«Intsumisioa euskal nazio mailan ikusten dugu»


1992ko azaroaren 29an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Iparraldeko intsumisoari elkarrizketa
Ipar Euskal Herriko lehen intsumisoekin solasean:
«Intsumisioa euskal nazio mailan ikusten dugu»
ARGIA. Zergatik hautatu duzu 11 hilabetez eragozle izan ondoren intsumiso bilakatzea?
IÑAKI IRIGOIEN. Erran behar da eragozleak Iparraldean kultur taldeetan lan egiten dutela batez ere. Dinamika horretan egon naiz ni ere, baina beste arrazoi batzuk ere kontuan hartu behar dira: zerbitzu sozialak dirauen bi urteetan oinarrizko giza eskubideak galtzen dira eta (bozkatzeko eta greba egitekoak). Estatuak eskulan merke eta fortzatua du justizia militarrak kudeatzen eta zigortzen duen diziplina baten menpe egonik eta, azkenik, Iparraldean zapaltzaile den armadari ukoegin hehar zaiola uste dut.
A. Jarrera hori izan al da armadaren aitzinean Patxak izan duen bilaaeraren lekuko?
ERIK LEXARDOI. Arrazoi horiek oinarrizkoak izan dira. Gainera, hemengo gazte zehatz batuen egoera ikusiz, ez dugu baztertzen hasieran genuen eragozpenaren aldeko jarrera, hau da, desertzioa nahiz aske gelditzatzeko aukera–baldintzak betez–izatea.
A. Bestalde, zuen atxiloketa dela eta, zer aurkitu duzue koartel militar eta presondegietan?
NIKOLAS PADRONES. Hasiera batean kasernara eraman ninduten; eta bitxi gertatzen bazaigu ere, bertan intsumisoekin tratatzen ohitura dute, Jehovaren lekukoak direla eta aspalditik intsumisioa hedaturik bait dago.
E.L. Nik desberdintasun bat antzeman dut Bordeleko gazte zentruaren eta espetxe zibilaren artean: Bordelen gazteek ez zuten ulertzen nola nahiago nituen espetxeko 10 hilabeteak soldadutzako urtea baino. Gradignan-en, aldiz, euskal preso moduan ikusi ninduten eta kontzientzi preso politikotzat
A. Justiziari buruz ere zer esanik izango duzue.
N.P. Ezin dugu justizian sinetsi, argi azaldu baitigu intsumisioaren aldeko mugimendua apurtu nahi zuela lehenik guri kondena luzeak ezarriz, eta ondoren gose grebara jo eta aitzakiaren batekin libre utzi nindutenean eta, berriro ere beste intsumiso bat espetxeratu dute. Hala ere, Kasazio Gortera joko dugu desertoreei egotzi eta guri leporatzen diguten obedientzia falta gainetik kentzeko. Intsumisiorako eskubidea onartua izateko Europako Epaitegietara baita Europako Parlamentura ere.
A. Zein ondorio izan du Iparraldean eta Frantzian intsumisoen borrokak?
N.P. Kolektibo batean antolaturiko, lehenak izan garenez gero, oihartzun handia izan du. Borroka antimilitarista indartu dugu eta AI nahiz intelektual askoren laguntza izan dugu.
E.L. Hemen, alderdi politikoek ez zuten ikusten egokia intsumisio borroka baina jasan dugu egoera erabateko sostengua lortu dugu: politikariak–Koxe Larre eta Abeberri–, familiak... Iaborari giroan ere bai.
A. Etorkizunari begira, zein da zuen ikuspegia?
I.I. Epaitegietan euskaraz deklaratzeko eskubidea aldarrikatzen dugu. Bestalde, intsumisioa euskal nazio mailan ikusten dugu eta, beraz, Hegoaldekoekiko harremanak prioritarioak dira (Kakitzat, KEM, Jarrai...). Eta Estatu frantziarrean kontzientziatze lana egin dugu.
E. L. Bost intsumiso berriak Patxakoak ez izateak erakutsi du ez dela talde bati mugaturiko moda eta pittaka-pittaka, ea herritarrek honen gibelean bertze zerbait badela sentitzen
N.P. Baikor gara badakigulako gure inguruan gazte andana intsumiso izateko prest dagoela, giro abertzaletik at dagoen anitzek ere izan duten jarrera ikusiz.
21


GaiezGizarteaSoldaduzkaItsumisioaBesteak

Azkenak
2025-07-24 | Gedar
Aurka kolektiboa
“Auzi politikoa da: zertarako egiten dugu musika?”

Musika-eszena antikomertzialean alea jartzeko asmoz sortu dute Aurka kolektiboa. Martin eta Katalin kideekin hitz egin dugu arlo horretako kolektiboen loraldiaz, musika politizatuaz eta musikaren potentzialitateez, industria musikalaz, makrojaialdiez eta beste.


