«Euskara elizatik kanpoko alorretara zabaldu behar zela garbi zekusan»


1992ko abenduaren 06an
Mikel Atxaga kazetariari elkarrizketa
Mikel Atxaga kazetariak gertutik ezagutu zuen apaiz euskaltzalea:
«Euskara elizatik kanpoko alorretara zabaldu behar zela garbi zekusan»

ARGIA. Zer azpimarratuko zenuke Nemesio Etxanizengan?

MIKEL ATXAGA. Batez ere gardentasuna. Hura ispilua zen, ez zuen ezer gordetzen, bere bizitza zen bezalakoa adierazten zuen, bere asmo, zalantza eta gorabeherak, ez zuen disimulorik. Ez zion begiratzen berak esan edo egindako gauzekin norbait eskandalizatu edo harritu zezakeela, zen bezalakoa agertzen zen.
Gauza berriak egin nahi zituen garbi ikusten baitzuen elizako liburuékin bakarrik euskarak jai zuela, euskara beste alorrretara ekarri behar zela. Kantu poesia, ipuin eta nobelen bidez gatz eta piper jartzen saiatu zen. Euskararengatik edozer egiteko prest zegoen.
Umore izugarrizkoa zen, oso kezkatia, urduria; gazteak torturatzen zituztela, euskararen egoera larria... barru-barrutik bizi zituen, eta halaz ere sekulako umorea zuen lagunartean. Haren txisteak, ipuinak, xelebrekeriak! Azken urteetan baina, jendea ahaztu zen bizi zenik ere, inguruan ez zuen talderik eta.

A. Guzti horretatik zer berreskuratu da liburu honen bitartez? Zer dago egiteke?

M.A. Gizon handi bat azalduko da. Honezaz gain, zerbait azpimarratzekotan, bera ezer baldin bada poeta da, baina hain zuzen ere poesia egiteko girorik ez zuen, borroka handi hat zuelako inguruan, sufriarazten ziona. Bere barruan mila kezka zituen eta ez zuen behar bezalako bakerik eta girorik poesia egiteko.
Laster argitaratuko den liburuan agertuko dira lanik harrigarrienak. Literaturaren alor hau izan da ondoen landu duena, hor da artista; gehiago ez eginaren pena izan dezakegu. Literatura gehiago egin zezakeenaren pena, baina hementxe bizi zen eta ogibiderik gabe. Meza diruarekin bakarrik bizi zen hura.
53


Gaiez\Hizkuntza\Euskara\Erakundeak\Euskaltzain
Pertsonaiaz\ETXANIZ1
Pertsonaiaz\ATXAGA2

Azkenak
2025-05-22 | ARGIA
Bizilagunekin plataformak ‘Donostia Tropikala’ festa egingo du maiatzaren 30ean

Ekimen honekin tonu alai eta ironikoan salatu nahi dute aldaketa klimatikoa eta turistifikazioa elkar elikatzen ari direla, eta horrek "gure hiria eta lurraldea merkatuaren logikaren esku uzten" dituela.


Seaskaren baliabideak emendatzeko eskatu diote Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko parlamentariek

Maiatzaren 21ean bidali diote gutuna Elisabeth Borne Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko sei parlamentariek. Dagoen ikasle kopurua ikusita, ikastoletarako aurreikusi dituzten lanpostuak "aise gutxiegi" direla deitoratzen dute gutunean. Kexua adierazteko... [+]


2025-05-22 | dantzan.eus
80-90 urte bitarteko dantzariz osatutako euskal dantza taldea

Adina ez dela dantzan aritzeko oztopo agerian utzi dute Errenteria-Oreretako Beti Bizkor elkarteko euskal dantza taldeko kideek. Dantzaren onurak argi erakusten dituen testigantza esanguratsuak jaso ditu Ikerne Zaratek Oarsoaldeko Hitzan argitaratutako Adina ez dadin ekiteko... [+]


2025-05-22 | LAB sindikatua
67 urte betetzear zituen garraiolari bat hil da Irunen
LABek jakin duenez, herenegun, goizaldeko 6:30ean, TRANSDIPE S.L. enpresako S.S. garraiolaria hilik agertu zen Irunen, lanerako prestatzen ari zen kamioiaren aldamenean. Kamioia martxan zegoen, atea irekita eta zantzu guztien arabera, heriotza ez traumatiko baten aurrean gaude... [+]

Iratxe Sorzabalen aldeko epaiari helegitea aurkeztuko dio fiskalak

Espainiako Auzitegi Nazionaleko fiskalak kasazio helegitea aurkeztuko du Auzitegi Gorenean, Guardia Zibilak eragindako torturak onartu eta Sorzabal errugabetu zuen epaiaren aurka. Sorzabalek bere burua autoinkulpatu zuen gutuna torturen ondorioz idatzi zuela ebatzi zuen Auzitegi... [+]


2025-05-22 | ARGIA
90 kamioi baino ez dira sartu Gazan eta gosetea zabaltzen ari da

NBEk azaldu duenez, egunotan soilik 90 kamioi sartu ahal izan dira lurraldera oinarrizko elikagaiekin; beste 105 zain daude mugan. Gazako gobernuaren prentsa bulegoak emandako datuen arabera martxotik 326 pertsona hil dira elikagai eta botika faltagatik eta 300 abortu izan dira... [+]


40 minutu Iratxerekin

Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]


2025-05-22 | Gedar
Geldialdia AEBen eta Iranen arteko negoziazio nuklearretan, Israelek mehatxuak areagotzen dituen bitartean

Teheranek ez du baieztatu hurrengo elkarrizketa-saioan parte hartuko duen, Israelgo Estatuak Irango instalazio nuklearrei eraso egiteko mehatxuak egiten dituen bitartean.


2025-05-22 | Axier Lopez
Alemaniako Red.media hedabidea itxiarazi dute

ARGIAk aspaldi du harremana Alemaniako Red.media hedabidearekin, beren bideo batzuk topatuko ditu irakurleak ARGIAren webgunean. Baina haien aurkako jazarpen kanpaina baten ondorioz proiektua ixtea erabaki dute. Red-eko kideek arrazoiak publikoki azaldu dituzte eta artikulu... [+]


Aroztegiako epaiketaren kronika (hirugarren eguna)
Desobedientzia zibila kriminalizatzeko irudien bila

Asteazkenean lau foruzain, bi alkate ohi eta bi kazetari izan dira haien testigantzak ematen. Geroago, amaiera amaigabean, akusazio partikularraren 11 bideo eta albistegi ikusi eta itzuli dira gaztelerara: desobedientzia zibila begien aurrean. Oso luze joan da, luzeegi.


Itzali sistema, piztu alternatibak

Energia eta telekomunikazio burujabe eta iraunkorraren aldeko manifestu kolektiboa.


2025-05-21 | ARGIA
Migratzaileak beste herrialdeetara deportatzeko baldintzak malgutu nahi ditu Bruselak

Europako Batzordeak beste urrats bat eman nahi du migrazioaren kontrako politikak gogortzeko bidean: deportaturiko migratzaileek ez lukete zertan harreman zuzenik izan behar hirugarren herrialde "seguruak" deiturikoekin, hara kanporatuak izateko.


Baionako gizon bat epaitzen ari da Paueko Auzitegia, zortzi adin txikiko bortxatzea leporatuta

Salatu dute 69 urteko gizonak hogei urtean egin zituela erasoak. Donostian bi gizon atxilotu dituzte, adingabe bat bortxatzea leporatuta; beste bi gizon ere ikertzen ari dira, talde bortxaketako parte izan daitezkeelakoan. Salaketa jarri duen adingabea Gipuzkoako gizarte... [+]


Foruzaingoak familia bat etxegabetu du Antsoainen, eta hori galaraztera joan direnen aurka oldartu da

10:00etan etxegabetzea gauzatzeko agindua zuen Poliziak, baina lehenago bertaratu dira sei patruila emakumearen etxera eta inguruko kale guztiak moztu dituzte. Haritu Elkarlaguntzako Sareak eginiko deiari erantzunez, dozenaka lagun elkartu dira etxearen aurrean etxegabetzea... [+]


Eguneraketa berriak daude