"Mende honetako okasiorik handiena dugu Guggenheim".


1995eko urtarrilaren 29an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Arte galeriak eta Guggenheim Gonzalez de Duranaren iritziz
"Mende honetako okasiorik handiena dugu Guggenheim".
Javier Gonzalez de Durana Rekalde arte aretoetako arduraduna
Rekalde 2 aretoa ireki dela-eta jo dugu Javier Gonzalez de Duranarengana, dituzten asmoen berri jakitera. Baina zabalago ere aritu gara, arte galerien eskaintzaz, Guggenheimez eta artegintzak gurean bizi duen errealitateaz.
Ireki berri duzuen aretoa nazioarteko azken tendentzien erakusleiho eta euskal artistentzat plaza izango dela aipatu duzue. Nola jorratuko dituzue bi asmo hauek?
Rekalde galerian, orain arte, urtean behin artista gazteek beraien lanak aurkezteko aukera zuten eta artista euskaldunen hainbat erakusketa ikusteko posibilitatea zegoen. Baina jasotzen genituen proposamenak ugariak ziren eta galeriak ez zuen gehiagorako ematen.
Rekalde 2 zabaltuta, berriz, bestela joka dezakegu, lokal berri honetako espazioak aukera ugari eskaintzen baitizkigu, besteak beste erakusketen abanikoa zabaltzekoa.
Rekalde 2ren asmoa, nazioartean azken joeren inguruan egiten dena erakutsi eta ildo berean lan egiten duten euskal artistak atzerritarrekin harremanetan jartzea eta elkarlan horretatik bestela emango ez liratekeen emaitzak lortzea izango da.
Bestalde, hemen aurkeztuko diren lanak entseiu modukoak izango dira, sortzen ari den zerbaiten plaza izango da Rekalde 2. Areto izateaz gain, tailer moduan ere uler daiteke bere eginkizuna.
Hemengo eta atzerriko artisten arteko elkarlana aipatu diguzu. Baina, zer aukera dute euskal artistek nazioarteko merkatuan aritzeko?
Nazioarteko zirkuitu ofizialetan aritzeko kanalizazio bat osatu behar dela-eta arazo hau guk instituzio bezala konpondu nahi dugun zerbait da. Zentzu honetan, Rekalderen helburua ekimen pribatuak betetzen ez dituen hutsuneak ezabatzea izango litzateke, eta lortzen ari garela esan dezakegu.
Azkenaldi honetan Euskal Herrian hainbat areto berri irekitzen ari dira; zeri erantzuten dio fenomeno honek?
Lehen arte areto batek tendentzia guztiak jorratzen zituen, hau da, XIX. mendeko euskal artisten lanetatik hasi eta gaur arte. Gaur egun, aldiz, galerien erabateko espezializazioa ematen ari da, eta hau da azken finean bezeroari benetan interesatzen zaiona, erosketa bat egiteko orduan leku zehatz batera jo eta bertan gustuko duen alorreko eskaintza zabala aurkitzea. Beraz, galeria berri hauen guztien sortzearen arrazoia espezializazioan eta gaurkotzean dagoela esango nuke. Gure aretoak, baina, instituzioen aldetik zerbitzu publikoari begira antolatuak daude, eta beren funtsa modernizazioaren ispilu izatea dute.
Guggenheim museoaren aholkulari ere bazara. Zer nolako balorazioa egiten duzu orain arte emandako pausoei buruz eta zentzu honetan eztabaidatu denaz?
Nire iritzia, museo honekiko, ezin hobea da. Proiektu honetako akatsik handiena, nire ustez, informazio ezarena izan da. Ikaragarrizko zabalgune ekonomikoko proiektua izanik, garrantzitsuena amerikarrekiko negoziazioa zen, eta ezinezkoa zitzaigun gaiaren inguruan publikatzen zenari banan-banan erantzutea.
Euskal Herriak mende honetan arte munduan izango duen oportunitaterik garrantzitsuena izango da, eta Guggenheimen aurrekoaz eta gerokoaz hitz egingo dugu.
Kalean inpresio zabaldua dago museo honetan diru asko gastatzen ari dela, oinarrizko premientzako dirurik ez dagoenean.
Gauzak aldi berean eraman daitezke, baldin eta aukera historikoak Guggenheim Bilbon izatea ahalbidetzen badu. Nire ustez, Guggenheimi ezetz esatea izugarrizko akats politiko, kulturala izango litzateke. Kritika hauen guztien arrazoi nagusia zenbait pertsonaren ideologian kokatuko nuke. Nik pentsatzen dut ez dela eskala piramidal baten arabera funtzionatzen, non bat poliki-poliki handitzen doan; aitzitik, gauzak gertaera eta aukeren arabera ematen eta garatzen dira.
Guggenheim museo honek iparramerikarren kolonizazioa ekarriko al du?
Ez zait bidezkoa iruditzen jendeak gauza hauek esatea. Lehenik eta behin esan beharra dago arte bilduma hau europarra dela; beraz, amerikarrek eraman zutena Europara itzuliko da. Bestalde, Bilboko Guggenheim Fundazioak lau zutabe nagusi ditu: Bilboko Udaletxea, Diputazioa, Eusko Jaurlaritza eta New York-eko Guggenheima. Alegia, New Yorkekoak nagusitzea ezinezkoa da; %75 hemengo instituzioen esku baitago. Kolonizazioa eman nahiko balitz ere, eragotzia izango litzateke. Aipatzekoa da, halaber, museo honetako langileen %85 euskal herritarrak izango direla eta %15 iparramerikarrak, eta zuzendaria ere bertakoa izango da.
Euskal artistek beraien lanak aurkezteko aukera izango dute?
Guggenheim bezalako museo baten maila oso altua da, bertan goi mailako lanak erakutsiko dira; jatorria bigarren maila batean geratzen da. Nolanahi ere, Guggenheimen egoitza bat Bilbon egoteak inguruko komunitate artistikoarekin erlazio estua izatera bultzatzen gaitu. Honela, bertako artistek lan oso onak badituzte, nazioarteko maila altu horretara heldu ez arren, beraien lanak erakusteko nolabaiteko erraztasuna izango dute.
Nolakoa da instituzioen jarrera artearen munduarekiko?
Instituzioek arte munduan azken bost urteetan inoiz egindako ahaleginik handiena egin dute. Hain ona izan da zenbait aspektutan, negatibotzat ere joko nukeela. Kulturaren nolabaiteko instituzionaltzea eman da, artista gazte asko sari-bekei esker bizi dira sektore artistiko funtzionarial bat sortuz ondorioz.
Zer iritzi duzu Euskal Herrian egun egiten den arteari buruz?
Izugarrizko energia sortzailea dago. Gauza berriak egiteko borondate handia dago eta honen erakusgarri da belaunaldi bakoitzean bost-sei pertsona adierazgarri egotea; honelako herri txiki baterako portzentaia hau oso handia da.
URIBARREN, Lierni
41-43

Gaiez\Kultura\Artea\Aretoak\Galeriak
Pertsonaiaz\GONZALEZ9
Egileez\URIBARREN1\Kultura

Azkenak
26 herrialde prest dira Ukrainan esku hartzeko, baina Putinek erantzun die helburutzat joko dituela

Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun dio ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]


Hizkuntza bat gutxiago munduan: azken caddo hiztuna hil da

Caddo hizkuntza gorde eta biziberritzeko ahaleginean ari den ekintzailea da Alaina Tahlate. AEBetako jatorrizko caddo herriko hizkuntza hori jario oneko hiztun bakarrarekin gelditua zen: Edmond Johnson, 95 urteko hiztunarekin. Tahlate gazteak aitortu zion estutasunez bizi zuela... [+]


Asimilazioaren kontrako topagune izanen da Izpegi irailaren 19 eta 20an

Izpegiko besten hirugarren edizioa ospatuko dute, Basaizea Baigorriko kultur elkarteak, Baztango Gazte Asanbladak eta Baigorriko zein Erratzuko gazteek elkarlanean prestaturik. Hitzaldiak, bazkaria, ibilaldia, kontzertuak... izanen dute zeregina.


Azpiegitu handiak
Osasunak bat egin du Nafarroako AHTren aldeko Plataformarekin

Osasuna futbol taldeak bat egin du Nafarroako Abiadura Handiaren aldeko plataformarekin, azken honek ostegun honetan jakinarazi duenez. UGT sindikatuak eta Eraikuntzaren Industrializatzearen Aldeko Nafarroako Klusterrak ere bai.


Bilboko etapa Palestinak “irabazi” zuela azpimarratu dute, eta protestan jarraitzera deitu

Palestinarekin Elkartasunak manifestazio nazionala antolatu du urriaren 4rako. Ostiral honetan Euskal Herriko 130 udaletxeren aurrean protestatzera deitu du Gernika-Palestina ekimenak.


2025-09-05 | Sustatu
Itzulbide jarri dute martxan Osakidetzan, euskarazko lan-hizkuntza eraginkorragoa izateko

Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]


Ikasle nafarren %30ak ikasiko du aurten euskarazko D ereduan

Hiru urte bete dituzten 1.404 ikasle berri matrikulatu dituzte D edo B ereduetan, Nafarroan. Adin guztiak kontuan hartuz, 27.334 ikaslek ikasiko dute euskaraz. Matrikulen 67,8% ikastetxe publikoen sarean izan da.


Pantailen gehiegizko erabilera, desinformazioa eta indarkeria praktikak identifikatu ditu adingabeen artean Macsonrisas-ek

Ikasleek pantailekin duten harremana aztertu eta "Heziketa digitala LH eta DBH" izeneko txostenean jaso dituzte ondorioak Macsonrisas-eko kideek.


Kaleratze kolektiboa ezarri nahi dute Maderas de Llodion

Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.  


Herriko dantzan parte hartzen ari ziren emakumeei eraso egin diete Errioxako Cervera herrian

Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]


2025-09-05 | Gedar
Gaztetxea lortu dute Etxaurin

"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".


“Hondarribiko alardearen bi aldeak parez pare jartzea da zilegitasun bera ematea zapaltzaileari eta zapalduari”

Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]


Gipuzkoako Aldundiko zaintzaileek ez dute euskara jakin beharrik, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiaren arabera

Donostiako epaitegi batek aurretik emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. ELAk eta LABek mobilizazioa antolatu dute ostiralerako, eta Euskalgintzaren Kontseiluak bat egin du.


2025-09-04 | Joseba Alvarez
Dena blokeatu!

Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.

Izan... [+]


Eguneraketa berriak daude