Euskarafobia ari du beste behin Lizarrako Udalean

Lizarrako Udalak udarako antolatu dituen bost musika ikuskizunetan eta beste horrenbeste film emanaldietan bat bera ere ez da euskaraz izanen; datorren astean hasiko diren festen egitarauan haurrentzako ekitaldi bat dago euskaraz programatua, justu, erraldoi eta buruhandien... [+]


2025-07-24 | El Salto
Israelek Marwan Al-Hams doktorea bahitu du, Gazako kanpaina-ospitaleetako arduraduna

Abu Youssef Al-Najjar Ospitaleko zuzendari Marwan Al-Hams kanpainako ospitaleen arduraduna da eta Gazako Osasun Ministerioko bozeramailea. Uztailaren 21eko arratsaldean atxilotu dute Israelgo Indar Armatuek.


Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu dira entzuketa prozesuan

Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak bultzatuta eta Agirre Lehendakaria Center erakundearen eta New Yorkeko Columbiako Unibertsitatearen gidaritzapean egindako entzuketa prozesuaren emaitzak aurkeztu dituzte uztailaren 23 honetan. Museoa eraikitzearekin sustatuko... [+]


Prep botika farmazietan eskuragarri jartzeko asmoa iragarri du Espainiako Osasun Ministerioak

GIBarekiko esposizio aurreko profilaxia da Prep botika. Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariaren arabera, farmazietan eskuratzeak itxaron-zerrendak gutxitu ditzake. Alabaina, arriskuez ere ohartarazi du.


2025-07-24 | Estitxu Eizagirre
Beste itzalaldi bat saihesteko eta negozio elektrikoa berpizteko dekretuari ezezkoa eman dio Espainiako Kongresuak

7/2025 Errege Lege-Dekretua ekainaren 24an onartu zuen Espainiako Ministroen Kontseiluak baina atzera bota du Diputatuen Kongresuak, uztailaren 22an.


2025-07-23 | Onintza Enbeita
Aloña Erauskin. Biziraulea
“Sortzetiko gaixotasunak ditugunok ez daukagu erabakitzeko aukerarik gauza askotan”

Bihotzak eztanda egin arte biziko da Aloña Erauskin (Berrobi, 1999), beste guztiok bezala. Besteon aldean, ordea, presente dauka aukera hori.


2025-07-23 | Iñaki Lasa Nuin
Gizakia kosmosa da

Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.

Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]


Desobedientzia praktikatzen

Hankak lurrean dituzte gure solaskideek. Euskalgintzaren eta herri mugimenduen joko-zelaian dabiltza etengabe eta eskarmentu horretatik hitz egiten dute euskarari eusteaz, hizkuntza zapalkuntza ez normalizatzeaz eta erdaldunengandik espero beharko genukeenaz. Gorka Torrek ez du... [+]


2025-07-23 | Josu Jimenez Maia
Marokoren estrategia zahar-berritua

"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.

Kezka, ezinegona eta... [+]


Txorimaloei mokoka

Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.

Miope bezain itsu,... [+]


2025-07-23 | Patxi Saez Beloki
Euskara gara

Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.

Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]


Jaurlaritzako Osasun Sailak lantaldea berregituratu du, “arreta modernizatzeko eta kalitatezko zerbitzu publikoa ziurtatzeko”

Kargua hartu eta urtebetera, Alberto Martínez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak lantaldean aldaketa batzuk egin dituela iragarri du, "etorkizuneko osasun sistema publikoaren eraldaketari" ekiteko: besteak beste, Gontzal Tamayo Medel sailburuorde berria... [+]


Euskal gastronomia tradizionalaren Ja(ki)tea sariak banatu dituzte, “balioez beteta” eta erakundeak interpelatuta

Zazpigarren urtez, Adunako (Gipuzkoa) Zabala sagardotegian egin dute Ja(ki)tea sarien banaketa, euskal gastronomia tradizionala oinarri duten jatetxeen artekoa. Besteren artean, Getariako Kosta Aroak irabazi du bertako ekoizle onenaren saria, Tafallako Tubalek plater... [+]


Europako Batasuneko herrialde gehienek bat egiten dute migratzaileak deportatzeko neurriak gogortzearekin

Migratzaileak deportatzeko neurriez mintzatzeko, EB Europako Batasuna osatzen duten 27 estatuetako Barne eta Migrazio ministroak bildu dira asteartean, Kopenhagen. Ondorioztatu dute EBko herrialde gehienek babesten dutela etorkinak deportatzeko neurriak gogortzea... [+]


Eguneraketa berriak daude