«Unibertsitatean, gizartean bezala, euskararen kontrako jarrera dago»
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Euskal Herriko Unibertsitateko Euskara errektoreordea dugu Pello Salaburu azken hiru urteotan. Agintaldi istilutsua Salabururi egokitu zaiona. Euskaltzain honek Leioako bulegoan hartu gaitu, eta egin beharreko balantzea egin eta entzun diren zurrumurruez mintzatu gara berarekin. Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailaren kontrako iritzia nagusia izan da, 103 prozesu juridiko zabalik dauzkan unibertsitate baten kontuez aritu garen solasaldian.
Egungo gobernu taldea hasi zenean ez zen 100era heltzen euskaraz irakasten zuten irakasleen kopurua, eta une honetan 586 dira. Ez dira nahikoak eta Arte Ederretan dauden istiluak ildo honetatik datoz, baina azken hilabeteotan irakasleen kontratazioa erabat geldituta dago ez baititugute baimenik ematen irakasle berriak kontratatzeko. Euskarazko testuliburuetan ere hazi gara; administrazioko langileen euskalduntzearekin jarraitu dugu inongo laguntzarik gabe, langile finkoak ez direnek ez dutelako liberatzeko aukerarik...
Oro har balantzea ez da txarra. Gestio ekonomikoari dagokionez ere, EHUk lehendabiziko aldiz izan du kanpoko auditoria batek egindako txosten positiboa. Egin dudanaz pozik nago. Eztabaidagarria izan daiteke, baina azken batean gauzak egin eta pausoak eman dira. Euskarak presentzia handiagoa du Unibertsitatean; oso urrun nik nahiko nukeen tokitik, baina baieztapen hau ezin da eztabaidatu.
Zergatik ez ditugu euskaraz irakasten duten irakasle gehiago? Legebiltzarrak onartzen dituen aurrekontuak aldatzeko Hezkuntza Sailak eskatu behar du, baina Hezkuntza Sailean unibertsitateaz arduratu direnak euskararen kontrakoak dira. Eta Hezkuntza Sailari errespeto osoa zor diot eta gainera ez dut kritikatzen kritikatzeagatik. Bestetik, Hezkuntza Sailak ez du politika unibertsitariorik egin.
Dena den, arazo nagusia dirua da. Guri dagokigu irakasle hauen prestakuntza, baina horrek ere kostu bat dakar. Azken urtean 22 lagun prestatu ditugu irakasleak aukitzea zaila den sail batzuetan lan egiteko, baina lege aldetik ere figura hori zehaztea zaila da eta gainera Hezkuntza Sailaren baimena behar dugu hauek kontratatzeko. Unibertsitatearen euskalduntzeak ez du erremediorik ez bada Hezkuntza Sailarekin batera egiten.
Hau da, Hezkuntza Sailak eta Unibertsitateak elkarrekin martxan jarritako plangintza behar du euskalduntzeak. Plangintza honetan parte hartu behar du Unibertsitateak, Gizarte Kontseiluak eta Hezkuntza Sailak, eta uste dut gorago dagoen beste norbait sartu beharko litzatekeela anitz urteko plangintza hau Legebiltzarrak onar dezan. Euskalduntzearekin batera Legebiltzarrak zehaztu beharko luke zein unibertsitate nahi duen hemendik 10 urtera. Helburuak zehaztu beharko lirateke eta baliabideak jarri.
Gaur bertan eurek sinatutako eskutitza agertu da «Egunkaria»n, eta aingerutxoen irudia ematen dute. Eta hori ez da horrela; hemen denok ezagutzen dugu elkar. Nire kontra esaten dituztenen artean batzuetan arrazoi izango dute eta beste batzuetan ez, baina gu beraientzat aingeruak ez garen bezala, haiek ere ez dira izango.
Gai honetan, eurek kontrakoa esanagatik, bakezaletasun gutxi izan da. Aski da inguruan daudenei galdetzea. Badira hainbat gauza bitxi... Guk ateratzen ditugun plaza publikoek halako baldintzak eskatzen dituzte, onartzen badituzu ondo eta ez badituzu onartzen ez aurkeztu. Beti esan dut irakaslego propioaren alde nagoela, eta esate baterako, Galizian badira antzeko figura betetzen duten irakasleak, hauen eskakizunekin zerikusirik ez duten arren.
Dena den, bere garaian Gobernu Batzarra izan zenean nik kontra bozkatu nuen bozkatu beharrekoak hiru atal zituelako. Lehenengo biak legez kanpokoak ziren, eta hirugarrena irakaslego propiaren aldeko proposamena zen. Nik, dudarik gabe, horren alde bozkatuko nuke eta nik bezala jende askok. Ezin genien diru publikorik eman ilegaltasunean murgiltzen diren pertsonei. Ez dut ulertzen nola ez diren Legebiltzarrera hurbildu, irtenbide bakarra hori baita: Legebiltzarrak onartu behar du figura hori. Madrilen errekurritu egingo balu, orduan Madrilen konpondu beharreko afera izango litzateke.
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.
Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]
Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.
-------------------------
Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.
Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.
Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]
Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte.