«Europa zaharkituta dago, horregatik da protekzionista»


1993ko martxoaren 21ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Iñigo Garaialde IKEI-ko ekonomilariari elkarrizketa
«Europa zaharkituta dago, horregatik da protekzionista»
Iñigo Garaialde, IKEI-ko ekonomilaria
Hamalau urte daramatza Ikerketarako Euskal Institutuan Iñigo Garaialde ekonomilariak. Makroekonomia alorrean ari da 45 urteko donostiar hau, eredu ekonomikoetan espezialdua. ARGIA. Dioten bezain sakona al da gainean dugun krisia?
IÑIGO GARAIALDE. Egitura krisi bat dago 70eko hamarkadatik. Mundu gerraz geroztik 30 urtez luzatu zen hazkunde handiko prozesua _ia langabeziarik gabe, kapitala guztiz berritzen, Europaren bateratzea eraikitzen_ 73an eten zen. Lehen ere baziren mugimendu ziklikoak, baina oraingoak beti langabezia handiarekin, konpetitibitate posizio kaskar batekin, finantz arazo handiekin, gertatzen dira. Egitura krisian daramatzagun 15 urteotan eta orain egoera txar baten zuloan gaude.
A. Zer da oraingoa: atzerapena, estankamendua, zero hazkunderantz goazela...?
I.G. Pazifiko alderantz begiratuta _Tailandia, Singapur, Taiwan, eta abarretara_, hazkundean daude azken hogei urteotan, Europa konpetentzia galtzen ari den heinean han potentzia bihurtzen ari dira. Europa estankamendu egoeran dago, eta argiena langabezia zifretan ikusten da. Europan gainera atzeranzko fase batean gaude, eta une batzuetan hazkunde negatiboa ere gerta daiteke.
A. Zer gertatzen zaio Europari?
I.G. Europako aparatua zaharkituta dago: teknologia, industria kultura, kudeatze metodoak, agenteen papera... beste sistema batzuen aldean atzera geratu da. Horrek azaltzen du gure protekzionismoa, GATTeko negoziaketetan ikusi den moduan: gu ez gara besteen merkatuetan sartzeko gai eta ez daitezela besteak gurean sartu.
A. Txinan hazkundea iaz % 17koa izan omen zen, gizadiaren laurden batena alegia.
I.G. Txina Pazifikoko hazkunde uhinean doa, eta Afrika, aldiz, zulorik beltzenean murgildu da. Dena dela, egia da munduko sistema bera dagoela krisian: gauzak egiteko moduak zein horien egileak aldatzen ari dira. Multinazionalizazioa fenomeno funtsezko bat da gaur. Estatua bera aldatzen ari da. Lehen dena estatu barnean egiten zen, eta orain estatutik kanpo. Lehen krisialdiak ekonomia errealarekin oso loturik zeuden; gaur finantz mugimenduak mugaezinak dituzu, agenteak multinazioanalak direlako, kapitalak asko mugi daitezkeelako, eta kapital metaketak askoz handiagoak direlako. Gaur holding-ek lehengo estatu batek zuen indarra dute. Ia produktu guztietan dozena erdi bat ekoizleek kontrolatzen dute merkatua. Eta hori egoera berria da.
Pello Zubiria
23-27

GaiezEkonomiaBesteak
PertsonaiazGARAIALDE2
EgileezUBIRIA2Ekonomia

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude