«Han eratu dugu gure bizitza osoa»


1992ko urtarrilaren 26an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Francisca Domingo, Georgiatik Euskal Herrira herriratua
«Han eratu dugu gure bizitza osoa»
ARGIA. Noiz heldu zinen Moscura?
F. DOMINGO. 1937ko uztailaren 18an, nere ahizpekin. Bostak ni baino gaxteagoak ziren eta nik 13 urte nituen. Nere aita gerra zibilean hil zen eta nere amak ezin zuen denentzat elikagairik lortu. Bertan, Moscun; ume euskaldunentzat eraikitako etxe batean bizi ginen bigarren guda mundiala heldu arte. Orduan, Tbilisira eraman gintuzten eta ordutik gaur egun arte han bizi izan naiz.
A. Bizitza osoa ia ia...
F.D. Bai. Bertan georgiar batekin ezkondu nintzen 1942an eta nere bizitza osoa eratu nuen. Nere seme-alabak bertakoak dira lagunak, denak.
A. Eta orduan zergatik bueltatu zara?
F.D. Hau delako nere herria. Oporretan beti etorri naiz hona eta nere benetako sustraiak hemen daude. Bestetik, nere senarra duela 16 urte hil zen eta agian berak bizirik iraungo balu Georgian egongo nintzateke baina ez da horrela eta bueltatzeko erabakia hartu dut.
A. Dena den, zure seme.alabek Georgian jarraitzen dute...
F. D. Bai eta oso kezkatuta nago. Joan den astean Moskuko lagun batzuek deitu zuten Tbilisira eta ondo zeudela esan zidaten baina nik euren ahotsak entzun arte ez dut sinestuko.
A. Zer gertatu da Georgian?
F.D. Ba egia esan, ez dut ulertzen zer gertatu den. Ni hemen nengoela gertatu da dena eta telebistatik ikusi dut. Ez dakit zer esan... Georgiarrak oso pertsona bihotz onekoak, atsegin eta maitagartiak dira. Baina Osetiak eta barne arazo politikoek eragin dute egoera. Georgiarrek errusiar parte hartze rmilitarrari botatzen diote gaitz guztien errua eta errusiarren aurkako jarrera hedatu da. Ertusiar familia askok alde egin dute Georgiatik.
A. Euskaldun asko daude Georgian?
F.D. Bai. Ni zenbait familia ezagutzen ditut. Donostiakoak, bilbotarrak , eibartarrak... hainbat.
. Eta haiek Euskal Herrira bueltatuko dira?
F.D. Ez dakit. Han eratu dugu gure bizitza osoa eta zaila da erabaki hori hartzea. Familia han daukate baina beste batzuengan antzematen da bueltatzeko gogoa.
A. Georgiarrek badute beren hizkuntzarekiko kontzientziarik?
F.D. Bai, nere senarra georgiarra zen eta georgieraz hitz egiten zuen. Georgiarrek badute horren konszientzia eta askotan hitz egiten da horretaz.
24

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaGEORGIA
PertsonaiazDOMINGO2

Azkenak
Javier Milei eta bere arreba eroskeria trama batekin erlazionatu dituzte filtraturiko audio batzuek

Argentinako hainbat hedabidek Desgaitasun Agentzia Nazionalaren buru den Diego Spagnuoloren audioak zabaldu dituzte. Argentinako Gobernuan eroskeria dagoela aitortu eta azaldu du horietan Spagnuolok, eta ustelkeria kasu horren buruetako bat Argentinako presidente Javier Mileiren... [+]


2025-08-28 | Gedar
Bere historian lehen aldiz, 110.000 milioi euroko kapitalizazioa gainditu du Iberdrolak

Europako energia-enpresarik handiena da jada, eta bi handienetako bat munduan.


Frantziako Gobernuaren aurka “guztia blokeatzeko” deia indartzen ari da

Irailaren 10a izanen dute protestarako lehen hitzordua. 2018 urteko Jaka Horien mugimenduaren segipen gisa ikusten dute anitzek deia, nahiz eta alderdi politikoak eta sindikatuak dinamikari lotu izanak ezberdintzen dituen biak. François Bayrouren austeritate politikaren... [+]


Udazken beroa Frantzian?

2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.

Horri gehitu behar... [+]


Alemaniak derrigorrezko zerbitzu militarra “beharrezkoa” denean ezarriko lukeen lege proiektua onartu du

Europako azken urteetako joerari jarraiki, derrigorrezko zerbitzu militarraren harrabotsa Alemaniara heldu da: SDP Alemaniako Alderdi Sozialdemokrata buru duen Defentsa Ministerioak borondatezko soldadutza ezarriko lukeen lege proiektua onartu du, "beharrezkoa" denean... [+]


Nafarroako lau pilotari ijitori omenaldia egin diete Mañuetako pilotalekuan

Flamenco On Fire jaialdian ospatu dute ijito komunitatearen, flamenkoaren eta pilotaren arteko harremana. Iruñeko Alde Zaharreko Mañueta pilotalekuan antolatu dute jaialdia, eta bertan omenaldia egin diete lau pilotari ijitori.


2025-08-28 | Jon Aleman Astitz
Supremazismo espainiarren “kontsentsu linguistikoa”

Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.

Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]


2025-08-28 | Iñaki Lasa Nuin
Gure jaiak

Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]


2025-08-28 | LAB sindikatua
38 urteko garraiolari bat hil da Erriberrin

LABek jakin ahal izan duenez, Iruñeko garraiolari bat hil da asteazken goizaldean Erriberrin, lanerako zerabilen kamioia bidetik atera eta irauli ostean.


Polizia “talde zaurgarri”?

Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]


Hainbat ekintzailek bidea moztu diote Israel-Premier Tech txirrindularitza taldeari Espainiako Itzulian, Gazako genozidioarengatik

Hainbat lagun errepidera atera dira Palestinako banderak eta Gazako genozidioaren aurkako mezuak eskuan, eta Israelgo taldeko txirrindularien taldekako asteazkeneko erlojupekoa oztopatu dute. Etaparen ondoren argitaratutako ohar batean, taldeak manifestarien "ekintza... [+]


Martxoaren 15 eta 22an iraganen dira Ipar Euskal Herriko udal hauteskundeak

Bozketa arauei dagokionez hainbat aldaketa bideratu zituen maiatzaren 21ean bozkaturiko legediak. Bozkatzeko prozedura argiturik, abuztuaren 27an eman du hauteskundeen agendaren berri Frantziako Gobernuaren bozeramaileak.


Gabriel Aresti omentzen arteak bateratuz

LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.


Estefi Etxebeste
“Mentalki ongi prestatzea dirudiena baino garrantzitsuagoa da harri-jasotzean”

Abuztuaren 9an errekor berria ezarri zuen Estefi Etxebestek (Ituren, Nafarroa, 2002) Sunbillako Ramon Latasa pilotalekuan. 100 kiloko harria 59 aldiz goratu zuen, eta 2014an Idoia Etxeberriak ezarritako 56 altxaldiak gailendu.


2025-08-27 | Patxi Azparren
Askapen prozesu heterokroniko, poliedriko eta “kuantikoa”

Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!

Prozesu heterokronikoa

Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]


Eguneraketa berriak daude