bat atzeman dute Hendaian. Bero boladek, tenperaturaren igoerak eta eremu tropikaletara egindako bidaiek areagotu dituzte kasuak.


Eskola-itzuleran 400-500 euro artean gastatuko dute Hego Euskal Herriko etxeek, inkesten arabera

Testuliburuen mailegutza, berrerabilera edota bigarren eskuko azokak ugaritu badira ere, ikasmaterialak gastua izaten jarraitzen du etxe askotan, dirulaguntzak dirulaguntza. Eskola-itzulerak batez beste 400 eta 500 euro arteko gastua ekarriko du Hego Euskal Herriko etxeetan,... [+]


Muruzabal eta Zarrakaztelu suteengatik hondamendi eremu izendatu ditu Espainiako Gobernuak

Izendapenak ahalbidetuko du kalte ordainak ordaintzeko prozesuak hastea. Bi suteetan 500 hektarea baino gehiago erre dira.


Frantziako Estatuak “arriskuan” jarriko du EKE, dirulaguntzak 30.000 euro murriztuta

Iaz jasotakoarekin alderatuta, %15eko murrizketa jasango luke Euskal Kultur Erakundeak. Prentsa ohar batean, erakundeak adierazi du erabaki horrek "ondorio latzak" izango lituzkeela: esaterako, hainbat postu arriskuan egongo liratekeela eta kideei emandako dirulaguntza... [+]


Talde ekologistak:
“Auditoretza ekonomiko bat nahikoa izan da inbertitzaileak Muga meatze proiektuan atzera egiteko”

Ekologistak Martxanek eta Sustrai Erakuntzak diote txinatar inbertitzaileek atzera egiteak agerian utzi dituela Zangozako meatzearen "funtsik gabeko arrazoiak". Nafarroako Gobernuari eskatu diote "interes publikoari erantzuten ez dion proiektu defendaezina... [+]


Urruñako sukalde zentrala prest da herriko haur eta adinekoei tokiko elikadura prestatzeko

Herriko Etxeak elikadura burujabetzaren aldeko urrats handia egingo du 380 metro koadroko azpiegitura berriarekin. Sukaldeak haur eta adinekoentzako janari osasungarria eskainiko du, tokiko produktuekin eta tokiko laborantza indartuko du.


Mapamundiak Afrikaren benetako tamaina islatu dezala aldarrikatu du kontinenteak

“Mapak ez dira erreminta hutsa, sinboloak dira, eta mapa zuzentzea Afrikari buruzko narratiba globala zuzentzea ere bada; duintasun kontua da”. Afrikako Batasunak eskatu du munduan oraindik erabilienetakoa den mapa distortsionatua alboratzeko.


Euskal Selekzioak jokatuko du munduko Wallball txapelketan

Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.


Oposizioari aurrea hartuz, Bayrou konfiantza mozio batera aurkeztuko da irailaren 8an

"Gehiengoa lortzen badugu, gobernua berretsiko dute; bestela, erori egingo da", adierazi du Frantziako lehen ministroak. LFI Frantzia Intsumisoak, Frantziako Alderdi Komunistak, ekologistek, Alderdi Sozialistak eta RN Batasun Nazionalak, ordea, dagoeneko jakinarazi dute... [+]


Wagner birformulatua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.

---------------------------

Oraingo... [+]


Eguneraketa berriak daude