«"Txikia"ren poesiagintzaren iruditeria goi mailakoa da»

1992ko ekainaren 07an

Jon Aranori elkarrizketa
Jon Arano, poemen bilduma eta prestaketa lanen arduraduna:
«'Txikia'ren poesiagintzaren iruditeria goi mailakoa da»
ARGIA. Zerk bultzatu zaitu 'Txikia'ren poemak bildu eta argitaratzera?
JON ARANO. Txikitan, bere heriotzaren lehen urteurrenean, halako erakargarritasun bat sortu zidan Eustakio Mendizabalen hilobian irakurri nuen bere poema prototipoa. Eta orduz geroztik, neure baitan handitzen joan da bere literatur lanarekiko jakinmina.
A. Ezaguna al zen kultur alderdi hau?
J.A. Neurri handi batean ez da batere ezaguna bere alderdi hau, baina euskaltzale, olerkari eta kanta egile gisa bazen bere berri; izan ere, Guk taldeak bere hainbat olerki kantuz eman zuen.
A. .Nabari al da eraginik itsasondoarraren poesia gintza?
J.A. Eragin ugari igar daiteke, baina ezin ahantz daiteke urte luzeak emana zela Lazkaoko beneditarren artean. Garai haietan, Lazkaoko 'unibertsitatea' dei daitekeen hartan, Orixeren poesia zen jorratu egiten zen ia langai bakarra, oso estimatua bait zen. Lizardi ere langai zuten ikasleek. Lauaxeta oraindik ez zen ikasia izaten hasia eta Aresti eta Miranderen langintzak ez zuen gaur egungo arrakastarik, 1967 urtearen inguruan ia ezezagunak baziren ere, tarteka ezkutuan aritzen ziren berauen irakurketak egiten. Baina zein urtetan izan zen kontuan hartuta, urte haietatik aurrera burutu zuten bilbotarrak eta Parisen sortutako zubrotarrak beren literatur produkzioaren zati handi bat.
A. Zein da literatur mailan Eustakio Mendizabal "Txikia"ren ekarria?
J.A. Bildu ditugun poesia hauetan argi antzematen da hainbat jarrera sozial, bere garaian aurrekari izan zitezkeenak, "Berri zaharra" poeman adibidez. Era berean, erahiltzen duen iruditeria epiko, liriko eta dramatiko aztereta sakona merezi du, goi mailakoa da.
A. Zeintzuk dira erabili zuen euskararen berezitasunak?
J.A. Orokorrean, baturanzko joera nabaria da, ezin ahantz bait duiteke l968an eman zirela euskara baturanzko lehen urratsak: harrigarri egiten zaigu garai hartan idatziak izanik, batura zenbat hurbildu zen ikustea. Gainera, euskalkiak jorratu eta gero, bere sorkuntza lanean bakoitzari osagarriak erabiltzen saiatu zen. Formari begira, aditz trinko edo sintetikoekiko joera ia neurotikoa aipa daiteke.
A. Ia hogei urte pasa izanak zaildu egin al du biltze kan hau?
J.A. Beno, lana izugarria egin dugu batera eta bestera deika, jendearekin hitz egiten... Baina idazlan gehienak Eustakioren koinatak zituen bilduak eta berari esker jaso ahal izan ditugu. Hala ere, azken boladan idatzi zituenetatik batzuk bildu ahal izan ditugu, baina oraino besteren arrastorik izan ez badugu ere. suposatzen dugu agian interesgarrienak izan zitezkeenak falta direla.
Ritxi Lizartza

GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaPoesia
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakARANO2
PertsonaiazARANO2

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Negu gorri, hondamendia iragarri

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Umeak, poliziak, mikrobihotzekoak

Zigor Olabarria Oleaga

Nazio ala imitazio

Gorka Bereziartua

Aragonesek dimisioa aurkeztu du, ERCren emaitza txarren ondoren

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Amillubi martxan da

Estitxu Eizagirre

Hiru itun zail Kataluniako Generalitateko presidente izateko

Jesus Rodriguez | La Directa

Azkenak

2024-05-14 | Irutxuloko Hitza

Desokupako bi gizon Donostiako etxe bat ilegalki husten saiatu dira

'Desokupa kanpora' lelopean, elkarretaratzea egin dute larunbatean, etxebizitzaren aurrean.

2024-05-14 | Axier Lopez

Genozida eta bere lagunak

2024-05-14 | Axier Lopez

94 egunez gose greban dago preso politiko maputxe bat

Guillermo Camus Jara izena du eta Txileko Lebuko kartzelan dago. Egoera larrian da, gose greba luzeaz gain, ostiraletik egarri grebari ere ekin baitio.

2024-05-14 | ARGIA

LABek salatu du Amazonek "errepresio sindikala" egiten duela

Amazonek Trapagaranen duen lan zentroan grebalarien kontra "jazarpen eta zigorrak" darabiltzala salatu du sindikatuak

2024-05-13 | ARGIA

2x12: Hipofriga | Sexilioa

MULTIMEDIA - BTN

Eguneraketa berriak daude